800 yıllık pazarda hayvan satışına yasak geldi!

Isparta’nın Eğirdir ilçesinde her yıl yaz sonunda açılan ve Ekim ayı sonuna kadar sadece Pazar günleri kurulan tarihi Pınar Pazarı’nın geçmişi 1200’lü yılların başına dayanıyor. İlk kez 1204 yılından itibaren bölgeye yerleşmeye başlayan Türkler tarafından kurulduğu sanılan Pınar Pazarı, 800 yılı aşan geçmişiyle Anadolu’nun en eski pazarlarından biri olarak kabul ediliyor. Hasat şenliği niteliğindeki pazar, bölgede üretilen tarım ve hayvansal ürünlerin yanı sıra canlı hayvan alım satımıyla ünlüydü. Kasapları, açık hava lokantaları ve tandır kebaplarıyla bilinen Pınar Pazarı, Türkiye’nin her yerinden gelen Yörüklerin de buluşma yeri.

Ancak bu yıl 31 Temmuz’da açılan Pınar Pazarı, yeni sezona buruk başladı. Bir zamanlar günde 3 bine yakın canlı hayvanın satıldığı pazarda canlı hayvan satışı ve kesimine yasak getirildi. Eğirdir Belediyesi tarafından Pınar Pazarı’na asılan duyuruda, 2010 tarihinde çıkarılan 5996 Sayılı ‘Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’ gerekçe gösterilerek, hayvan satışı ve kesimine yasaklama getirildiği belirtildi. Pınar Pazarı’ndaki kasap tezgahlarında geçtiğimiz yıl karkas etin kilosu 20 liradan satılıyordu. Yöre insanına uygun fiyattan taze et satın alma olanağı sağlayan Pazar, hayvan üreticileri için de önemli bir gelir kaynağıydı.

Özellikle Kurban Bayramı öncesinde getirilen yasaklama, bölgedeki hayvan üreticilerini ve tüketicileri olumsuz etkilerken, Pınar Pazarı esnafı ise yasağın geleneksel pazarın özelliğine gölge düşürerek satışlarının düştüğünü belirtiyor. Canlı hayvan satışının yapılmadığı pazarda satılan etler, dışarıdan getiriliyor. Bu durumdan satıcılar da tüketiciler de rahatsız.

Pınar Pazarı’nda hayvan satışına gerekçe olarak gösterilen 5996 sayılı yasa, gıda ve yem güvenliğinin yanı sıra bitki ve hayvan sağlığı, tüketici ve çevrenin korunması için gerekli düzenlemeleri içeriyor. Ancak her Kurban Bayramında başta büyük kentler olmak üzere ülke genelinde yaşanan kanlı bayram manzaraları, yasanın ne denli uygulanabildiğini gözler önüne seriyor. Yasayı gerekçe göstererek Pınar Pazarı gibi geleneksel alanlarda hayvan satışına yasak getirilmesi, geleneksel ve küçük aile modeli hayvan yetiştiriciliğini yok ederek, endüstriyel ve kitlesel hayvancılığın önünü açan tarım politikalarının sonucu olarak yorumlanıyor.

Bölgede 70 yıldır koyun keçi yetiştiriciliği yapan Çoban ve Celep (Hayvan tüccarı) Mehmet Demir, Pınar Pazarı’ndaki yasağa ilişkin sorularımızı yanıtladı. Pınar Pazarı’nda hayvan satışını ve kesimini yasaklamak yerine denetim altına almanın çok daha yararlı olacağını dile getiren Çoban Mehmet Demir, şunları söyledi:

“Ben şu anda bizim yaylamız olan Isparta Anamas-Dedegöl Dağı’ndayım. Bu dağ Isparta, Konya ve Antalya’yı doğrudan etkileyen bir hayvancılık üretim yeridir. Dedegöl dağında bir sorun olsa bu üç il etkilenir, bir güzellik olsa da aynı şekilde etkilenir. Ben burada büyük zorluklarla hayvancılık yapıyorum. Neden benim yüzlerce yıllık pazarımda hayvan satışı yasaklanıyor. Pınar Pazarı, Anadolu’nun en önemli canlı hayvan pazarlarından biridir. Bir panayır yeridir. Burada hayvan satışını yasaklamak yerine gerekli olan kontrolleri yapmak çok mu zordu?

Isparta bölgesinin hayvanı ve eti, tarihten bugüne lezzetiyle, kalitesiyle ülke genelindeki pazarlarda daima aranan bir ürün olmuştur. Pınar Pazarı bu ürünlerin doğrudan ve aracısız halkla, tüketiciyle buluştuğu alanların başında geliyordu. Bu tarihi pazarda hayvan satışını yasaklamak yerine yasa ve yönetmelikler çerçevesinde pazarın geleneksel dokusunu da koruyarak önlemler alınması gerekirdi.

Türkiye’de hayvancılığın zor günlerden geçtiğini anlatan Demir, “bırakın bir hayvanı, tek bir yumurtanın bile hesabını veremeyecek durumdayız. Türkiye üretimsizliğe doğru sürükleniyor. Yetkililer buna kulak vermeli. 70 yıldır hayvancılık yapan bir Yörük çocuğu olarak söylüyorum: 1920-1950 arası yılların arşivlerine açıp baksınlar. Bu ülkeyi hayvancılık ayağa kaldırdı, hayvan üreticileri ayakta tuttu yıllarca. Devlet hayvancılığa uzak durmasın.

Bizim büyüklerimiz 40 kuruş değerindeki küçükbaş hayvan için bu devlete 50 kuruş vergi verdi. Üretiyordu ki verebiliyordu. Şimdi olsa, yine veririz. Çünkü ülkemiz yine zor günlerden geçiyor. Bu ülke bizim, bu vatan hepimizin. Şimdi bu yaşımda askere çağırsalar giderim.”