ABD gündeminden Chris Christie

Kısacası: Demokratlar ile Cumhuriyetçiler. Oysa, ABD’de hiç sevilmeyen de şu oluyor: Demokrat ya da Cumhuriyetçi isen kabaca ve sövgü anlamında “partizan” diye anlaşılıyorsun ve etiketleniyorsun. Demokrat ya da Cumhuriyetçi yanından siyaset yapıyorsan da değerin eksik sayılıyor.

2014’de ABD’de ara seçimler var: ABD Senatörlerinin 6 yılını tamamlayan ve yeniden seçilme sırası gelenler yenilenecek; valilerin de, benzeri biçimde, 4 yılını tamamlamış olanları yenilenecek; Temsilciler Meclisi üyelerinin tamamı yenieden seçilecek. ABD Başkanı ise, 2016’daki seçimlerde yenilenecek. ABD sürekli seçim havasındadır demek yanlış olmaz. Bunca sıklıkta ve yoğunlukta seçimlerden bıkkınlık yaşanmıyor görünüyor. Bu seçimleri azaltalım ya da öteleyelim deme aklı yoktur. Değiştirilmesi düşünülemez, akıla getirilemez. Ola ki, öylesi çıksa; aklından zoru vardır sanılır.

ABD’de bugünlerde iki kişilik önde. ABD kamuoyu bu iki kişilikle yaşıyor. Kitle iletişimi de, kamuoyu oluşumu da bu iki kişilik odağında ve bu ikili çevresinde Demokratlar’ı, Cumhuriyetçiler’i gelen seçimleri tartışıyor. Birisi, New Jersey’in Cumhuriyetçi Valisi Chris Christie; 2010’da, New Jersey Valisi seçildi ve anında ABD Başkanlığı için adından sözedilir oldu. 2012’de ABD Başkanlık seçimlerinde, Cumhuriyetçi Başkan adayı Mitt Romney’nin yakın destekçisi ve neredeyse, ABD Başkan Yardımcısı adayı idi. 2012 seçimlerine günler kala, New Jersey ve New York’a yıkıcı zarar veren Sandy kasırgası günlerinde, ABD Başkanı Demokrat Barack Obama ile yıkımların çevresinde gezerken görünmesinden öteye, küresel ısınma ve çevre konularında, geleneksel Cumhuriyetçi siyasetlere aykırı, Demokrat söyleme yakın sözlerinin etkisinin kendisine yararı ama, Mitt Romney ile Cumhuriyetçiler’e seçim yitirici zararlı sayılmıştı. Chris Christie, ABD’nin bir sonraki başkanı olarak adı en öne çıkanlardandı. Cumhuriyetçi ama Demokratlar’la da birlikte olabilecek aday idi; açıkça, Cumhriyetçiler içine partizan, ABD seçmeni için uzlaşık, birleştirici aday. ABD’de seçimleri kazanmak için partinin tabanının tamamının oyunu almak yetmiyor; öteki partiden oy çalabilme yeteneğiyle, gücüyle seçilebilirlik çok önemsenir oluyor.

ABD’de siyasi olarak çok öne çıkmış adayların, geride fethedilmemiş kalesi olmaması gerekiyor. ABD’de giderek, siyasi yaşamda, enaz deneyimliler öne çıkar oluyor bu nedenden. Şöyle de diyebiliriz: Geçmişinde enaz etkinlik, en az çelişkili konumda olmak “temiz” kalmak için tek ölçüt oluyor. Chris Christie’nin siyasi kişiliği ABD siyasiliğinin aradığı özellikleri tümüyle içeriyordu; artısıyla kapsıyordu. Son günlerde, daha önce de öne çıkmış nice adayın zorlukları Chris Christie odağında alevleniverdi. Chris Christie, önemli bir suçlamanın hedefi oldu. 2013 yılında, New Jersey eyaletinin küçük bir kentinde Demokrat aday seçimi kazanmasın diye; milyonun üstünde yolcunun geçtiği ve o küçük kenti New York’ bağlayan Washington Köprüsü’nü gereksiz yere bakıma almışlar olduğu savı ortaya döküldü. Yine o bakım günlerinde, trafikten bıkkınlıkla, seçimin yönlendirileceği varsayılmış. Nasıl olur; olur mu diye ortalık yıkıldı. Anında, ABD ikiye bölündü: ABD’nin Cumhuriyetçi’si de, Demokrat’ı da ABD Başkanı seçilme olasılığı bitti derken; ABD’nin yine Cumhuriyetçi ve Demokrat öteki yanı da, kendini iyi savunursa, kendisinin bu saçmalıkla ilişkisinin kaydı, belgesi ve suçlayıcısı yoksa; daha da güçlü aday olarak önde kalır diyor.

Öyle anlaşılıyor ki, ABD siyasetinde, bir süre, Chris Christie odağında yöneticilik yetkinliğiyle önderlik gücü tartışılacak. Chris Christie’nin, sorundan kaçmadığıyla, saklanmadığı ve gereğinde en yakınındakini özveriyle yasalara teslim ettiği vurgulanırken; bir yandan da, olayı gününde nasıl bilemedi, izlemedi, sorgulamadı benzeri biçimde sorgulanacak. Sonu nereye varır?

Bu olaydan sonra, ABD’de, Chris Christie diye, temiz siyasetçi, temiz yönetici nedir diye tartışırken; yasallık nedir, yasallık nerede zorlanır ve yasadışılığın cezası ne olmalıdır diye Cumhuriyetçi olarak, Demokrat olarak, partisiz olarak, partili olanları küçümseyici, küçültücü olarak, günlerce, aylarca sürecek. Yeri geldikçe konu edeceğiz.
ABD’nin, bugünlerde tartıştığı ikinci kişilik de: Son başkanlar Cumhuriyetçi George W, Bush ile Demokrat Barack Obama’nın Savunma Bakanı görevlisi Robert Gates’i bir sonraki yazıda konu edeceğim.

_____________________

Salih Yurttaş, 20 Ocak 2014.
http://salihyurttas.blogspot.com/
http://faculty.cse.tamu.edu/yurttas/y99/

1558840cookie-checkABD gündeminden Chris Christie

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.