Kültür ve Turizm Bakanlığı Phaselis antik kentinin koruma sınırları içerisinde bulunan Alacasu ve Bostanlık koylarında iki ayrı halk plajı inşa etmek istemesi bölgede ve kamuoyunda tepkilere neden oldu. Bakanlığın 47 milyon + KDV bütçe ile 30 Ocak’ta özel bir firmaya verdiği ihalenin ardından 14 Şubat’ta yüklenici firmaya yer teslimi yapıldı.
SİT ALANINDAKİ BETONLAR KIRILDI, YAPILAŞMAYA DEVAM EDİLDİ
Bunun ardından 20 Şubat’tan itibaren alanda çalışmaların başlaması, Alacasu Koyuna ise beton kamyonları ile iş makinelerinin girmesi büyük tepki çekti. Kamuoyunu tepkilerinin ardından Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy Alacasu Koyundaki beton temellerin kaldırılacağını açıklamıştı. Bu açıklamanın ardından sit alanı olan koydaki beton temellerin bir kısmı kaldırıldı ancak inşaat çalışmalarına devam edildi.
SİVİL TOPLUMDAN PHASELİS’İN KORUNMASI İÇİN ÇALIŞTAY
Yörede yaşayanların iptali için dava açtığı projede yargı süreci devam ederken Phaselis’e Dokunma Hareketi öncülüğünde Kemer’de bir çalıştay düzenlendi. 15-16 Nisan tarihlerinde gerçekleşen ‘Phaselis Koruma Çalıştayı’ kapsamında konuyla ilgili uzman akademisyenler ve ilgili meslek odalarıyla çevre örgütlerinin temsilcileri antik kentin çevresiyle birlikte korunabilmesi için atılması gereken adımları tartıştı.
DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRASI KORUMA KEMER’DE ÖRGÜTLERİ BULUŞTU
Antalya Kültürel Miras Derneği, Antalya Peyzaj Mimarları Odası, Antalya Şehir Plancıları Odası, Antalya Temiz Çevre Derneği, Çıralı- Ulupınar Çevre Koruma Kooperatifi, Doğa İçin Sanat Derneği (DİSDER), İstanbul, TEMA VAKFI Antalya İl Temsilciliği, Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şubesi, WWF Türkiye, ÇEKÜL VAKFI ve Arkeologlar Derneği Antalya Şubesi temsilcilerinin katıldığı çalıştayın ardından hazırlanan sonuç bildirgesinde, antik kent ve çevresinin yönetim planının hazırlanması amacıyla Phaselis Sivil Denetleme Kurulu’ oluşturulması kararı alındığı belirtildi.
ÇALIŞTAYA UZMAN AKADEMİSYENLER VE HUKUKÇULAR KATILDI
Doç. Dr. Gönül Tuğrul İçemer, Doç. Dr. Tendü Hilal, Dr. Sevgi Hayriye Temiz, Mimar Recep Esengil, avukat-arkeolog Saadet Öztürk, Dr. Mehmet Ali Başaran, Prof. Dr. Tuncay Neyişçi, Peyzaj Mimarı Gülsüm Kıldan, TEMA Antalya Temsilcisi Bekir Zorlu ve bölgede uzun yıllardır doğa koruma çalışması yürüten Ulupınar Çevre Koruma Kooperatifi temsilcisi Erdal Elginöz’ün sunumlarının yer aldığı çalıştayda, Phaselis’e Dokunma Hareketi’nin avukatı Tuncay Koç da dava sürecine ilişkin bilgiler aktardı.
MÜDAHALELER GERİ DÖNÜŞÜ MÜMKÜN OLMAYAN ZARARLAR VERİR
Çalıştayın ardından hazırlanan sonuç bildirgesinde, ziyarete açık olan Phaselis ören yeri ile antik kentin sınırları içerisinde yer alan Alacasu ve Bostanlık koylarının çok değerli kültürel ve doğal mirası barındırdığına dikkat çekilerek yapılacak müdahalelerin geri dönüşü mümkün olmayan zararlara yol açacağına işaret edildi.
‘PHASELİS’TE YÖNETİM PLANINA İHTİYAÇ VAR’
Phaselis’in sahip olduğu doğal ve kültürel mirasa ilişkin hazırlanacak raporun kitapçık olarak da yayınlanacağı kaydedilen sonuç bildirgesinde, çalıştayda elde edilen bilgiler ve alınan kararlara ilişkin de şu ifadelere yer verildi: “Topografik ve kıyı bütünlüğü arz eden birinci derece sit sahası içinde bulunan Phaselis Güney Limanı, devamı Phaselis Bostanlık Koyu, Phaselis ziyarete açık ören yeri ve Alacasu (Cennet) Koyu’nda yoğun ve kontrolsüz kullanımlar söz konusudur. Bu nedenle doğal ve kültürel değerler büyük zarar görmektedir. Ziyaretçi yönetimi de sağlanamamaktadır. Dolayısıyla, bu değerli alanlarda bir yönetim planına ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.
‘ANTİK KENT VE KOYLAR ÖZEL ARAÇ TRAFİĞİNE KAPATILMALI’
Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarındaki inşaatlar derhal durdurulmalı, hâlihazırda yapılmış olan tüm alt ve üst yapı kontrollü olarak sökülmeli ve alanın onarımı gerçekleştirilmelidir. Tüm bu işlemler, ilgili uzmanlar denetiminde alana daha fazla zarar verilmeden yapılmalıdır. Yasal süreç sonuçlanana kadar Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarındaki plaj projesine ait bütün işlemler durdurulmalıdır. ‘Koruma ve kullanma’ dengesi yerine ‘koruma ve korumaya uyumlu kullanma’ yaklaşımı öngörülmelidir. Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koyları ziyaretçilere yönelik özel araç trafiğine kapatılmalıdır.
KORUNAN ALANIN TAMAMI İÇİN GÜVENLİK PERSONELİ TALEBİ
Başta sit alanındaki koylar (Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu) olmak üzere bütün sit alanının korunması için yeterli sayıda bekçi görevlendirilmelidir. Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarında arkeolojik kazıların bir an önce başlaması için gereken destek sağlanmalıdır. Phaselis ziyarete açık ören yeri içinde araçların rastgele park etmesine engel olunmalı ve araçlar gişelerin yakınında park edecek şekilde düzenleme yapılmalıdır.
‘TAŞIMA KAPASİTESİ VE ZİYARETÇİ YÖNETİM PLANI HAZIRLANMALI’
Hem Phaselis ziyarete açık ören yeri hem de Phaselis Bostanlık ve Phaselis Alacasu koylarında kara ve deniz ekosistemlerinde taşıma kapasitesi analizleri yapılmalı ve taşıma kapasitesi tabanlı ziyaretçi yönetim planı hazırlanmalıdır. Phaselis ziyarete açık ören yeri, Güney Limanı içinde Phaselis Koyu, Phaselis Bostanlık Koyu ve Phaselis Alacasu koylarında halk sağlığının, deniz canlılarının ve ekosistemin korunması için deniz suyu kalitesinin korunması sağlanmalıdır. Korunacak hedef türlerin ve özel yaşam alanlarının korunması ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Gürültü ve ışık kirliliğine neden olacak hiçbir uygulama yapılmamalıdır.”
‘PHASELİS SİVİL DENETLEME KURULU’ OLUŞTURULDU
Orta ve uzun vadede sit alanının güvenliğini sağlayacak çevre düzenlemesi ve kontrollü giriş düzenlemesi yapılması gerektiğinin altı çizilen sonuç bildirgesinde, bununla ilgili yönetim planını hazırlamak amacıyla ‘Phaselis Sivil Denetleme Kurulu’ oluşturulduğu belirtilerek şöyle denildi: “Bu kurul bünyesinde sivil toplum kuruluşları ve yerel inisiyatifler yer almaktadır. Bu kurulun amaçlarından biri yerel inisiyatiflerle birlikte bir alan yönetimi planı hazırlamaktır. Phaselis Koruma Çalıştayı’nda alınan kararların temelinde, Phaselis ören yeri ve birinci derece sit alanının kullanılması ve korunması amacıyla yapılacak faaliyetler belirlenecektir. Phaselis Sivil Denetleme Kurulu alanın korunması için bir gönüllülük sistemi oluşturacaktır.
SİVİL KURUL, HUKUKSUZ UYGULAMALARI İZLEYECEK
Phaselis Sivil Denetleme Kurulu, milli parkta yapılacak tüm işlemlerin uluslararası anlaşmalara uygun olmasını sağlayacak ve bugüne kadar yapılan tüm hukuksuz uygulamaların ve ilgili cezai işlemlerin de takipçisi olacaktır. Phaselis Sivil Denetleme Kurulu Phaselis birince derece arkeolojik sit alanında ve Beydağları Sahil Milli Parkı’nda yapılacak bütün işlemlerin, BM Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi ve Türkiye’nin de üyesi olduğu ICOMOS kuralları başta olmak üzere ulusal ve uluslararası sözleşmelere uygun bir şekilde korunması için çalışmalar yapacaktır. Phaselis Arkeolojik Sit Alanının ve Beydağları Sahil Milli Parkı’nın daha fazla zarar görmesine engel olmak için Phaselis Sivil Denetleme Kurulu olarak, Antalya ve Türkiye’deki tüm sivil toplum örgütlerini, ilgili kurumları ve bireyleri sorumluluk almaya çağırıyoruz!”
