Ülke seçmeninin Avrupa Birliğinden ayrılma yolunda oy kullanmasının ilk gözle görülen sonucu, yol açtığı belirsizlikten duyulan korku. Avrupa Birliği tarihinde ilk kez bir egemen devlet, birlikten çıkma kararı veriyor ve üstelik bunu 65 yıllık Avrupa projesinin geleceğini tehlikeye atacak şekilde yapıyor.
İngiltere referandumu, sadece Avrupa Birliği’ne ağır bir darbe vurmakla kalmadı, dünya siyasetinde de bir tür dönüm noktası oldu.
Kısaca Brexit diye bilinen Avrupa Birliğinden ayrılma kararı ardından ülkeye hakim olan tablo, kutuplaşma, çaresizlik ve endişe. Büyük şehirlerle küçük kentler arasında, İngilizlerle İskoç ve İrlandalı nüfus arasında, eğitimli, başarılı meslek sahipleriyle kendisini yeni dünya düzeninin dışına itilmiş hissedenler arasında , gençlerle yaşlılar arasında keskin çizgilerle bölünmüş bir toplumla karşı karşıyayız. Sarsılan sadece toplumsal uyum da değil. Ülkenin toprak bütünlüğü de ciddi tehdit altında.
Popülist siyasetin en kötü örneklerini sergileyen Avrupa karşıtı İngiliz siyasetçiler, dışlayıcı, yabancı düşmanı bir üslup benimsediler. Buna karşılık Avrupa Birliği yanlıları, küreselleşmenin, kemer sıkma politikalarının ve hızlı nufüs değişiminin olumsuz etkilerini gündelik yaşamlarında hissettiklerini haykıran seçmen kitlesine yüksekten bakan, buyurucu bir tavırla yaklaştılar. Haklı şikayetlerle ırkçı yaklaşımlar arasındaki farkı görmek yerine, karşıtlarının tümünün yakınmalarını duymazdan geldiler.
Her iki kesimde de eleştiri ve özeleştiri furyası hafiflediğinde, ülke için bir çıkış yolu aranmasına, sarsıntıyı en zararla atlatmak için ne gibi adımlar atılması gerektiğinin tartışılmasına başlanacaktır. Çünkü, kibir ve özgüven eksikliği uçları arasında gidip gelme eğilimi sergilese de İngiltere, aslında demokratik gelenekleri kuvvetli, dış dünyaya bakışında açık görüşlü insanların çoğunlukta olduğu bir toplum.
Aynı şeyi, İngiltere referandumundan kendine sonuç çıkarmaya çalışan diğer bazı ülkeler için söylemek her zaman mümkün değil.
Avrupa’nın aşırı sağ partileri, özellikle de Fransa, Hollanda, Avusturya ve Macaristan’daki Avrupa Birliği karşıtları, İngiltere örneğini tekrarlamak için can atıyorlar. Şimdiden Hollanda’nın kendi Nexit’ini gerçekleştireceğinden bahsediliyor.
Kurulu düzene, küreselleşmeye tepkili hareketler, dünyanın her yerinde güç kazanıyor. Brexit sonrasında Amerika Birleşik Devletlerinde başkanlık seçimini Donald Trump’un kazanması ihtimali herzamankinden daha kuvvetli görünüyor.
Hatta Türkiye’de bile, Avrupa Birliği üyelik sürecinin geleceği hakkında bir halk oylaması yapılmasından sözediliyor.
Belirsizliklerle dolu bu çalkantılı ortamda, İngiltere’de yapılan ve Avrupa Birliği ile yolları ayıran referandumdan ne gibi dersler çıkarabiliriz?
Brexit bize, siyasi elitlerin sıradan halkın endişelerini dikkate almadıklarında olabilecekleri gösterdi. Aynı zamanda, popülist politikaların nasıl ters tepebileceğini, hiç beklenmedik sonuçlar da doğurabileceğini hatırlattı. Milliyetçi duyguları körüklemenin, göçmenlere düşmanlığı alevlendirmenin ne gibi yıkıcı etkiler yaratabileceğini kanıtladı.
Dünyada 65 milyondan fazla evinden yurdundan olmuş insan var. Artık bir ülkenin kendisini dış dünyadan soyutlaması mümkün değil. Sınırları kapatmanın da bir çözüm olmadığı anlaşıldı.
Karşı karşıya bulunulan uluslararası krizlere uzun erimli, kalıcı siyasi çözümler aramak için elele verilmesinden yana olan liderler, kendi seçmenleri nezdinde kısa erimli siyasi kazançlar sağlayamayabilir ama bu hafta İngiltere’de tanık olunan durum, demokrasilerin geleceğinin kucaklayıcı, problem çözücü liderlere ve sağduyulu politikalara bağlı olduğunu öğretti bize.
Finans piyasalarındaki fırtınaları atlatmanın yolları bulunur. Partiler kendilerine başka liderler seçer, bir hükümet gider, yerine yenisi gelir.
Ama toplumda yaratılan uçurumları kapatmak, halkı, içinde yaşadıkları sistemin adil, kapsayıcı ve şeffaf olduğuna inandırmak o kadar kolay olmayabilir.
_______________________________
* Yazarın diğer yazıları için lütfen tıklayınız:
http://www.firdevstalkturkey.com/tr/
