12 bin aracın deniz yoluyla geçtiği boğazda kurulan Çanakkale Köprüsü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi. Geçiş bedeli KDV dahil en az 18 avro (292 lira) olacak.
Yap-işlet-devret modeli ile inşa edilen 1915 Çanakkale Köprüsü bugün açılıyor. Günlük 45 bin, yıllık 16 milyon 425 bin araç geçiş garantisinin verildiği projede, köprüden geçiş ücreti KDV dahil 18 avro olacak. Güncel kur ile araç başı geçişin Türk lirası bazından 292 lira olduğu köprünün bağlantı yollarına ödenecek 5 avro geçiş bedeli de köprünün yurttaşa maliyetini artıracak.
18 Mart 2017’de temeli atılan 1915 Çanakkale Köprüsü bugün açılacak. Geçiş bedeli, hazine garantisi ve yarattığı ekolojik tahribat ile gündeme gelen köprü ekonomik olarak ‘hazineye büyük bir yük’ getirecek. Sözleşme süresi boyunca gelir garantisi 6 milyar avro olan projede, avro kurunda ve Avro Bölgesi enflasyonunda yaşanan artış maliyeti her geçen gün artıracak.
ASGARİ ÜCRETİN TAMAMIYLA BİR AYDA 7 KERE GEÇİLEBİLİYOR
Bir asgari ücretlinin köprüyü gidiş-geliş kullanabilmesi için aylık ücretinin yüzde 14’ünü sadece köprü geçişine ayırması gerekirken, 4 bin 250 lira olan asgari ücret ile köprüden sadece 7 kere gidiş-geliş yapılabiliyor.
Şirketlere verilen geçiş garantisi ise şirketleri ihya edecek. Köprüyü inşa eden Türkiye ve Güney Kore sermayesinden oluşan Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi ortak girişimine verilen yıllık 380 milyon avro (KDV hariç) geçiş garantisi şirketlere her durumda kazandıracak. Bu rakam, 1 milyon 375 bin vatandaşın 1 aylık toplam asgari ücretine tekabül ediyor.
Bu, vatandaşların köprüyü kullansa da kullanmasa da şirketlere günlük 675 bin avro ödeme yapması anlamına geliyor. Köprüyü 11 yıl boyunca işletecek şirketlerin ise 6 milyar avro gelir garantisi bulunuyor.
BOĞAZ’DAN GÜNDE 12 BİN ARAÇ GEÇTİ, GARANTİ 45 BİN ARAÇ
Pandemi öncesi yıl olan 2019’da Çanakkale Boğazı’ndan vapurla geçiş yapan araç sayısı günlük 12 bin 431’de kaldı. Pandemi etkisiyle geçiş yapan araç sayısı azalırken, iktidar Çanakkale Köprüsü’nden günde 45 bin araç geçişi taahhüdü verdi. Çanakkale Boğazı’nda feribot hizmeti veren Gestaş’ta şu anda otomobil için 107 TL ve bir yolcu için de 6.5 TL alınıyor. Köprü, feribottan 185 lira yani 2.7 kat daha pahalı olmasıyla göze çarpıyor.
KÖPRÜNÜN BAŞINDA LİMAK VE GÜNEY KORE SERMAYESİ VAR
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) tarafından ihale edilen köprünün yapım ve işletmesini 2 Güney Koreli, 2 Türk firması (DL E&C (Güney Kore), Limak (Türkiye), SK Ecoplant (Güney Kore), Yapı Merkezi (Türkiye)) üstlendi. Proje için yüzde 70’i yabancı banka ve finans kuruluşlarından olmak üzere yaklaşık 2.265 milyar avro kredi alındı.
KÖPRÜ ÇİFTÇİYİ UZAKLAŞTIRDI, AĞACI KESTİ, CANLIYI SUSUZ BIRAKTI
YAPIMI sırasında 14 kez Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile olmak üzere toplam 18 kez planlaması değiştirilen bu köprünün çevreye verdiği zarar büyük oldu. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Su ve Atık Su Komisyonu Başkanı Selahattin Beyaz’a göre 18 defa planlamada yapılan değişiklik köprünün bölgeye olan etkisinden kaynaklanıyor.
5 BİN HEKTAR TARIM ARAZİSİ ARTIK YOK
Köprü inşaatı için Çanakkale, Lapseki ve Gelibolu’da bulunan köylerde yaklaşık 5 bin hektar (yaklaşık 7 bin futbol sahası) tarım arazisi kamulaştırıldı. 500 bin adet ağaç kesildi. Çevre Mühendisi Selahattin Beyaz, “Köprünün yapım aşamasında bölgede verimli tarım arazilerinin kamulaştırılmış, geçimlerini tarımdan sağlayan köylüler bu alan dışına çıkarılmıştır. Yaşam koşullarına uygun olmayan farklı iş alanlarına yönelmeye mecbur bırakılmışlardır. Aynı zamanda 500 binden fazla ağaç kesilerek ormanlık alanlar yok edilmiştir. Ormanların yok olması bu ekosistemindeki canlıların da yok olmasına veya bölgeyi terk etmesine neden olmuştur. Ayrıca köprü ve buna bağlı otoyollar boyunca birçok sucul sistem yok edilmiş, bölgedeki canlılar için yaşam kaynağı olan suya erişim engellenmiştir” dedi.
“FATURA YİNE EMEKÇİ HALKIN SIRTINA YÜKLENECEK”
Halk için değil, sermaye için planlan bu projelerin ekolojik yaşam alanlarını yok ettiğini ve emekçi halkı daha da yoksullaştırdığını söyleyen Beyaz “Köprü ile köprü çevresi ve buna bağlı otoyol kenarları yapılaşmaya açık hale geliyor. Yakın gelecekte plansız nüfus artışı kent yaşamını ve ekolojik yaşam alanlarını olumsuz etkileyecektir. Arsa fiyatlarının aşırı yükselmesi bunu doğrulamaktadır. Köprü ve bağlantı yolları boyunca kamu tarafından yapılan su yapıları devreden çıkarılacak, kamu zararı oluşacak, fatura yine emekçi halkın sırtına yüklenecektir. Aynı zamanda araç trafik yüküne bağlı olarak, egzoz gazlarından etkilenen orman ekosistemi değişecek, birçok canlı yok olacak veya bölgeyi terk edecektir. Projenin yükü emekçi halka yüklenecek, kazanç ise sermayenin ve yandaş iktidarın ayakta kalması için kullanılacaktır” dedi.
AB’DE ENFLASYON ZİRVEDE
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ve Avro Bölgesi’nin şubat ayı yıllık enflasyon verilerini yayımladı. Buna göre, AB’de ocak ayında yüzde 5.6 olan yıllık enflasyon, şubatta yüzde 6.2’ye yükseldi.
Avro Bölgesi’nde de ocakta yüzde 5.1 olan yıllık enflasyon, şubatta yüzde 5.9 olarak belirlendi.
Böylece, Avro Bölgesi’nde şubat ayında enflasyon, verilerin Eurostat tarafından toplandığı son 25 yıldan beri ölçülen en yüksek seviyeye ulaştı. Enflasyon, ağustos ayından bu yana her ay son yılların en yüksek seviyesinde ölçüldü. Özlem Songül ABAYOĞLU /Evrensel İstanbul
