YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Çocuklar ve gençlere okulda bir öğün ücretsiz yemek sağlanması için 45 sivil toplum örgütünden ortak çağrı geldi: “Çocuklara ve gençlere okullarda bir öğün ücretsiz yemek verilsin.”
Aralarında Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi, Türk Psikologlar Derneği ve Uluslararası Çocuk Hakları Elçileri Derneği’nin de yer aldığı 45 sivil toplum örgütünün yaptığı ortak açıklamada, “Çocukların ve üniversite öğrencilerinin zamanlarının büyük bir kısmının okulda ve eğitim kurumlarında geçtiği dikkate alındığında, ulusal bir politika olarak okul beslenme programlarının planlanarak uygulanması oldukça önemlidir. Eşitlik ilkesi doğrultusunda, merkezi ve yerel kamu kurumlarının işbirliği ile okullarda her çocuğa ve üniversite öğrencilerine ücretsiz olarak besleyici, güvenli ve dengeli okul beslenme programları sunulmalıdır. Türkiye gibi alt gelir grubunda ve kendi içinde gelir dağılımının eşit ve adil olmadığı, derin yoksulluk pratiklerinin yaşandığı bir ülkede ‘okulda beslenme’, ‘okulda yemek’ tartışmaları oldukça gerekli ve anlamlıdır. Bu nedenle bizler, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, yerel yönetimler ve diğer ilgilileri okullarda ve üniversitelerde ücretsiz yemek/ücretsiz öğün hizmeti sunmaya, bu konu ile ilgili uluslararası sözleşmeler kapsamında yasal bir alt yapı oluşturmaya çağırıyoruz” ifadelerine yer verildi.
Açlıktan kaynaklı çocuk ölümlerinin kamuoyunun gündemine geldiği bir dönemde çocuk hakları ve sosyal hizmetler alanlarında faaliyet yürüten çeşitli sivil toplum örgütleri ortak bir çağrıda bulunarak çocuk ve gençler için okullarda bir öğün ücretsiz yemek verilmesi talebini yineledi. Ülkenin değişik kentlerinde faaliyet yürüten 45 sivil toplum örgütünün ortak açıklaması ve talepleri şöyle:
‘YETERLİ VE SAĞLIKLI BESLENME TEMEL İNSAN HAKKIDIR’
“Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme hakkı, temel bir insan/çocuk hakkıdır. Çocukların bu hakkı, uluslararası ve ulusal düzenlemelerle koruma altına alınmıştır. Örneğin Çocuk Hakları Bildirgesi çocuklara yeterli beslenme sağlanması gerektiğini (ilke 4) söyler. Bununla birlikte çocukların beslenme hakkından ve yetersiz beslenmeye karşı mücadele edilmesinden (madde 24) söz eden BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 27. maddesine göre ‘taraf devletler her çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlâksal ve toplumsal gelişmesini sağlayacak yeterli bir hayat seviyesine hakkı olduğunu kabul ederler’ ve taraf devletler, ‘ulusal durumlarına göre ve olanakları ölçüsünde, ana-babaya ve çocuğun bakımını üstlenen diğer kişilere, çocuğun bu hakkının uygulanmasında yardımcı olmak amacıyla gerekli önlemleri alır ve gereksinim olduğu takdirde özellikle beslenme, giyim ve barınma konularında maddi yardım ve destek programları uygularlar.’
‘ÇOCUKLAR VE GENÇLER SAĞLIKLI BESLENEMİYOR’
Sağlıklı beslenme, çocuğun yaşam kalitesini, sağlığını, gelişimini olumlu etkileyen, onu güçlendiren, eğitimden yaralanma potansiyelini ve başarısını arttıran önemli bir etmendir. Bu nedenle beslenmenin her çocuk için onurlu, erişilebilir, yeterli ve sağlıklı olması gerekmektedir. Son zamanlarda yapılan pek çok araştırma, çocukların ve gençlerin sağlıklı beslenme hakkından, dolayısıyla eğitimden etkili bir şekilde yararlanamadığını, öğrencilerin sağlıklı beslenme dahil sağlık davranışlarının akademik başarılarında önemli olduğunu ve bilişsel becerilerinin (konsantrasyon, hafıza v.b.), eğitime devam ve başarı/mezuniyet oranlarını da etkilediğini göstermektedir.
‘OKULLARDA VE ÜNİVERSİTELERDE ÜCRETSİZ YEMEK VERİLMELİ’
Eğitim kurumları, çocukların haklarının hayata geçmesini, hak sahibi bireyler olarak güçlenmelerini sağlayan ve bu anlamda izlemenin yapılabildiği ve çocuk koruma sisteminin bir bütün olarak uygulanabildiği yerlerdir. Çocukların ve üniversite öğrencilerinin zamanlarının büyük bir kısmının okulda ve eğitim kurumlarında geçtiği dikkate alındığında, ulusal bir politika olarak okul beslenme programlarının planlanarak uygulanması oldukça önemlidir. Eşitlik ilkesi doğrultusunda, merkezi ve yerel kamu kurumlarının işbirliği ile okullarda her çocuğa ve üniversite öğrencilerine ücretsiz olarak besleyici, güvenli ve dengeli okul beslenme programları sunulmalıdır. Türkiye gibi alt gelir grubunda ve kendi içinde gelir dağılımının eşit ve adil olmadığı, derin yoksulluk pratiklerinin yaşandığı bir ülkede ‘okulda beslenme’, ‘okulda yemek’ tartışmaları oldukça gerekli ve anlamlıdır. Bu nedenle bizler, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, yerel yönetimler ve diğer ilgilileri okullarda ve üniversitelerde ücretsiz yemek/ücretsiz öğün hizmeti sunmaya, bu konu ile ilgili uluslararası sözleşmeler kapsamında yasal bir alt yapı oluşturmaya çağırıyoruz.”
AÇIKLAMADA İMZASI BULUNAN STK’LAR
Ortak açıklamada imzası bulunan sivil toplum örgütleri şöyle sıralanıyor: Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi, Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Derneği-AYMED, Başka Bir Okul Mümkün Derneği (BBOM Derneği), Bornova Kadın Dayanışma Derneği, Buca Evka1 Kadın Kültür ve Dayanışma Evi Derneği (BEKEV), Çanakkale Büro Emekçileri Sendikası, Çanakkale Feminist Dayanışma, Çocuklar Aynı Çatı Altında Derneği, Çocuk İstismarı ve İhmalini Önleme Derneği-ÇİİÖDER, Denizli Otizm Derneği, Dersim Yenigün Kadın Dayanışma Derneği, Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi, Eğitim Reformu Girişimi (ERG), Eğitim-Sen Genel Merkezi, Ekmek ve Gül, Eksi- 25 Derneği, Esenyalı Kadın Dayanışma Derneği, FİSA Çocuk Hakları Merkezi, Fişek Enstitüsü, Genç Düşünce Enstitüsü, Gençlik Servisleri Merkezi, Göç ve İnsani Yardım Vakfı, Gülsuyu Gülensu Kadın Dayanışma Evi Derneği, İnsan Hakları Derneği, KAMER Vakfı, Kocaeli Ekmek ve Gül Kadın Dayanışma Derneği, Koruyucu Aile, Evlat Edinme Derneği (KOREV), S.S. Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (Yaka Koop), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi (SHUDER), Sulukule Gönüllüeri Derneği, Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Dernegi, Toplumsal Duy-Der, Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği, Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneği, Tüm Öğrenci Velileri Dayanışma Derneği (ÖV-Der), Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı, Türkiye Down Sendromu Derneği, Türk Psikologlar Derneği Genel Merkezi, Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı, Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, Uluslararası Çocuk Hakları Elçileri Derneği (ICHILD), Uluslararası Sivil Toplum Ağı Derneği, Veli Derneği (Veli Der), Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı (YÖRET).
