Asya Robins / BBC Türkçe – 2015’te Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Miras Listesi’ne eklenen Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı’nın UNESCO Dünya Mirası Tehlike Altındaki Miras Alanı listesine alınma önerisi geçen hafta Dünya Mirası Komitesi toplantısında kabul edilmedi.
UNESCO Dünya Miras Merkezi ve danışma organı olan Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) geçen yıl Diyabakır’a yaptığı ziyaretin ardından bölgenin “bütünlüğünün, kültürel öneminin ve tarihi kentsel dokusunun tehlike altında olduğunu tespit ettiği” bir rapor hazırlamıştı.
Dünya Mirası Merkezi’nin bölgenin tehlike listesine alınması önerisini içeren taslak karar, 14 Eylül’de Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde düzenlenen Dünya Mirası Komitesi’nin 45. oturumunda tartışıldı.
Komite üyeleri, Ağustos 2023’te teslim edilen raporun bulgularını daha detaylı bir şekilde inceleyebilmek ve Türkiye’nin yanıt vermesine olanak tanımak için öneriyi bir sonraki oturuma erteledi.
Peki tarihi öneme sahip Diyarbakır miras alanının tehlike altındaki miras listesine alınması neden tartışılıyor?
Diyarbakır SurlarıKAYNAK,GETTY IMAGES
UNESCO ve ICOMOS bölgede ‘önemli bir değişim’ kaydetti
UNESCO Dünya Miras Merkezi ve ICOMOS’tan bir heyet, 28 Kasım-3 Aralık 2022 tarihlerinde Diyarbakır’a yaptığı ziyarette miras alanı ve çevresindeki tampon bölgelerinde incelemeler yaptı.
Heyetin hazırladığı raporda 2015’e kıyasla alanın tümünde ve özellikle dünya mirası varlığını etkin bir şekilde korumak için sınırları dünya mirası alanı sınırları ile birlikte belirlenen tampon bölge diye tanımlanan Suriçi mahallelerinde “önemli bir değişimin” meydana geldiği kaydedildi.
2015-2016 arasında Suriçi’nde meydana gelen çatışmalarda önemli bir tahribatın yaşandığına dikkat çekilen raporda, bu çatışmaların ardından gelen restorasyon ve inşaat çalışmalarının bölgenin sosyal ve kentsel dokusunu değiştirdiği tespit edildi.
UNESCO ve ICOMOS yetkilileri ayrıca 9. yüzyıldan bu yana şehre gıda ve su sağlayan ve Dicle Nehri ile şehir arasındaki yeşil bağlantı olan Hevsel Bahçeleri’nin yapısının temelden değiştirildiğini belirtti.
Bahçe parsellerinin birleştirilerek endüstriyel tarım için genişletildiği ve bahçenin Suriçi’nde yaşayanlarla olan bağının hızla kaybolduğu kaydedildi.
Miras alanının parçası olan On Gözlü Köprü’nün çevresinde de geniş çaplı inşaat yürütüldüğü belirtildi.
Alanın Üstün Evrensel Değerleri’nin tehdit altında olduğunu belirten heyet, bölgedeki mevcut yönetim sistemi ve planlama standartları çerçevesinde yürütülen faaliyetlerin bu tehdide yol açtığını söyledi.
HABERİN DEVAMINI KAYNAĞINDAN OKUMAK İÇİN LÜTFEN LİNKİ TIKLAYINIZ
https://www.bbc.com/turkce/articles/c8v53jzgn1go
