Marmara Denizindeki “musilaj” oluşumu ile ilgili açıklama yapan TMMOB Kocaeli İKK Sekreteri Murat Kürekci, “Bütüncül politikalar, hukuksal ve kurumsal düzenlemeler geliştirilmeli ve uygulanmalı” dedi.
TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Murat Kürekci Marmara Denizinde oluşan “musilaj agregat” oluşumu ile ilgili açıklama yaptı. Kirliliğin, musilaj oluşumun nedenlerini aktaran Kürekci “Bu kirliliğin oluşmasına göz yumanlar/ önlem almayanlar, küresel ısınmaya neden olan yerli/yabancı sermaye sahipleri; evsel ve endüstriyel atıkların aktörleri ise bölgesel kapitalistler ile gerekli mevzuat düzenlemeleri, yatırımları ve denetimleri yapmayan kamu yönetimleridir” dedi.
Marmara Belediyeler Birliği Başkanlığı tarafından bugün yapılacak olan “Marmara Denizi’nde Müsilaj Problemi ve Çözüm Önerileri Çalıştayı” toplantısına TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu ve bileşenlerinin çağrılmadığını belirten Kürekci, “Gelecek nesillere yaşayabilecekleri bir dünya bırakabilmek için, ekolojik bir krize dönüşen çevre sorunlarının çözümünde, bütüncül politikalar, hukuksal ve kurumsal düzenlemeler geliştirilmeli ve uygulanmalıdır” diye belirtti.
Yazılı açıklama yapan TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Murat Kürekci, Marmara Denizi’nde yaşananların bugünün sorunu olduğunu olmadığını belirterek 2000’lerin başında Marmara Denizi’nin Değişen Oşinografik Şartlarının izlendiği ve 2 ayrı tarihte raporlandığını hatırlattı. Kürekci “Bu raporların işaret ettiği ‘musilaj agregat’ oluşumu geçen sürede gerekli önlemler alınmadığından yeniden yoğun bir şekilde gözlenmeye başlamıştır” dedi.
BETON EKONOMİSİ, RANTA DAYALI HIZLI VE ÇARPIK KENTLEŞME VE SANAYİLEŞME!
Kürekci, Marmara Denizindeki kirlenmenin nedenlerini şöyle sıraladı: “Marmara Bölgesi’nde, yaşanan hızlı ve çarpık kentleşme, sanayileşme, ileri arıtım tesislerin olmayışı, evsel-endüstriyel ve gemilerden atılan atıklar vs. havamızın, suyumuzun, toprağımızın yanı sıra ile birlikte Marmara Denizi’nin kirlenmesine ve yaşamın yok olmasına neden olmaktadır.
Betonlaşmayı bir kentleşme anlayışı; asfaltı (karayolunu) ise birincil ulaşım yöntemi ve bu sektörleri ekonomik büyümenin öncüsü olarak gören ve sermayenin sınırsız kar hırsına tanınan sınırsız serbestliği sağlayan kamu yönetim anlayışı; halkın gün be gün fakirleşmesine, işsizliğin artmasına ve yaşamdaki diğer birçok olumsuzluklara neden olmaktadır. Bugün de bu anlayışın bir başka sonucu olarak denizlerimizin ölümüne şahitlik etmekteyiz.
Kocaeli’nin de içinde bulunduğu başta Marmara Bölgesi’ne kıyısı olan kentler olmak üzere kentlerin betonla kaplı tabanları nedeniyle toprak suyu ememeden yağmur, kar suları denize akmaktadır.
Sulara adeta set oluşturan yollar ile beton kentler, yağmur sularının birikerek sel meydana gelmesine neden olabilmektedir. Sellerle birlikte oluşan alüvyonlar, denizlerin derinliklerine taşınmaktadır. Denizin dibi çamurlaşmakta ve yine toprakla gelen zirai ilaçlar deniz altı yaşamına olumsuz etkiler yaratmaktadır.”
MÜSİLAJ BELİRLEYENLERİ
Kürekci, evsel ve endüstriyel atıklar sonucu Marmara Denizi’nde organik ve inorganik toksik kirleticilerin deniz suyunda yüksek seviyelerde bulunduğunu, bu kirleticilere maruz kalan balıklar ve doğal yaşamın olumsuz etkilendiğini belirterek müsilaj oluşumunun belirleyenlerini sıraladı:
“Marmara Denizi’ne iletilen atık sulardaki Azot ve Fosfor, sulardaki mikroorganizmalar için besi kaynağı oluşturmakta ve alglerin aşırı derecede büyümesine sebep olmaktadır. Deniz kirliliğindeki en önemli parametrelerden biri olan ‘alg çoğalması’ ile deniz ortamındaki oksijen azalmaktadır. Azot ve Fosforun denizdeki fazlalığı bu aşırı büyümeye (algler) ve bazı zehirlerin açığa çıkmasına neden olmaktadır.
Müsilaj salınımı için önemli koşulun, deniz suyu sıcaklığının ortalamanın üzerinde olması gerektiği bilim insanlarınca ifade edilmektedir. Marmara’da deniz suyu sıcaklığı şu anda son 40 yıl (1982-2021) ortalamasının 2,5 derece üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Kaldı ki, bazı bilim çevrelerince denizdeki bu sıcaklık artışında Marmara Denizi Kirliliğinin payı olduğu ifade edilmektedir. Küresel Isınma ve İklim Değişikliği müsilaj oluşmasında belirleyiciliğe sahip ana sorunlardandır.
Azot ve Fosfor ’un biyokimyasal reaksiyonlarla ayrıştırılması sırasında da deniz suyunda aşırı oksijen tüketilmekte, denizin alt kısımları oksijensiz ortama dönüşmektedir. Deniz canlıların yaşamında bunun karşılığı ölüm demektir.
Marmara Denizi’nin, nispeten durağan olan iç deniz yapısının yanı sıra, kirlilik ve yükselen deniz suyu sıcaklığı, müsilaj için çok uygun bir ortamı oluşturmuştur.
ENDÜSTRİYEL KİRLETME DENİZİ GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN EKOLOJİK YIKIMA SÜRÜKLEDİ
Endüstriyel kirletme denizi geri dönüşü olmayan ekolojik bir yıkıma sürükleyen önemli bir sorun kaynağıdır.
50 işçiden fazla çalışanı olan endüstriyel işyerlerinden çoğunluğunun arıtma tesisi yoktur. Olanların bir kısımda maliyetlerin düşürülmesi için tesisi çalıştırmadıkları bilinmektedir.
Firmaların atıksu analizleri yakın takibe alınmalı ve denetlenmelidir.
Ergene, Dilderesi vb simsiyah Marmara Denizi’ne karışırken, tonlarca hafriyat Marmara Denizi’ne dökülürken, onlarca tersane yapılırken, OSB ler ve sanayi kuruluşları neredeyse denetlenmezken, kontrolsüzce limanlaşmaya izin verilirken, verilmeye devam ediliyorken gerekli önlemler alınmadığı için Marmara Denizi bugün Müsilajla adeta ölüme terkedilmiş durumda.
DENİZ CANLI ÇEŞİTLİLİĞİ GİTTİKÇE AZALIYOR, DENİZ CANLILARI ÖLÜYOR!
Deniz dibi yaşamı olumsuz etkileyen bir diğer faktör de deniz deşarjlardır. Kanalizasyonları bir yere toplayıp, sıvılaştırıp, bir boruyla kıyıdan iki üç kilometre uzağa salmak bir arıtma yöntemi değildir. Arıtma prosesi sonucu oluşan çıktının, denize deşarjı yerine geri kazanımı düşünülmelidir.”
BİLİM YANILMIYOR
1975’lerde 127 çeşit olan balık çeşidinin bugün tek rakamlara düştüğünü, sünger gibi denizin dibinde sabit olan canlıların ölmekte olduğunu, Marmara Denizi’ndeki balıklardaki ağır metal oranlarının geçmişe göre çok yükseldiğini vurgulayan Kürekci, “Yıllar önce İzmit Körfezi’nden çıkan midyenin yenmemesi gerektiği uyarısının ne derece haklı olduğunu, o gün bu düşünceyi kabul etmeyen Belediye Başkanı dahi bugün kabul edecektir. Bilim yanılmıyor” dedi.
KAR HIRSI VE GÖREVİNİ YERİNE GETİRMEYEN YÖNETİCİLER…
“Bu kirliliğin oluşmasına göz yumanlar/ önlem almayanlar, küresel ısınmaya neden olan yerli/yabancı sermaye sahipleri; evsel ve endüstriyel atıkların aktörleri ise bölgesel kapitalistler ile gerekli mevzuat düzenlemeleri, yatırımları ve denetimleri yapmayan kamu yönetimleridir” diyen Kürekci, çözüm önerilerini sıraladı:
“Ağırlıkta, Ticaret Burjuvazisi ile beton ve asfalt ekonomisine hizmet eden Rant Odaklı İstanbul Metropolitan Planlama anlayışı Tüm Marmara Bölgesinin kirlenmesi sonucunu da beraberinde getirmiştir. Yeni Kirlilik Yüklerinin Engellenmesi için, ilgili taraflarla birlikte Marmara, “Bölgesel Bazda, Halk ve Çevre Sağlığı odaklı bir yaklaşımla” yeniden planlanmalıdır. Yeni planda Marmara Bölgesine Göçün, Sanayileşmenin durdurulması anlayışı hükümet politikası olarak kabul edilmelidir.
Var olan kirlilik nedenlerinin ortadan kısa ve orta vadede azaltılmasını temin etmek için yatayda ve yeşil alan oranı yüksek bir kentsel dönüşüm, atık miktarının azaltılmasına yönelik düzenlemeler, ileri arıtım sistemlerinin kurulması, olan arıtma sistemlerinin iyileştirilmesi ve sıkı denetim yapılması acil görevlerdir.
ÖZEL VE ACİL OLARAK DEĞİNİLMESİ GEREKEN ÖNERİ: İLERİ TEKNOLOJİLİ ARITMA TESİSLERİ YAPILMASIDIR
Ön arıtma tesisleri, basit arıtma tesisleri olup sadece iri maddelerin ve çökelebilen maddelerin tutulmasını sağlamaktadır. Bu tesislerde organik madde arıtımı mümkün değildir. Marmara Denizi’ni tehdit eden ve Müsilajın oluşmasındaki en önemli kirleticiler ise Organik maddeler olan azot ve fosfordur.
Kuraklığın her yıl daha arttığı ülkemizde, TBMM’de Küresel İklim Krizi Kuraklık ve Su Kaynaklarının Verimli Kullanılması Araştırma Komisyonu oluşturulmuştur. Marmara Denizi Kirliliği (birlikte diğer denizlerimiz de olabilir) aynı Komisyon ya da özel olarak oluşturulacak yeni komisyon aracılığıyla incelenmelidir. Keza anılan Komisyon’un bir üyesi, ülke çapında “…arıtılan suların sadece yüzde 37’sinin temiz, Yüzde 23’ünün kirli, yüzde 40’ının ise çok kirli olarak akarsulara, göllere aktığını; 1127 atık su arıtma tesisinden sadece yüzde 45’inin iyi durumda çalıştığını, 471’inin revizyona ihtiyacı olduğunu, 154 tanesinin ise yeniden yapılması gerektiğini” ifade etmiştir. Yani Marmara Denizi kirliliğinde kısa ve orta vadede acil çözüm olabilecek arıtmalar konusunun aslında ülkemizin en önemli konularından birisi olduğu açıktır.
Kocaeli’de de 23 adet Atıksu Arıtma Tesisi var ve bunlardan sadece 6 adedi ileri biyolojik arıtma tesisidir. Müsilajın oluşmasına neden olan azot ve fosforun ise kaç tane arıtma tesisinde arıtılabildiğine dair bilgi kamuoyuyla henüz paylaşılmamıştır.
Mevcuttaki arıtma tesislerinin doğru çalıştırılması varlığı kadar önemlidir. Arıtma Tesislerindeki giriş ve çıkış numunelerinin bağımsız laboratuvarlarda analiz ettirilmeli ve değerler Kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
Kullar ve Plajyolu’nda atıksular yoğun yağan yağmurlarda doğrudan denize verilmektedir. Yine yağmurlarda atıksular, Kullar’ı besleyen Kavakçılık Pompa İstasyonu’ndan Sarı Dere’ye atılmakta..Bu durum Yahya Kaptan karşısı D100 karayolu altından anlaşılabilir.
Acil olarak yeteri sayıda İleri Arıtım Sistemleri kurulmalıdır.
Bu aşamadan sonra, İzmit Körfezi’ne ve Marmara Denizi’ne bir bardak bile su dökülmemelidir.
Arıtılmış suyun, tarımsal sulama amaçlı ve endüstri de kullanılması yönünde yatırımlar yapılmalıdır. Bu sayede var olan içme suyu kaynaklarımızı da korunmuş olur.
MARMAYI KİRLETECEK PROJELER VE YATIRIMLARA HAYIR!
Yine Kanal İstanbul Proje ile oluşacak yeni şehrin yaratacağı ek yükün yanında yine gittikçe kirlenen Karadeniz’den gelecek olan kirlilikler de Marmara Denizi’ne taşınacaktır. Bu projenin diğer olumsuzluklarının yanında, kirlenmeye kümülatif etkisinin oldukça yüksek olacağı açıktır.”
TOPLANTIYA TMMOB KOCAELİ DAVET EDİLMEDİ
Marmara Belediyeler Birliği Başkanlığı (Çevre Yönetimi Koordinatörlüğü) tarafından bugün yapılacak olan “Marmara Denizi’nde Müsilaj Problemi ve Çözüm Önerileri Çalıştayı” toplantısına TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu ve bileşenlerinin çağrılmadığını belirten Kürekci açıklamasına şu ifadelerle son verdi: “Gelecek Nesillere yaşayabilecekleri bir dünya bırakabilmek için, ekolojik bir krize dönüşen çevre sorunlarının çözümünde, bütüncül politikalar, hukuksal ve kurumsal düzenlemeler geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. Bu düşüncelerle, içinde bulunduğumuz çevre felaketleri nedeniyle kutlanacak bir gün olmaktan ziyade uğruna mücadele edilecek bir gün olarak nitelendirdiğimiz 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde yaşamdan yana olan herkese TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu olarak yan yana duracağımızı paylaşıyoruz.” (EVRENSEL – FOTO: Fatih Polat/Evrensel)
