YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Ürgüp Belediyesi’nin tarihi ve doğal mirasın ortasında inşa etmeye başladığı betonarme dükkânlar hakkında Kültür ve Turizm Bakanlığı göreve çağrıldı…
Türkiye’nin en önemli doğal ve kültürel mirasları arasında yer alan dünyaca ünlü Kapadokya bölgesinin kalbi Ürgüp’te belediyeye beton işyeri tepkisi. Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan, daha önce tepkiler üzerine durdurulan Ürgüp Belediyesinin yürüttüğü İşhanı Projesi’nin inşaatına yeniden başlandığını belirterek, “Hukuksuz bir şekilde devam eden bu inşaat sürecinde yapım ihalesinin iptal edilmesi ve inşaatın ivedilikle durdurulması gerekmektedir. Ürgüp’te yapılan bu tahribat sürecinde, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde olan ve Kapadokya’da belediyenin ve alan yönetiminin tahribata yol açan uygulamalarına yönelik Kültür Bakanlığı’nı göreve davet ediyoruz” açıklamasında bulundu. Ürgüp Belediyesi ise konuyla ilgili açıklamasında Temenni Mahallesi’nde yer alan inşaat çalışmalarının Kapadokya Alan Başkanlığı tarafından onaylandığını belirterek, Temenni Tepesi ve çevresi yüzlerce butik otel, konut, dükkân, han, restoran ve benzeri yapıyı barındırmakla birlikte, Kentsel Sit Alanı içerisinde kalmaktadır. Söylendiği üzere doğal sit alanının ortasına beton atılmış değildir” ifadelerine yer verdi.
Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde geçtiğimiz Kasım 2021’de ihalesi yapılarak inşasına başlanan betonarme işyerleri projesine yönelik tepkiler sürüyor. Ürgüp Belediyesi’nin ilçe merkezinde bulunan ve Temenni Tepesi olarak anılan bölgenin eteğinde inşa ettiği iş yerlerinin cepheleri yöreye özgü taşlarla kaplanarak ihaleyle satılması planlanıyor.
‘TARİHİN ÜZERİNE BETON DÖKÜLÜYOR’
Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan, 13 Aralık 2021 tarihinde Ürgüp Belediyesi’nin tarihi mağaraları tahrip ederek başlattığı iş hanı projesi çalışmasının 2863 sayılı yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle suç duyurusunda bulunduklarını belirterek, “Suç duyurusu ve kamuoyunun verdiği tepkilerden kaynaklı, Ürgüp Belediyesi iş hanı projesi bir süre durdu ve şimdi yeniden inşaata devam edilmekte ve tarihin üzerine beton dökülmektedir” dedi.
‘KAPADOKYA BEYLİĞİ Mİ KURULDU?’ ELEŞTİRİSİ
Önemli bir kısmı UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Kapadokya’daki tarihi ve doğal alanların tahrip edildiğine dikkat çeken Candan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada bölgede Millet Bahçesi adı altında ticaret ve konut alanlarına hizmet edecek yapılaşma alanları yaratıldığını kaydetti. Kapadokya Alan Başkanlığı’nın Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren işlem tarifesi ile yapılacak her projeden işlem ücreti almasının önünün açıldığına değinen Candan, “Kapadokya Beyliği mi kuruldu?” diye sordu.
‘HUKUKSUZ DEVAM EDEN İNŞAAT DURDURULMALI’
Kültürel ve doğal varlıkların korunmasına ilişkin düzenlemeleri içeren 2863 sayılı kanuna atıfta bulunan Candan, “Hukuksuz bir şekilde devam eden bu inşaat sürecinde yapım ihalesinin iptal edilmesi ve inşaatın ivedilikle durdurulması, bugüne kadar yapılan inşa faaliyetlerinin ise kaya formasyonuna yeni bir zarar vermesini önleyecek tekniklerle sökülerek alandan uzaklaştırılması gerekmektedir. Ürgüp’te yapılan bu tahribat sürecinde, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde olan ve Kapadokya’da belediyenin ve alan yönetiminin tahribata yol açan uygulamalarına yönelik Kültür Bakanlığı’nı göreve davet ediyoruz” dedi.
‘BAŞKA KAPADOKYA YOK, KATLİAMI DURDURUN’
Temenni Tepesi eteklerinde uygulanan iş hanı projesinin tarihi mağaraları tahrip ettiğini savunan Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan, söz konusu projenin aynı zamanda kültürel bir kıyımın göstergesi olduğuna değinerek “Çok kültürlülüğün simgesi olan Kapadokya bölgesi, bu zengin kültürel birlikteliğin de yok edilmesinin ana mekânı haline gelmiştir. Kapadokya Alan Yönetimi ile sistematik şekilde devam eden, arka arkaya gelen bu uygulamalar hem Kapadokya bölgesine hem Ürgüp’te son günlerde yapılmaya çalışılan, içerisinden hızlı tren geçen otel projesi, ikişer katlı villalar ve ranta hizmet eden Millet Bahçesi ve proje üretim süreçlerinde ücretlerin talep edildiği işlemler tarifesi, Kapadokya’da düzenin nereye gittiği konusunda tereddüt uyandırmaktadır. Başka Kapadokya yok. Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak hukuksal süreçlerimiz devam edecek. Kapadokya’da katliamı durdurun” diye konuştu.
ÜRGÜP BELEDİYESİ: ‘KAPADOKYA ALAN BAŞKANLIĞI ONAYLADI’
Betonarme işyeri inşaatına ilişkin tepkilerin ardından Ürgüp Belediyesi tarafından yapılan açıklamada ise söz konusu alanın kaya ve moloz yığınlarından temizlendiğini belirtilerek şöyle denildi: “Alınan rölöve ve belgelendirme çalışmaları Kapadokya Alan Başkanlığı tarafından onaylandıktan sonra Ürgüp Belediyesi Temenni Dükkân Projesi, yeni tadilatlı haliyle tamamlanma aşamasına gelmiştir. Projenin yeni haliyle, eski yerleşimlerden kalan kaya oyma mekânların tamamı rahatlıkla görülebilir duruma gelmiştir.
‘BETON VE KAPLAMA YOK’
Ayrıca belediyemiz tarafından, onaylı kentsel tasarım projesinde olduğu gibi ahşap yürüyüş yolları ile Temenni eteklerini turizme kazandırmak amacıyla temizlik çalışmaları devam etmekte olup, mesnetsiz iddialardaki gibi koparılan kayalarla binaya kaplama yapılmamaktadır. Temenni Tepesi ve çevresi yüzlerce butik otel, konut, dükkân, han, restoran ve benzeri yapıyı barındırmakla birlikte, Kentsel Sit Alanı içerisinde kalmaktadır. Söylendiği üzere doğal sit alanının ortasına beton atılmış değildir. Nevşehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun onayı ile Ürgüp Belediyesi tarafından ruhsatlandırılan yüzlerce yapı, restore edilerek yeniden kullanıma açılmıştır.”
İHALE DOSYASINDA BETON DA VAR KAPLAMA DA
Ürgüp Belediyesi’nin söz konusu dükkânların inşa edilmesi amacıyla hazırladığı ihale dosyasında yer alan teknik detaylarda proje için kullanılacak beton miktarından binaların kaplanmasında kullanılacak doğal taşların niteliğine kadar birçok detaya da yer veriliyor. 17 Kasım 2021 tarihinde ihaleye çıkarılan projeyle ilgili hazırlanan ihale dosyasında yer alan ‘İnşaat İmalatları’ listesinde, betonarme karkas sistem uygulanacağı belirtilerek “Bina çevrelerinin tamamında temel alt kotunda beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla basılan, C 16/20 basınç dayanım sınıfında, gri renkte, normal hazır beton dökülmesi” şartı getirilmesi dikkat çekerken binaların yöresel doğal taşla kaplanmasına ilişkin ise şu detaylara yer veriliyor: “İdarenin istediği ebatlarda ve istediği renklerdeki en az 10 cm kalınlığında taşların harçlı beton ile kaplama yapılması işi. Yonu taşından 15 cm genişliğe kadar düz veya pahlı söve yapılması ve yerine konması işçiliği.”
BELEDİYE İŞ YERLERİNİ 3,5 MİLYONDAN SATIŞA ÇIKARDI
Öte yandan Ürgüp Belediyesi’nin inşa ettiği dükkânlar 3 milyonun üzerindeki muhammen bedellerle satışa çıkarıldı. 3 ila 3,5 milyon TL arasında değişen muhammen bedeller üzerinden satışa çıkarılan işyerleri 46 ila 61 metrekare gibi ölçülere sahip. Geçtiğimiz hafta 6-8 Nisan tarihlerinde Ürgüp Belediyesi’nde yapılacağı duyurulan ihalelerin sonucuna ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.
ÜRGÜP’ÜN ADAK YERİYDİ
Ürgüp Cumhuriyet Meydanı’nın bitişiğinde bulunan Temenni Tepesi, 1970’li yıllara kadar yöre halkı tarafından adak yeri olarak kullanıldığı belirtiliyor. Eski bir yerleşim olan bölgenin kaya düşmeleri nedeniyle 19. yüzyılın sonlarından itibaren boşaltıldığı kaydedilirken günümüzde ise Ürgüp’e hâkim bir tepe olması nedeniyle doğal bir seyir terası olarak kullanılıyor.
