Mali gücü yetmediği için daha önce uçamayan milyonları hava yolculuğu ile tanıştıran ucuz tarifeli havayolu şirketleri pazar paylarını hızla artırırken, pazarın yerleşik büyük isimleri de rekabet edebilmek için daha ucuz uçuş imkanı sağlayan yan şirketler oluşturma yoluna gidiyor.
12 yıl önce İngiltere’de kurulan ucuz havayolu şirketi EasyJet, bugün Avrupa pazarında altıncı sıraya yükselirken, İngiltere’nin ulusal havayolu şirketi British Airways’in önüne geçti. EasyJet bugünlerde, British Airways şemsiyesi altında faaliyet gösteren ucuz tarifeli uçak şirketi GB Airways’i satın alma işlemlerini de tamamlamak üzere.
Türkiye pazarına 2006 yılı ortalarında giren EasyJet’in Pazarlama Müdürü Peter Voets, İstanbul Sabiha Gökçen havaalanından gerçekleştirdikleri İstanbul-Londra ve İstanbul-Basel hattında 2007 yılında 162 bin yolcu taşıdıklarını, bu yılki hedeflerinin 200 bin yolcu olduğunu söyledi.
EasyJet’in Londra Luton havaalanındaki genel merkezinde Anadolu Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Voets, günde 900 uçuşla ortalama 100 bin kişi taşıdıklarını, 2007 yılında taşıdıkları toplam yolcu sayısının 38 milyona çıktığını belirtti. Avrupa Birliği kuralları nedeniyle İstanbul’dan sadece İngiltere ve İsviçre’ye uçabildiklerini, diğer Avrupa ülkelerine uçmalarının engellendiğini belirten Voets, GB Airways’in EasyJet tarafından satın alınmasıyla bu şirketin yaz aylarında yaptığı Londra-Dalaman uçuşlarının devam edeceğini, ilk uçuşun 31 Mart’ta gerçekleşeceğini kaydetti.
İstanbul uçuşlarının EasyJet’in en karlı 10 hattı içinde yer alıp almadığı sorusunu yanıtlayan Voets, “Bir hattan ne kadar kar ettiğimizi açıklayamam, bu ticari bir sırdır. Ancak kar etmesek uçuşlarımızı sürdürmezdik. Türkiye pazarından memnunuz. Türk halkı düşük tarifeli uçuş fikrine sıcak bakıyor. Ancak Türkiye’de yeni talep oluşturacak yeterli havayolu şirketi yok” dedi.
EasyJet’in başka havayollarının mevcut yolcularını kendisine çekmek yerine yeni yolcu talebi yarattığını söyleyen Peter Voets, “Başlattığımız hatlardaki yolcuların yüzde 80’i yeni yolcu. Yani sözgelimi İngiltere’de yaşayan ve yılda bir ailesini görmek için Türkiye’ye giden bir Türk, artık bizim ucuz tarifemiz dolayısıyla ayda bir yakınlarını ziyarete gidebiliyor” diye konuştu.
EN UCUZ BİLET 27 AVRO
İstanbul Sabiha Gökçen’den haftanın altı günü Londra Luton havaalanına, haftanın dört günü de İsviçre’nin Basel kentine yaptıkları uçuşlarda en düşük bilet fiyatının tüm vergiler dahil 27 Avro (yaklaşık 47 YTL) olduğunu belirten Peter Voets, Avrupa çapında ortalama bir uçuş bedelinin 60 Avro olduğunu ifade etti.
En ucuz tarifeden bilet bulabilmek için ne yapmak gerektiği sorusuna Voets, “Bileti, uçuş tarihinden olabildiğince önceden, belki üç ay önce satın almak. Tabii her uçuşta ucuz biletlerin tükenmesi o uçuşun gününe, hafta sonu olup olmadığına, önemli bayram veya tatil zamanına rastlayıp rastlamadığına bağlı. Hafta içi uçuşlarında ucuz bilet daha uzun süre bulunabilirken, Cuma gidip Pazar günü dönülen uçuşlarda bilet daha çabuk bitiyor” karşılığını verdi.
“Bir uçakta koltukların 15 ila 20’si en ucuz tarifeden satılıyor, onlar tükenir tükenmez ikinci tarifedeki koltuklar satılıyor ve böylece uçuş günü yaklaştıkça yüksek tarifeye doğru ilerliyor. 13 ayrı uçuş tarifemiz var” diyen Voets, diğer havayolu şirketlerinin aksine EasyJet’in bilet fiyatına yakıt vergisi eklemediğini vurguladı.
“BÜYÜK ŞİRKETLER İŞLETME MODELİNİ DEĞİŞTİRMEDİKÇE UCUZ BİLET SATAMAZ”
Peter Voets, Avrupa pazarının geleneksel büyük şirketlerinin EasyJet ve RyanAir gibi ucuz havayolu şirketleriyle rekabet edebilmek için ikinci ve yan şirketler kurarak benzeri fiyatlandırma yoluna gittiklerini ancak başarılı olamadıklarını söyledi.
Voets, “İngiliz havayolu şirketi British Airways Go, Hollanda havayolu şirketi KLM de Buzz adlı yan havayolu şirketleri kurdular ancak tutmadı. Çünkü bu şirketlerin yüksek maliyete dayalı yapıları ucuz bilet satmalarına imkan vermiyor. Onların şehirlerin merkezlerinde lüks ofisleri var. Bizim işletme modelimiz ise tamamen farklı. Her türlü israftan kaçınıyoruz. Genel müdürümüzün sekreteri bile yok. Telefonlara kendisi cevap veriyor” diye konuştu.
GÜVENLİK BİRİNCİ ÖNCELİK
EasyJet Halkla İlişkiler Müdürü Samantha Fox ise tasarrufa dikkat etmekle birlikte güvenlik konusunun birinci öncelikleri olduğunu ve bu konuda taviz vermediklerini belirtti.
Fox, tüm uçuş personelinin dört haftalık sıkı bir eğitimden geçirildiğini, her uçuş öncesi mürettebatın teste tabi tutulduğunu, testi geçemeyen pilot veya kabin görevlilerinin uçmalarına izin verilmediğini bildirdi. 30’u Boeing, 109’u Airbus olmak üzere halen 139 uçakları bulunduğunu, bu yıl 15 uçağın daha filoya dahil olacağını belirten Samantha Fox, “Uçaklarımızın ortalama yaşı 2.4 yıl. Avrupa’nın en modern uçak filosuna sahip şirket biziz” dedi.
Fox, Airbus ile yaptıkları anlaşma çerçevesinde 2012 yılına kadar 109 yeni uçağın kendilerine teslim edileceğini kaydetti.
EL BAGAJINA TEŞVİK, BAVULA CAYDIRMA
Samantha Fox, EasyJet’in yolcuların el bagajıyla seyahat etmelerini teşvik ettiğini ve bu yüzden koltuk üzerindeki dolaplara sığmak koşuluyla el bagajında kilo sınırlamasını kaldırdıklarını, bagaja verilen bavul için ise ek ücret talep edildiğini vurguladı. Bagaja verilen eşyaların yükleme ve boşaltılmasının uçağın havaalanında kalış süresini ve böylece maliyeti artırdığını anımsatan Samantha Fox, “Bizim uçaklarımız gittikleri havaalanına varışları ile kalkışları arasındaki süre sadece 25 dakika. Uçağın yerde daha uzun kalması bizim için zarar demek. Tüm güvenlik kontrolleri için de 25 dakika yetiyor” dedi.
Sabiha Gökçen havaalanının bir süre önce 1,8 milyar Avro’ya özelleştirildiğinin ve yeni işletmecisi Limak’ın EasyJet’ten daha yüksek ücret talep etmesi durumunda ne yapacakları sorusuna EasyJet Pazarlama Müdürü Peter Voets, “Sabiha Gökçen’e ödediğimiz ücretin aynı kalacağını umut ediyoruz. Sonuçta taşıdığımız yolcular havaalanında alışveriş yapıyor ve biz aynı zamanda o havaalanının gelirini artırıyoruz” diye yanıtladı.
