Ekonomist Evren Devrim Zelyut, cumhuriyet tarihinin en büyük kur atağı ve buna bağlı olarak enflasyon rakamlarıyla karşılaşılacağını ileri sürdü. “Dolarda adım adım 20’ye gidiyoruz” dedi.
Rusya ile Ukrayna arasındaki ateşkese yönelik görüşmeler, sahadaki durum ve bunun halihazırda baskı altında olan Türkiye ekonomisine etkisi izlenmeye devam ederken dolar/TL sert yükseliş ve dalgalanmanın ardından 15 seviyesinin hemen altında denge buldu.
Ekonomist Evren Devrim Zelyut, Yeniçağ gazetesinde ‘Dolarda adım adım 20’ye gidiyoruz’ başlığıyla yayımlanan yazısında kurun seyriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
‘TÜRKİYE’NİN CARİ AÇIĞI 2021’E GÖRE DAHA İYİ OLUR MU? İMKANSIZ’
Doların değerini belirleyecek ana konunun Türkiye’nin rezerv durumu olacağını belirten Zelyut, “Son hesabıma göre rezervler eksi elli milyar dolar civarında. Kasa dolacak ki, dolar ve Euro kıtlığı olmasın, yani kur yükselmesin. Peki kasa nasıl dolar? İhracatla… O zaman cari açık dediğimiz, sattıklarınızla aldıklarınız arasındaki fark pozitif olmalı. Peki Türkiye’nin cari açığı 2022 yılında 2021 yılına göre daha iyi olur mu? İşte bu imkânsız” dedi. Gerekçelerini şöyle sıraladı:
“1- Cari açıkta en büyük darbeyi enerji ürünlerine bağlı ithalattan alıyoruz. 2021 yılında Brent tipi petrol fiyatı 65-70 dolardayken bu kalemde verdiğimiz eksi tutarı 50 milyar dolar.
Peki şimdi petrolün varili 110 dolar civarındayken enerjiden kaynaklı açık ne olacak? En az 80 milyar dolar… O zaman açığa bir 30 milyar dolar daha yazalım…
2- Açığı pozitife çevirmek için turizm gelirleri oldukça önemli. Rusya ve Ukrayna savaşı turizmde kayıplar doğuracak. Ayrıca bu ülkelere yapılan ihracat ve ilgili ülkeler içindeki Türk firmalarının faaliyetleri de azalacak.
3- Türkiye’nin kayıt dışı ekonomisinde önemli kalemlerden biri olan Rusya ve Ukrayna ile yapılan bavul ticareti de kesildi. 2 ve 3 numarada belirttiğimiz kayıpların da en az 20 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini söyleyebiliriz.
4- Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ocak ve Şubat aylarındaki cari açık rakamı 18,3 milyar dolar oldu. Geçen yıl aynı aylarda açık, salgın nedeni ile duran üretim yani azalan ithalata bağlı olarak 6,4 milyar dolardı. Ancak ekonomide karantinanın bitmesi ve çarkların dönmesi ile ithalat patladı ve açık fırladı.”
Zelyut, dışa bağlı modelin çok kötü bir performans gösterdiğini vurgulayarak Türkiye’nin ihracatında ilk beşe giren sektörleri ve bunların parasal tutarlarını, sonra da bu sektörlerdeki ithalat rakamlarını paylaştı:
“• Motorlu kara taşıtları 25 milyar USD ihracat, 15 milyar USD ithalat, fark lehimize +10 milyar dolar.
• Kazanlar, makinalar, mekanik parçalar da 20 milyar USD ihracat, 30 milyar USD ithalat, fark aleyhimize -10 milyar dolar.
• Demir, çelik 17 milyar USD ihracat, 27 milyar USD ithalat, aradaki fark -10 milyar dolar aleyhimize.
• Elektrikli makinalar 12 milyar USD ihracat, 20 milyar USD ithalat, aradaki fark -8 milyar dolar aleyhimize.
• Plastikler ve mamulleri 10 milyar USD ihracat, 17 milyar USD ithalat, aradaki fark -7 milyar dolar aleyhimize.”
‘CUMHURİYET TARİHİMİZİN EN BÜYÜK KUR ATAĞI’
Enerji, turizm ve ihracat kayıplarının cari açığı 100 milyar dolara taşıyacağını ifade eden Zelyut, şunları kaydetti:
“Türkiye’ye yabancı yatırımlar gelmiyor, olanlar da çıkıyorsa kurun değerini korumamız nasıl mümkün olacak? Her yazımızda vurguladığımız, enflasyonun emin adımlarla yüzde altmışa olan yürüyüşü de Lira’ya değer kaybettirecek. Zaten spot kuru alıp enflasyon kadar artırdığınızda 20’nin üstünde rakamlarla karşılaşıyorsunuz.
Cumhuriyet tarihinin en büyük kur atağı ve bağlı olarak enflasyon rakamları ile yüzleşeceğiz. Allah milletin yardımcısı olsun.”
