ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Biden’ın göreve geldiği 20 Ocak’tan sonra ilk yüz yüze görüşmelerini bugün, NATO zirvesi için gittikleri Brüksel’de gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile göreve gelmesinin ardından ilk yüz yüze görüşmesini bugün Brüksel’deki NATO zirvesi kapsamında gerçekleştirdi.
90 dakika süren görüşmenin ardından bir basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, toplantının ‘samimi ve yapıcı geçtiğini’ aktardı.
“Görüş ayrılığı yaşadığımız meseleleri ve işbirliği imkanlarını yapıcı bir yaklaşımla ele aldık” diyen Erdoğan, “Önümüzdeki dönemde işbirliğimizi artıracağız, çözülemeyecek hiçbir mesele olmadığını, tam tersi işbirliği alanlarının daha zengin bir görünüm sergilediğini düşünüyoruz” dedi.
Erdoğan, Brüksel’e yola çıkmadan önce Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak kabul etmesini gündeme getireceğini söylemişti.
Ancak Erdoğan, düzenlediği basın toplantısında bu konunun konuşulmadığını aktardı.
Biden’ı Türkiye’ye davet ettiğini söyleyen Erdoğan, Biden’ın 1915 olayları ile ilgili ‘soykırım’ kelimesini kullanmasının görüşmede gündeme gelip gelmediği sorusuna, “Hamdolsun hiç gündeme gelmedi” yanıtını verdi.
ABD Başkanı Biden da ayrıca düzenlediği basın toplantısında, Erdoğan ile ‘pozitif ve üretken bir görüşme’ gerçekleştirdiklerini vurgulayarak şu sözleri kaydetti:
“Ülkelerimiz büyük gündemlere sahip. Ekiplerimiz tartışmalarımızı sürdürecek, ABD ve Türkiye olarak büyük gelişme kaydedeceğimizi düşünüyorum.”
“S-400 konusunda önceki görüşlerimi ifade ettim”
Soru-cevap bölümünde S-400 savunma sisteminin konuşulup konuşulmadığına dair bir gazetecinin sorusu üzerine Erdoğan, “S-400 konusunda bizim daha önceki görüşümüz neyse onu ifade ettim, F-35 ile ilgili görüşümüz neyse onu da ifade ettim. Savunma sanayii ile ilgili olarak müşterek yapabileceğimiz adımlar nedir, onları ifade ettim. Tabii bu süreç burada bitmiyor, bakanlarımız görüşmeleri neticesinde bu süreci sağlama bağlayacaktır” dedi.
Brüksel’e Pazar günü ulaşan iki lider, daha öncesinde de bazı mevkidaşlarıyla bir araya gelmişti.
“Afganistan ile ilgili mutabakat söz konusu”
Erdoğan, Afganistan ile ilgili olarak ise, “Afganistan konusundaki düşüncelerimizi net olarak Biden’a ifade ettik. Türkiye olarak eğer Afganistan’dan çıkmamız istenmiyorsa, özellikle belirli bir desteğin verilmesi isteniyorsa diplomatik mali konularda ABD’nin vereceği destek önem arz ediyor. Taliban gerçeğini kenara koymak mümkün değil. Şu an itibariyle bir mutabakat söz konusu. Bir sıkıntı söz konusu değil” dedi.
ABD Başkanı’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden’ın Türkiye’nin Afganistan’daki Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlama teklifini Erdoğan’la görüşeceğini açıklamıştı:
“Büyükelçiliklerimizin Afganistan’da güvenliğinin nasıl sağlanacağını, kesinlikle yapmak istedikleri şeyleri nasıl yapabileceklerini, Afgan hükümeti, güvenlik güçleri ve halkı için neler yapılabileceğini görüşecekler.”
İnsan hakları ve demokrasi gündemi
Toplantıdan önce Biden’ın gündeminde yer almasına kesin gözüyle bakılan mevzulardan biri, insan hakları ve demokrasi konusuydu.
Biden yönetimi, 20 Ocak’ta göreve geldikten sonra yaptığı birçok açıklamada, “Türkiye’nin insan hakları ihlallerini, temel hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı adımlarını, siyasi muhalifleri ve gazetecileri yasal süreçlerle susturma yolunu seçmesini ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına karşın Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala’yı cezaevinde tutmaya devam etmesini” eleştirmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir kararnameyle Türkiye’yi İstanbul Sözleşmesi’nden çekmesine Beyaz Saray doğrudan tepki göstermiş; Ankara’nın bu kararını gözden geçirmesini istemişti.
Biden’ın Erdoğan ile görüşmesinde bu konuları bir kez daha dile getirmesi bekleniyordu.
Biden, ABD Başkanı olarak gerçekleştirdiği ilk yurt dışı ziyarette önce G7 zirvesi için İngiltere’ye, oradan da NATO zirvesi için Brüksel’e gitti.
Çarşamba günü Cenevre’ye gidecek olan Biden, burada da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le ilk kez bir araya gelecek. BBC TÜRKÇE
