Etiyopya’dan merhaba,
Bundan sonra Açık Gazete Etiyopya Gündemi’nde sizlerle birlikte olacağız. Afrika’nın yoksul ülkesinden ve Afrika’dan önemli bulduğumuz haberleri siz okurlarımıza günü gününe aktaracağız. Bu “Etiyopya’dan” köşesinde de sizlere haberlere yansımayan Etiyopya’daki yaşamı anlatacağım.
Bu ilk yazımda Etiyopya ile ilgili bilgiler vermek istiyorum…
Hayatın neler getireceği belli olmuyor. Hayat sizi alıp, başka diyarlara bir kuş misali Afrika-Etiyopya’ya götürebiliyor…
Etiyopya; Afrika’nın doğusunda, Somali’nin batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1,127, 127 km2 ‘dir. Sınır komşularına uzaklığı Dijibouti (Cibuti) 349 km, Eritrea (Eritre) 912 km, Kenya 861 km, Somalia (Somali) 1600 km, Sudan’a ise 1606 km’dir.Nil Nehrinin en önemli kaynak nehri; Mavi Nil Etiyopya’nın kuzay batısından, Tana gölünden doğar.
Dört tarafı kara ile çevrilidir. Bunun nedeni ise Eritre ve Cibuti gibi küçük ülkeler tarafından denize çıkışı kesilmiştir. Eritre ile iki buçuk sene boyunca sınır savaşı yapılmıştır. 12 Aralaık 2000 tarihinde barış antlaşmasıyla sonuçlanmıştır. Sınır sorunları, diplomatik olarak ciddi anlaşmazlıklar ve sorunlar yaratarak uluslararası çözüm beklemektedir. Tropikal muson iklimine sahiptir.
Dünyanın en eski ve Afrika’daki ilk bağımsız ülkesidir. Etiyopya’nın tarihi 2 bin yıl öncesine dayanıyor. İlk kez Etiyopya bayrak kullanmıştır ve renkleriyle sonradan kurulan Afrika ülkelerine de örnek olmuştur….
Etiyopya’nın başkenti Adddis Ababa’nın anlamı ‘yeni çiçek’tir’. Dünyanın rakımı en yüksek üçüncü şehirlerinden biridir (2600m). Dünyanın ikinci rakımı yüksek noktası Ras dejen 4.620 metre ile yine Etiyopya sınırlarındadır En düşük rakımı ise -125 m Denakil Çukurudur.
Etiyopya’da Amharic, Tigrinya,Oramigna, Guaragigna, Somali, Aapça, ve diger yerel lehçeler, İngilizce ve Fransızca dilleri konuşulmaktadır. Etiyopya’nın nüfufu 67.851.281’dir. Halkın büyük bir bölümünün ölüm nedeni Aids’tir. 1.5 milyon Aids/HIV virüsü taşıyan insan yaşamaktadır. Yılda ise 120 bin Aidsli ölmektedir. Etiyopya’da yaşam ömrü kısadır; erkeklerde 40 yıl, kadınlarda ise 42’dir. Doğumlarda ise her 1000 doğumdan 102, 12 bebek ölmektedir. Bu oranın çoğunluğunu erkek bebekler izlemektedir.
Etiyopya’da dinlen mozayiğinde müslüman oranı yüzde 50, Animist yüzde 12, Etiyopya Ortodoksu yüzde 35-40, diğer yüzde 3-8 arasındadır.
Etnik grupları; Ororma yüzde 40, Amhara ve Tigre yüzde 32, Sidamo yüzde 9, Shankella yüzde 6, Somali yüzde 6, Afar yüzde 4, Gurape yüzde 2, diğer yüzde 1’dir.
Okuma yazma oranı toplam nüfusun (67.851.281) erkeklerde yüzde 50.3, bayanlarda ise yüzde 35’tir. Etiyopya dünyanın en fakir ülkelernden biridir.
Para birimi Birr’dir.(ETB).
Etiyopya ekonomisin temeli tarımcılık (ürürnün yüzde 60 ihraç ediliyor).Tarım işgücünün yüzde 80’inide tarınmla uğraşmaktadır. Tarım ürünleri; kahve, buğday, şeker kamışı, bakliyatdır. Burada en krititk ürün kahvedir. Taeıma elverişliliği yüzde 10.71’dir. Devamlı ekilip, biçilen alan yüzde 0.75’dir. Sulanana alan 1900 km2’dir. Jeolojik olarak aktif büyük yarık vadisi depreme yol açar. Sık sık kuraklık ve volkanik aktiviteler yaşanır. Su kaynaklarının azalması en büyük sorundur.
Coğrafi bölgeleri; Addis Ababa, Afar, Amhara, Bin Shangul, Gumuz, Dire Dawa, Gambela Hizboch, Harari Hizb, Oramiya, somali, Tigray, Southern Nations, Nationalites and Peoples.
