ABD merkezli düşünce kuruluşu Freedom House’un açıkladığı 2018 Dünyada Özgürlükler Raporu’nda, Türkiye “kısmen özgür” kategorisinden “özgür olmayan ülkeler” arasına alındı.
“Demokrasi Krizi” başlıklı raporda Türkiye’nin özgür olmayan ülkeler kategorisine alınmasında, siyasi haklar ve bireysel özgürlüklerde yaşanan gerileme gerekçe olarak gösterildi.
Raporda “Basına, sosyal medya kullanıcılarına, protestoculara, siyasi partilere, yargıya ve seçim sistemine yapılan ve gittikçe artan saldırılar, ve gittikçe bozulan iç ve bölgesel güvenlik ortamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın devlet ve halk üzerinde kendi şahsi kontrolünü empoze etmeye çalışması nedeniyle, Türkiye’nin notu 2014’ten bu yana düşüyor” denildi.
195 ülkenin ele alındığı raporda, “özgür olmayan ülkeler” kategorisinde 49 ülke bulunuyor. Bu, dğnya nüfusunun yüzde 25’ine tekabül ediyor. 88 ülke ise “Özgür olan ülkeler” kategorisinde.
Listenin en altında Suriye, Güney Sudan ve Eritre yer alıyor.
‘Erdoğan rakiplerini dışarı attı‘
Raporun Türkiye ile ilgili kısmında yer alan ifadeler şöyle:
“Erdoğan partisindeki rakiplerini ve geçmişteki müttefiklerini dışarı attı, medya patronluklarını kendi ihtiyaçlarına uyacak şekilde yeniden yapılandırdı, anlamlı bir kuvvetler ayrılığının bulunmadığı bir ‘süper başkanlık’ sistemi yaratmak için rağbet görmeyen anayasa değişikliği referandumunu yaptı. 2016’daki darbe girişimine verdiği karşılık gittikçe yayılan bir cadı avına döndü. 60 binden fazla kişi gözlatına alındı, 160’tan fazla yayın kuruluşu kapatıldı, 150’den fazla gazeteci tutuklandı.
“Ülkenin en büyük 3. siyasi partisinin ilderleri hapishanede. 100’den fazla belediye başkanı OHAL kapsamında ya da Cumhurbaşkanından gelen siyasi baskılarla görevlerinden alındı.
“Hükümet, bu baskıyı Türkiye sınırları dışına da çıkararak, şüphelilerin Interpol tarafından yakalanması için bir dizi kırmızı bülten yayınladı”.
Raporda Türkiye ayrıca son 10 yılda 34 puan kaybederek, özgürlüklerin en çok gerilediği ülke oldu.
Dünyada özgürlükler son 12 yılın en düşük seviyesinde
“Demokrasi son on yılların en büyük krizinde” ifadesiyle başlayan raporda, 2017’de siyasi haklar ve bireysel özgürlüklerin 10 yıldan uzun bir süredir en kötü düzeyde olduğu ifade edildi.
Dünya çağında özgür ve adil seçimlerin, azınlık haklarının, basın özgürlüğünün ve hukukun üstünlüğünün saldırı altında olduğuna dikkat çekildi.
Bu duruma yol açan baş etkenlerden birinin, ABD’nin küresel insan hakları mücadelesindeki liderlik rolünden geri çekilmesi olduğu belirtildi.
Freedom House son 7 yıldır ABD’deki özgürlüklerde de yavaş da olsa gerileme kaydedildiğine de dikkat çekti. Başı çeken endişelerin paranın siyasetteki etkisi, yasamadaki işleyiş bozuklukları ve ceza adaleti sistemindeki ciddi eşitsizlikler olduğu belirtildi.
Raporda “Geçtiğimiz yıl, Amerika’nın kendi demokratik standartlarının tarihteki en hızlı erozyonuna uğradığına şahit olduk. Bu ABD’nin uluslararası güvenilirliğini, iyi yönetim ve insan hakları konusundaki liderliğini zedeledi” denildi.
Freedom House, “Dünyanın önde gelen otokrasileri” olarak nitelediği Rusya ve Çin’in de antidemokratik etkisini yaymaya devam ettiğini belirtti.
Myanmar’da etnik temizlik
Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlar’a uyguladığı şiddet de rapora girdi.
600 binden fazla Arakanlı Müslüman’ın tecavüz, kundaklama ve ordunun toplu katliamından kaçarak komşu Bangladeş’e sığınmak zorunda kaldığı belirtildi.
“Bu korkunç olaylar, Myanmar’ın bir demokrasi olmaktan hâlâ ne kadar uzak olduğunu göstermektedir” denildi. (BBC)
