Financial Times gazetesi, Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Cornelis Van Rij’i resmen geri çekmesine ilişkin haberinde, Ankara’da görev yapan üst düzey bir yetkilinin açıklamasına yer verdi.
Laura Pitel imzalı haberde ismi açıklanmayan yetkili, Ankara’nın Lahey hükümetinden Türk bakanların sınır dışı edilmesi için özür beklediğini, ancak Hollandalı yetkililerin tatmin edici bir yanıt vermediklerini kaydediyor.
Yetkili “Özür dilemelerini umuyorduk” diyor. “Diplomatlarımız bir çözüm bulmak için uğraşıyordu. Hollandalılar çeşitli tekliflerle geldiler, ancak bunlar yeterli değillerdi.”
Konuyla ilgili bilgilendirilen bir kişi de gazeteye “Hollandalı diplomatların Türk mevkidaşlarına geçmişi geride bırakmalarını tavsiye ettiğini” söyledi.
Hollanda’nın Türkiye’nin ülkede Anayasa değişikliği referandumuna ilişkin kampanya yürütmesine karşı çıkması üzerine, 11 Mart 2016’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun uçağına iniş izni verilmemiş ve Almanya’dan karayoluyla Rotterdam’a gelen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya zorla geri gönderilmişti.
Bu gelişmeler, iki ülke arasında diplomatik krize neden olmuştu.
Bunun üzerine yurt dışında bulunan Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Cornelis Van Rij, Ankara tarafından ülkeye dönmemesi konusunda uyarılmıştı.
Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Sadık Arslan da, diplomatik krizin ardından Ankara’ya çağrılmış ve Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığı’na getirilmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Holanda için “faşist” ve “Nazi artığı” ifadelerini kullanmıştı ve Türkiye hükümeti Lahey hükümetinden özür beklediklerini açıklamıştı.
Hollanda Dışişleri Bakanlığı ise özür dilemeyeceklerini açıklamıştı.
Hollanda Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, son yapılan görüşmelerde, Türk tarafı, “Lahey hükümetinin özür dilemesi ön koşulundan” vazgeçmedi.
Ankara, özür dilenmeden Hollanda Büyükelçisinin Türkiye’ye dönüşüne izin verilmeyeceğini vurguladı.
‘Türkiye AB ile ilişkileri geliştirmek için çaba harcıyor’
Gazetenin haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AB ile ilişkileri düzeltmek için çaba harcadığı yorumu da yapılıyor.
Bu çabalara örnek olarak Erdoğan ve diğer üst düzey temsilcilerin Fransa, Almanya ve Avusturya’da mevkidaşlarıyla görüşmeler yaptıkları hatırlatılıyor.
Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son 50 yılda Papa Francis’i Vatikan’da ziyaret eden ilk Türk cumhurbaşkanı olduğuna dikkat çekiliyor.
AB’li diplomatların bu çabaları kuşkuyla karşıladığı belirtilen yazıda, insan hakları ve hukukun üstünlüğü konusunda dikkat çeken gelişmeler olmadan somut adım atmakta zorlanacakları kaydediliyor.
ARABULUCULUK ÖNERİSİ
Öte yandan eski Hollanda Dışişleri Bakanı Bernard Bot, Ankara ile Lahey arasındaki diplomatik gerilimin yumuşatılması için tarafsız bir uluslararası arabulucu önerdi. Bot, Hollanda’nın Türkiye’ye ihtiyacı olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanlığı’ndan önce Hollanda’nın Ankara Büyükelçiliği görevinde de bulunan Bot, Lahey hükümetinin Ankara Büyükelçisi Cornelis van Rij’ı resmen geri çekilmesini Telegraaf gazetesine değerlendirdi.
Hollanda siyasetinin en etkin ismlerinden bir olan Bot, Hollanda’nın Avrupa Birliği (AB) içinde Türkiye ile ilişkisi olmayan tek ülke olarak haraket etmesini, “çılgınlık” olarak değerlendirdi.
Eski Dışişleri Bakanı, tarafsız bir uluslararası arabulucunun kavgayı yatıştırabilmek için Türkiye ve Hollanda’yı yeniden masaya getirmesi gerektiğini söyledi. Bot, Birleşmiş Milletler (BM) ya da NATO’nun bu görevi üstlenebileceğini vurguladı.
Bernard Bot’a göre, Hollanda’nın Ankara büyükelçisini geri çekmesi anlaşılabilir bir durum. Lahey yönetiminin “dikenli süreci” aşmak için attığı temkinli adımlara, Türkiye’nin “özür dile” baskısıyla karşılık vermesi kabul edilemez.
Hollandalı eski bakan, “Suçlu olmadığınız bir konuda özür dileyemezsiniz” dedi. Ancak buna rağmen Hollanda’nın Türkiye’ye ihtiyacı olduğunun altını çizdi.
Bot, “Rusya ve Türklerle aramız iyi değil. Brexit nedeniyle bir de İngiltere piyangosu vurdu. Bir gün gelir yalnız kalabiliriz” diye konuştu.
Türkiye’nin AB sürecinde etkin rol oynadı
Hollanda siyasetinin en etkili isimlerinden biri olan Bernard Bot, dış politikaya yön veren isimlerin de başında geliyor. Hollanda Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği ve NATO Daimi Temsilciliği görevlerinde bulunan Bot, 1989 – 1992 yılları arasında Ankara’da büyükelçi olarak bulundu.
1992 – 2003 yılları aasında AB nezdinde Hollanda Daimi Temsilcisi olarak görev yapan Bot, uzun yıllar ülke yönetiminde kalan Hıristiyan Demokrat Parti’den (CDA) siyasete atıldı.
Bernard Bot, 2003 – 2007 yılları arasında Jan Peter Balkenende hükümetinde Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi.
Bot, 2004 yılında AB Dönem Başkanı Hollanda Dışişleri Bakanı sıfatıyla Türkiye’ye katılım müzakereleri için tarih verilmesi konusunda etkin rol oynanmıştı.
Bot, halen hükümet ortağı olan CDA’nın önde gelen isimleri arasında yer alıyor.
