Ağbisinden devraldığı iktidarında şimdiye kadar 300 civarında reform kararına-kanunlara imza atmış bulunan Küba Devlet Başkanı Raul Castro, şimdi, otomobil işini de hâlletti.
Bundan böyle Küba’da otomobil pazarları, galeriler, satış mağazaları kurulabilecek ve hükümete haber vermeksizin, önceden özel izin gerekmeden alım satım yapılabilecek.
Bu karar, sadece ülkede 1950’den kalma, Türkçesiyle yazarsak antika Şavrole, İmpala, Bıyık gibi Amerikan arabalarını değil, Batı’da üretilen hemen her yeni model arabayı da kapsıyor. Anlamı şudur ki yakında Havana’da Ford, Buick, Chevrolet, Jeep, Dodge gibi Amerikan arabaları cirit atacak, kent sokaklarında trafik artış gösterecektir.
Lakin bu iş o kadar kolay görünmüyor!
Zira ortada, Başkan Obama’nın kaldırmak çabasına rağmen, muhafazakâr Cumhuriyetçilerin daha baştan engel olacağı apaçık ve aşikâr görünen, tarihî Amerikan Ambargosu var. Ambargo, Küba Füze Krizi yılında Başkan Kennedy tarafından konulmuştu, ondan sonra hiçbir Başkan kaldırmaya yeltenmedi.
Ambargoyu rafa kaldırmadan Amerikan otomobillerini Kübalı şoförler rüyalarında görecektir.
Öte yandan Avrupa modeli olan otomobillerin Küba’da, şimdilik, satışı da zor görünüyor.
Hem AB para birimi Euro’nun karşılığı açısından, hem de Avrupa arabalarının fiyat eşiği düşünüldüğünde Eski-Kıt’a’dan araba girişi seyrek olacaktır.
Küba, tarihî ve kültürel nedenlerle kendisini Amerika’ya daha yakın hissetmektedir. O hâlde, ne yapıp edip Amerikan otomobiline sahip olmak isteniyor. Bunun tek bir yolu var: Kanada üzerinden arabaları geçirmektir.
Kanada’ya gün doğdu, dersek yanlış olmaz.
Zira Amerikan Ambargosuna ve yıllardan beri Washington D.C’nin ¨Siz bizim kardeşimiz sayılırsınız, bize ayak uydurun, siz de Küba’yı kündeye getirmek üzere ambargoya eşlik edin!¨ dediyse de Ottowa’da bu çağrıya kulak asan çıkmadı. Hâlen Kanada’nın Küba’yla ekonomik işbirliği anlaşmaları vardır ve ayrıca, şirket düzeyinde birçok kuruluş Havana’da iş görür.
İşte Kanada tavassutuyla-aracılığıyla Amerikan otomobillerinin yakında Havana Limanına indirilmesi bekleniyor. Eski otomobiller müzeye!
Küba Komünist Partisi yayın organı Granma‘nın yazdığına bakılırsa, sadece Kanada üzerinden değil, başka ülkelerin konsoloslukları, elçiliklerinde hizmet görmüş arabalar ve yabancılara ait araçlar da serbestçe alınıp satılabilecektir, bundan böyle…
Araç fiyatlarının yüksekliğine karşın alıcıların şimdiden talepkâr görünmesi, Komünist Parti yöneticilerini ve devlet iktisatçılarını şaşırtmış bulunuyor. Şimdi, halkın yastık altında Dolar sakladığına dair bir inanç da ortaya çıkmış ve buna ait devlet-hükümet kuşkusu artmıştır.
Havana’daki yönetim, bir bakıma, yastık altındaki Dolarların piyasaya akıtılması için uygulamayı gözü kapalı kabullenmektedir.
1959 İhtilali’nden sonra sadece Sovyet malı araçların girebildiği Küba’da, hâlen 1950 model ve sadece aransa ya müzede yahut Hollywood filmlerinde görülecek eski Amerikan otomobilleri becerikli Küba tamircileri sayesinde sokakta köh köh, oflaya poflaya gitmekte, yolcuları yolda bırakmamaktadır.
Sovyet dönemine ait ençok tutulan arabanın Lada marka jip tarzı araçlar olduğunu, ancak uzun zaman bu arabaların benzin sıkıntısı yüzünden kullanılamadığını da eklemeliyiz. Venezüela’nın ikonik lideri Chavez zamanında petrolü Terkos Suyu gibi Ada’ya akıtmak mümkün olunca, bu Sovyet malı araçlar tekrar sokağa çıkmıştı. Ancak Chavez’in ölümünden sonra yerine gelen yardımcısının idaresindeki Venezüela, artık eskisi kadar petrol cömerti olmayacak görünüyor.
Şimdi akla gelen sorulardan bir tanesi, Milli Gelirin kaçta kaçını petrole ayırabilecek olan kalkınma yarışında gerilerde kalmış bu ülkenin gecikmiş ve tahammül edilemez bir iştahla Amerikan arabalarına kapı açmasıdır.
Soruyu aklı başında yöneticiler kendi arasında konuşur, ancak bir kez ok yaydan çıkmıştır.
Yeter ki cillop gibi cilası üzerinde, sıfır kilometrede Amerikan arabamız olsun diyen Kübalıyı pek ilgilendiren soru değildir.
İlgilendirse ilgilendirse Kanadalı otomobil sektörünü enterese eder ki, okuduğumuz haberlere bakılırsa, daha şimdiden birçok Kanada oto-galericisi Havana’ya gidip otellere yerleşmiştir.
Ekrem Reşit Rey‘in unutulmaz oyunu, Lüküs Hayat Opereti‘nin ünlü vodvil şarkısında olduğu gibi, ¨Kapıda iki otomobil, biri açık biri değil…¨ kısmındadır Kübalı…
Şarkının devamını hatırlarsınız:
Yakında, ¨Aşçı, uşak, hizmetçiler…¨ denilecek görünüyor.
¨Mutfakları, kilerleri hep dolu olsun¨ da, yok ve yoksunluk çekmesinler!
Küba Dünya’ya açılırken tek dileğimiz bu olur.
_______________________
