İngilteredeki toplumunun sevilen ismi eğitimci Kelami Dedezade 66 yaşında vefat etti. Dedezade’nin vefatı toplumda büyük üzüntü yarattı.
Eğitim uzmanı Kelami Dedezade bir süredir kalbinden rahatsızdı. Ailesinden edinilen bilgiye göre üç gün önce rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan Dedezade, bu süre boyunca yoğun bakımda tutuldu. Dedezade’nin kalp piline vücudunun uyum sağlamadığı için ciddi sağlık sorunları yaşadığı öğrenildi. Dedezade, 13 Temmuz Cuma öğleyin 12’de Watford General Hospital’da vefat etti.
Kendisi gibi eğitimci olan Füsun Dedezade ile evli olan Kelami Dedezade iki erkek çocuk babasıydı.
Gelecek hafta Palmers Green bölgesindeki Oakthorpe Road üzerinde aynı adı taşıyan Palmers Green Camii’nde (Mosque) düzenlenecek cenaze törenin ardından merhum Londra’da toprağa verilecek.
DOPDOLU BİR YAŞAM
Gazeteci Faruk Eskioğlu’nun kısa bir süre önce röportaj yaptığı Dedezade, yaşamını anlatmıştı. Eskioğlu’nun kaleminden Dedezade’nin dopdolu geçen yaşamı şöyle:
Kelâmi Dedezade topluma eğitim konusunda en çok emeği geçen uzmanlardan…
Kelami Dedezade, 1952’de Kıbrıs Lefkoşa’da doğar. Üç ablası olan Dedezade’nin babası ve amcası 1885’de dedesinin kurduğu ticarethaneyi çalıştırır. İlkokul son sınıftayken 1963’de Kanlı Noel ile iç savaş tırmanınca Londra’daki teyzesinin yanına gönderilir.
Teyzesinin eşi Diş Hekimi Nazif Denizer Kıbrıs’ta toplum liderleri arasında olup Holloway Road’da toplum üyesi ilk diş hekimleri arasında yer alır. İlk işi İngilizce öğrenmek olan Dedezade, ortaokula Londra’da başlar. Ablası Pelin ve eğitimci eşi Ali Rıza Değirmencioğlu 1969’da Londra’ya yerleşince onların yanına taşınır, Londra Üniversitesi’ne bağlı Rohantan Institute’de eğitim ve fizik okur. O dönemde İngiltere Kıbrıs Türk Öğrenci Federasyonu’nun (İKTÖF) kuruluşunda yer alır. İKTÖF çatısında 1972’de futbol takımı ve Türk Ligi’nin kurulmasına öncülük eder. Hackney March’daki maçlarda top koşturur.
Üniversiteyi bitirdiği 1976’da ilk görev olarak Londra Ashfield’de bir okula fizik öğretmeni olarak atanır. Bir süre dış ticaret işine girse de 1981’de tekrar öğretmenliğe döner. Enfield Edmonton County School’da fizik öğretmenliği yapmaya başlar. 1985’de St Albans’da ortaokula atanır. Okul kapanınca Heartfordshire’da özel gereksinimli öğrencilere eğitim veren bir okula geçer. Değirmencioğlu ile birlikte 1985’de Türk Aile Birliği’ni kurar. Birlik, 20 öğrenciyle Langham School’da cumartesi Türk okulu başlatır. “Değirmencioğlu 1994’de vefat ettiğinde okul 500 öğrenciye ulaşmıştı” diyen Dedezade, “Derneğin başkanlığını üslenir ve yabancılara da Türkçe kursu başlatır.
1984’de Haringey Eğitim İdaresi’ne eğitim danışmanı ve müfettişi olarak göreve başlar. Türkçe’nin Haringey okullarında ders programlarına alınması için yoğun çaba gösteren Dedezade, bölgede bulunan 6 okulda Türkçe derslerinin başlamasını sağlar. Dedezade o yılları şöyle anlatıyor:
“Haringey’de 1985’de Çok Kültürlülük Merkezi’nde Hintli Rum ve Türk üç eş müdür arasına girdim. Haringey’de 11 ortaokulun 6’sında Türkçe ilk kez seçmeli ders olarak okutulmaya başlandı. Merkezde müdür olarak tecrübeli Türk öğretmenlerden ‘part time’ bir ekip oluşturarak bu eğitimi sağladım. ILEA’da görevli Değirmencioğlu da Londra genelinde aynı çabayı gösteriyordu. İlkokullarda da Türkçe, ortaokullarda GCSE ve A Level’de Türkçe resmen verilmeye başlandı. Ayrıca yabancı öğrencilere de bir dönem Türkçe tanıtım (Tester Turkish) dersi verilmesini sağladık. Haringey’de halen Gladesmore Community School ve Alexandra Park School’da Türkçe dersler veriliyor. Toplumun yoğun olduğu Hackney, Islington ve Enfield’e de yaygınlaştı. Ne yazık ki, verilen yetkiyi kötüye kullanan ırkçı müdürler bu girişimlerimizi baltaladı.”
Dedezade, “Etnik dillere ağırlık verilmesinin ülke eğitim politikasındaki bir değişim sonucu mu” sorumuzu da şöyle yanıtlıyor:
“Yerel yönetimler hükümetten farklı politika güdebiliyor. Haringey her zaman İşçi Partisi’nin kalesi oldu. Bundan dolayı biz Haringey’de başarılı olduk. Çok kültürlü eğitimin başarısı görüldükten sonra hükümet de bu politikayı destekledi. Öğrencinin kendi dilini öğrenmesindeki başarı kendine güveni, diğer dillerdeki başarının artması denilebilir. Çok kültürlülük desteklenmeye başlandı. Ne yazık ki günümüzde Avrupa’da çok kültürlülüğe karşı bir akım var.”
1993’de Metropolitan Üniversitesinde Master eğitimini tamamlayan Dedezade, Eğitim ve Türk çocuklarının eğitimi konusunda birçok ülke içi ve dışı konferanslarda konuşmacı olarak katılır.
Dedezade, “Muhafazakârlar 2005’de iktidara gelince İşçi Partisi’nin kalesi Haringey’i sıkmaya başladı. İlk iş olarak Çok Kültürlülük Merkezi kapatılınca ben de Middlesex Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ne öğretmen eğitimi üzerine açılan bölüm I Teach’in başına geçtim” diyor. Dedezade, bir süre sonra da Middlesex Üniversitesi’nin Master Bölümü başkanı olur ve 2016’da emekli oluncaya kadar da görevini yürütür.
Toplumda pek çok sosyal girişimin öncülerinden olan Dedezade 1985’de Erkan Pastırmacıoğlu ile birlikte 103.3 FM frekansından yayın yapacak Londra Türk Radyosu kurucusu olur ve 21 yıl boyunca da çalışır.
Cumartesi Türk okulları çatısında toplayan Konsorsiyum’a* 2012’de profesyonel eğitimci olarak başkan seçilen Dedezade, tüzük gereği 4 yıl boyunca da görevde kalır. Dedezade başkanlık dönemini de “Okul sayısını 13’den 35’e çıkardık, öğretmenlere kurs başlattık ve Sakarya Üniversitesi’yle ortaklaşa Türkçe öğretmenlik kursu verilmesini sağladık. Her okuldan bir öğrenciyi Çanakkale’ye gönderdik” diye anlatıyor.
Cumartesi Türk okullarında 2016 yılında okulların öğretmen ihtiyaçlarını eğitim müşavirlikleriyle eşgüdümlü çalışarak Konsorsiyum’un belirlediğini vurgulayan Dedezade, “Şu an Türkiye’den 36 ve KKTC’den 11 ödenekli öğretmen bulunuyor. Ayrıca ücretli ve gönüllülük bazında çalışan pek çok öğretmen bulunuyor” diyor.
Dedezade, Konsorsiyum’un en büyük başarısını da kaldırılması istenen Türkçe GCSE ve A Level sınavlarının korunması olduğunu vurgulayarak, “Türkçe sınavları hazırlayan kurum OCR’a yaptığımız baskılar sonuç verdi. Bu sınavlarda alınan sertifikalar öğrencilerin üniversiteye ulaşmasında büyük bir destektir. Başarımızda toplumun birlikte refleks göstermesi önemli rol oynadı” diye konuşuyor.
Dedezade günümüzde Türk okullarının en büyük sorunlarını da “İngiliz okullarına cumartesi için ödediği kiralardan dolayı dar bir bütçeyle çalışmak zorunda kalması ve cemaat okullarının öğrenci sayısını düşürmesi” diye açıklıyor.
Toplum üyesi çocukların eğitim sistemindeki başarısını da Dedezade, “Topluma uyumda eğitimin önemi yadsınamaz. Benim mesleğe başladığım dönemde Karayip ve Bangladeşlilerden sonra en kötü durumda bizim öğrencilerimizdi. Bangladeşliler bizi geçti. İngiliz Millî Eğitim Bakanlığı için Göçmen Eğitimi konusunda yaptığım bir projede bu başarısızlığı irdelemiştim. Günümüzde Türk çocuklarının yavaş da olsa artan bir başarı grafiği var” diye anlatıyor.
1987’de Füsun Hanım ile evlenen Dedezade’nin Esad (1988) ve Alpay (1992) isimli oğulları bulunuyor. Güleryüzü, çalışkanlığı, derin bilgisi, pratik çözümleri ve toplumdaki birliğe verdiği önemle tanınan uzman eğitimci, toplumda eğitim alanında önde gelen marka isimler arasında sayılıyor.
_______________
* Kıbrıs Türk Dernekleri Konseyi’nin eğitim kolu, siyasetten uzak faaliyet göstermesi amacıyla 2003’de “Eğitim Konsorsiyumu” adıyla özerk bir yapıya dönüşmüştü.
AÇIK GAZETE: Kelami Dedezade dostumuzu yitirmenin acısı içindeyiz. Ailesi ve dostlarına başsağlığı diliyoruz. Toplumun her kesimi tarafından sevilen sayılan Dedezade’nin topluma katkıları unutulmayacaktır.
