Irak petrolü yabancılara açılıyor

Hükümet eskiyen tesisleri yenileyip üretimi artırmaya gücünün yetmediğini söylüyor.

Ancak çekişmeli geçen pazarlıklarda, önemli kontratlar üzerinde karara varılabilmiş değil. Irak’ta en fazla şiddetin yaşandığı Diyala eyaletinde bir ihale için, hiçbir teklif verilmedi.

Diğer dört ihale için de hükümetin koyduğu mali kurallar reddedildi.

Ülkenin en büyük petrol yataklarının bulunduğu güneydeki Rumeyle sahasıysa, İngiliz BP ve Çin CNPC’nin de dahil olduğu bir konsorsiyuma verildi.

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) dahil 35 yabancı şirketin katıldığı ihaleler, altı petrol ve iki doğal gaz sahasının işletilmesini kapsıyor.

Irak hükümeti amacının, ülkenin savaş sonrasında bir türlü artamayan petrol üretimini birkaç yılda ikiye katlamak ve bu parayla ülkeyi yeniden inşa etmek olduğunu söylüyor.

Hükümet, bunu petrol fiyatlarının düştüğü bir dönemde yapabilmek için de yabancı sermayeye ve yabancı uzmanlara ihtiyacı olduğunu savunuyor.

Buna karşılık Irak meclisi, Petrol Bakanlığı ve kamuoyunda geniş bir kesim, yabancı şirketlerin devreye girmesine şiddetle karşı çıkıyor ve Irak’ın kendi imkanlarını kullanmasını istiyor.

Yabancı petrol şirketleri, 1972’de Irak enerji sektörünün kamulaştırılması ile ülkeden çıkarılmışlardı.

YAVAŞ İLERLİYOR

Associated Press ajansı, bu sabah başlayan ve bir şeffaflık işareti olarak Irak televizyonunda canlı yayımlanan ihale sürecinde fiyatta anlaşmazlıklar çıktığını bildirdi.

İhalelerde şirketlere pay değil, asgari hedeflere ek olarak çıkarılacak her varil için şirketlere belli bir ücret ödenmesi öngörülüyor.

Ajansa bilgi veren Irak Petrol Bakanı Hüseyin el Şehristani, Rumeyle sahası için BP-CNPC’nin ek varil başına 3,99 dolar, Amerikan Exxon Mobil-Malezyalı Petronas konsorsiyumunun ise 4,8 dolar istediğini söyledi.

Bakana göre Irak hükümetinin 2 dolar teklifini, BP-CNPC kabul etti.

İkinci sırada ihaleye çıkarılan, sorunlu Diyala bölgesindeki Mansuriye doğal gaz sahasına teklif veren çıkmadı.

Üçüncü sırada ise Kerkük’teki Beyhasan sahası vardı.

Buraya da yalnızca bir konsorsiyum, Amerikan ConocoPhillips ile Çin’in CNOOC şirketi teklif verdi.

Şirketler ek varil başına 26,7 dolar isterken Irak hükümeti 4 dolar önerince, anlaşma sağlanamadı.

Misan’daki üç sahaya Çin’in CNOOC şirketinin teklif ettiği ek varil başına 21,4 dolar fiyatını da beğenmeyen hükümet, 2 dolar teklif etti.

Kerkük petrol sahasına da Shell, Sinopec, CNPC ve İhaleye, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’ndan oluşan bir konsorsiyum talip oldu.

Bu konsorsiyum işletmeyi ek varil başına 7,89 dolara yapacağını söylerken, Irak hükümeti yalnızca 2 dolar vereceğini söyledi.

Zubeyr sahası için dört konsorsiyumun verdiği tekliflerde de henüz anlaşma sağlanamadı.

Petrol Bakanı el Şehristani, Missan ve Beyhasan tekliflerini bakanlar kuruluna sunacağını söyledi.

ŞARTLAR

Ekonomi muhabirimiz Mark Gregory, bugünün “uluslararası petrol şirketlerinin Irak’a dönmesine izin verildiği gün” olarak hatırlanacağını söylüyor.

Gregory’ye göre yabancı şirketlere olan muhalefeti azaltmak için işletme ruhsatlarının süresi kısıldı, çıkaracakları varil başına ödenecek ücret sabitlendi.

Muhabirimiz aslında bu şartların enerji şirketleri için fazla cazip olmadığını, ancak gelecekte daha kârlı işler almak umuduyla yine de ihaleye gireceklerini söylüyor.

Irak petrolünü işletmeye talip şirketler arasında Shell ve Exxon gibi şirketlerin yanı sıra, Rusya’dan Lukoil ve Çin’den Sinopec de var.

Bu şirketler Irak’ta çalışabilmek için hala süren güvenlik risklerini göze alacak.

Ancak uzun vadede önemli bir piyasaya da adım atmış olacaklar çünkü Irak, dünyanın bilinen en büyük üçüncü petrol rezervlerine sahip.

Ayrıca henüz keşfedilmemiş yataklarda büyük miktarda petrol ve doğal gaza sahip olduğu sanılıyor.

Irak’ın bir diğer avantajı da burada petrol çıkarmanın pekçok ülkeye oranla çok daha kolay ve ucuz olması.

Ülkede işgal öncesinde BM yaptırımları yüzünden düşen üretim, 2003’ten bu yana da isyan ve şiddet olayları nedeniyle bir türlü artırılamadı.

Bugüne dek kuzeydeki Kürt yönetimi bazı yabancı şirketlere ihaleler vermiş, merkezi yönetim buna şiddetle karşı çıkmıştı. (BBC)

KISA KISA İHALE

35 uluslararası şirket katılıyor
Altı petrol ve iki doğal gaz sahasını kapsıyor
Irak’ın 115 milyar varil ham petrol rezervinden 43 milyarı bu sahalarda
İhaleler Irak meclisinin onayına açılmıyor

1494740cookie-checkIrak petrolü yabancılara açılıyor

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.