YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Antalya’nın Kaş ilçesinde yapımı planlanan ancak yerel halkın açtığı dava sonucu ÇED Olumlu kararı Haziran 2019’da Mahkeme tarafından iptal edilen otoyol projesi için yeniden ÇED süreci başlatıldı…
Finike-Demre otoyoluyla birleştirilen Kaş-Kalkan otoyolu projesi için 1 Temmuz’da Kaş ve Demre ilçelerinde ‘Halkın Katılımı’ (ÇED) toplantıları düzenlenecek. Otoyol projesi için kurulacak üç şantiyeden biri Demre-Yavu köyünde, Kyaneai antik kenti yakınında yer alırken, Türkiye’nin tanıtım yüzü olarak kullanılan doğal miraslardan biri olan Kaş Kaputaş Kanyonu ise viyadükle geçilecek. Yaklaşık maliyeti 2 milyar 165 milyon olarak hesaplanan otoyol projesi için hazırlanan ÇED raporunda, “Mevcut yol, fiziki ve geometrik standartlarının olağanüstü düşük olması nedeniyle sürücüler için Ulusal Yol Ağımızdaki en yorucu yollardan biridir. Buna ek olarak sürüş konforu ve trafik güvenliği açısından da problem teşkil etmektedir. Planlanan proje güzergâhında mevcuttaki yolda yoğun bir trafik söz konusudur. Bu durum mevcut yola alternatif yüksek standartlı bir yolun ivedilikle yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır” ifadelerine yer veriliyor.
MAHKEMENİN ÇED KARARINI İPTAL ETTİĞİ YOL YENİDEN GÜNDEMDE
Antalya’nın batı ilçelerinde mevcut otoyola alternatif olarak yapımı planlanan otoyol projeleri birleştirilerek yeniden ÇED süreci başlatıldı. Kaş-Kalkan arasında projelendirilen 28 kilometrelik 4 şeritli bölünmüş yol projesi, arkeolojik ve doğal alanların yanı sıra tarım alanlarına vereceği zararlar nedeniyle yerel halk tarafından yargıya taşınmıştı. Otoyol güzergâhında ve çevresinde yaşayan 76 vatandaşın yanı sıra Kaş Turizm ve Tanıtma Derneği ve Peyzaj Mimarları Odası tarafından açılan davayı gören Antalya 2. İdare Mahkemesi, Kaş-Kalkan Yolu projesi için Antalya Valiliği’nin 22 Haziran 2017’de verdiği ÇED Gerekli Değildir Kararında hukuka uyarlık bulunmadığına hükmederek kararı iptal etmişti.
FİNİKE’NİN PORTAKAL BAHÇELERİNİ TEHDİT EDEN YOL TEPKİ ÇEKMİŞTİ
Mahkemenin Kaş-Kalkan Yolu için verilen ÇED Gerekli Değildir kararını iptal etmesinin ardından proje sahibi Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü (Antalya), Finike-Demre arasındaki 38 kilometrelik bölünmüş yol projesiyle ilgili ÇED sürecinin de sonlandırılmasını talep etti. Finike’deki mevcut sahil yolunun kuzeyindeki portakal bahçelerinin içinden geçen yeni otoyol güzergâhı, tarım alanlarına zarar vereceği için yerel halkın ve üreticilerin tepkisini çekiyordu.
KAŞ-KALKAN YOLU, FİNİKE-DEMRE YOLU İLE BİRLEŞTİRİLDİ
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’nün talebi üzerine ÇED süreci sonlandırılan Finike-Demre otoyolu, Kaş-Kalkan Yolu ile birleştirilerek yeni bir ÇED süreci başlatıldı. Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ise ilgili yönetmeliğe uygun bulunan projeyle ilgili ÇED sürecinin başladığını duyurdu. 11 Haziran’da yayımlanan duyuruya göre ‘Finike-Demre-Kaş-Kalkan Devlet Yolu’ adını alan proje için 1 Temmuz 2021 tarihinde iki ayrı ilçede halkın katılımı (ÇED) toplantısı yapılacak.
OTOYOL İÇİN 1 TEMMUZ’DA ÇED TOPLANTISI YAPILACAK
ÇED toplantılarından ilki, 1 Temmuz 2021 tarihinde Kaş-Kalkan’daki (Akbel) Turan Erdoğan Yılmaz Fen Lisesi Toplantı Salonunda saat 11.30’da başlayacak. İkinci toplantı ise aynı gün saat 15.00’da Demre’de Gökyazı Mahallesi’nde bulunan Belediye Konferans Salonunda başlayacak.
TOPLAM 88 KM.’LİK YOLDA 7 TÜNEL, 12 VİYADÜK YAPILACAK
Finike-Demre-Kaş-Kalkan Devlet Yolu projesi, 2 gidiş, 2 de geliş olmak üzere toplam 4 şeritten oluşacak. Yeni otoyolun Finike-Demre arası 23, kilometre, Demre-Kaş arası 36,3 kilometre, Kaş-Kalkan arası ise 28,7 kilometre (toplam 88 km.) olarak projelendirildi. Finike ile Kalkan arasını kapsayan proje güzergahı boyunca 7 adet tünel, 1 adet aç-kapa tüneli, 12 adet köprü (viyadük) 21 adet menfez ile 4 alt geçit, 1 üst geçit ve 8 adet de tarımsal amaçlı altgeçit yapılması öngörülüyor.
DÖRT ŞERİTLİ YOLDA KONFORLU SÜRÜŞÜN MALİYETİ 2,1 MİLYAR TL
Otoyolla ilgili hazırlanan proje tanıtım dosyasında (ÇED Raporu) yer verilen bilgilere göre Finike-Kalkan arasında yapılması planlanan bölünmüş yolun yaklaşık maliyetinin 2.165.698.077 TL olarak hesaplandığı kaydedildi. Finike-Demre-Kaş-Kalkan Yolu projesinin, Akdeniz Sahil Yolunun bir parçası olduğu belirtilen ÇED raporunda, projenin gerekliliğine ilişkin ise şu görüşlere yer veriliyor:
‘YÜKSEK STANDARTLI YOLUN İVEDİLİKLE YAPILMASI GEREKLİLİĞİ ORTAYA ÇIKMIŞTIR’
“Akdeniz Sahil Yolu ülkemiz turizminin belkemiği durumunda olan Antalya, Muğla, Mersin illeri arasında konforlu ve güvenli bir ulaşım sağlanması ve turizmin gelişmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Mevcut yol, fiziki ve geometrik standartlarının olağanüstü düşük olması nedeniyle sürücüler için Ulusal Yol Ağımızdaki en yorucu yollardan biridir. Buna ek olarak sürüş konforu ve trafik güvenliği açısından da problem teşkil etmektedir. Planlanan proje güzergâhında mevcuttaki yolda yoğun bir trafik söz konusudur. Bu durum mevcut yola alternatif yüksek standartlı bir yolun ivedilikle yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Planlanan proje ile mevcut tek şeritli (2×1 şeklindeki) karayolunun yatay ve düşey standartlarının iyileştirilerek (2×2 şeklinde) bölünmüş yol olarak projelendirilmesi planlanmaktadır. Proje hayat geçirildiğinde; standartları yüksek, konforlu, güvenli bir karayolunun bölge insanına ciddi anlamda ekonomik ve sosyal katkı sağlayarak refah seviyesinin yükseleceği öngörülmektedir.”
FİNİKE-DEMRE ARASI HAKKINDA NET BİR AÇIKLAMA YOK
ÇED Raporunda otoyol projesinin Finike kısmına ilişkin net bir bilgi verilmemesi dikkati çekiyor. Yeni otoyol güzergâhının yansıtıldığı haritalarda Finike Ovası yer almazken, bu alanın proje kapsamı dışına çıkarılıp çıkarılmadığına ilişkin bir bilgi de bulunmuyor. Güzergâh üzerindeki tünellerdeki hız limitine ilişkin detaylara yer verilen ÇED raporunda, yol projesinin Finike-Demre arası hakkında şu bilgiler yer alıyor: “Bu bağlamda 2×1 olarak hizmet veren Finike-Demre arasındaki mevcut karayolu, proje çalışmaları neticesinde 2×2 bölünmüş yol standartlarına kavuşacak hem daha konforlu ve hem de trafik açısından daha güvenli bir konuma erişecektir. Proje başlangıcı Km15+000’den D400 Finike-Demre karayoluna bağlantı yapılarak sağlanacaktır.”
Konu hakkında detaylı bilgi almak için görüşüne başvurduğumuz Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü ilgilileri ise bilgi verme yetkilerinin olmadığını belirtti.
KYANEAİ ANTİK KENTİNİN DİBİNDE ŞANTİYE KURULACAK
Otoyol projesi için Demre’ye bağlı Köşkerler ve Yavu köyleri ile Kaş’a bağlı Yeniköy’de üç ayrı şantiye kurulacak. Yavu köyünde, Demre-Kaş karayolu kıyısında kurulması planlanan şantiye alanının Kyaneai antik kentinin güney nekropolüne yakın bir bölgede olması dikkat çekiyor.
‘TARİHİ KALINTILARA MÜDAHALE YAPILMAYACAK’ TAAHHÜDÜ
Yaklaşık 1 kilometrekarelik ÇED inceleme koridoru belirlenen otoyol projesinin geçtiği güzergâh boyunca ayrıca çok sayıda arkeolojik alan yer alıyor. Kyaneai antik kentinin yanı sıra Myra, Sura, Istlada, Apollonia, İsinda gibi antik kentlerin etki alanından geçen otoyolla ilgili ÇED raporunda, “Çalışma koridorunun tamamında sit alanları ve tarihi yapılar mevcuttur… Güzergâh ekseni mevcut yolu takip ettiğinden çevrede bulunan tarihi kalıntılara ve doğal sit alanlarına müdahale yapılmayacaktır” ifadelerine yer verildi.
SİT ALANI KAPUTAŞ KANYONUNA 110 METRELİK VİYADÜK İNŞA EDİLECEK
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan afiş ve broşürlerde Türkiye’nin tanıtım yüzü olarak kullanılan doğal miraslardan biri olan Kaputaş Plajının üstünden geçecek olan otoyol projesi için Kaputaş Kanyonuna 110 metre uzunluğunda bir viyadük inşa edilecek. ÇED raporunda, yolun bu kısmında geçilebilecek başka bir alternatif bulunmadığı için doğal sit alanı olan ve endemik bitki türlerine ev sahipliği yapan Kaputaş Kanyonundan ilerleneceği kaydediliyor.
‘KAPLUMBAĞALAR GÜVENLİ ARAZİYE NAKLEDİLECEK’
Habitat bölünmesinin önüne geçmek için ekolojik köprü inşa edileceği belirtilen ÇED raporunda otoyolun inşaatı sırasında yaban hayatının korunmasına yönelik alınacak önlemler hakkında ise özetle şu ifadelere yer veriliyor:
“-Proje alanı içinde özellikle korunan türlerden Kara Kaplumbağası rastlanıldığı zaman söz konusu alandan alınarak güvenli bir araziye nakledilmesi sağlanacaktır.
‘YAKALANAMAYACAK TÜRLER ALANDAN UZAKLAŞTIRILACAK’
–Projede, omurgalılar ve yuvaları, kuş yuva giriş delikleri, zemin üzerinde, kemirgenler tarafından oluşturulmuş tümsekler faaliyetlere başlamadan önce eğitimli personel tarafından önceden taranacak ve yakalanabilir türler taşıma yoluyla, yakalanamayacak türlerin ise alandan uzaklaşması sağlanacaktır.
‘LİKYA ORKİDELERİ TÜR KORUMA ALANINA NAKLEDİLECEK’
-Ophrys lycia (Likya Kaş Orkidesi): Ophrys lycia türünün mevcut ve gelecek nesillerinin devamlılığı açısından Karayolu güzergâhı boyunca bölgeye hâkim Botanik Uzmanı tarafından alan taranacaktır. Proje güzergâhında türe rastlanılması durumunda Likya Kaş Orkidesinin tercih ettiği toprak karakterleri dikkate alınarak Tür Koruma Alanına nakledilecektir.
‘YOL ÇALIŞMASI KAPUTAŞ ANDIZ OTUNU KORUYACAK’
-Inula sechmenii (Kaputaş andızotu): Tür, karayolunun yapılacağı lokasyonda kayalık uçurum habitat yapısını tercih ettiğinden bölgede yapılacak yol çalışmaları ile ulaşım segmentleriyle zarar görmesi engelleneceği düşünülmektedir. Yapılacak yol çalışması türün korunmasında bariyer görevi görecektir.
‘DAĞ KEÇİSİ KENDİSİ UZAKLAŞIR, EKSTRA ÖNLEM ALMAYA GEREK YOK’
-Capra aegagrus (Dağ Keçisi): Karayolunun yapılacağı güzergâhta, ormanlık alandaki kayalık sarp araziler Dağ Keçisi türü için uygun habitatlardır. Antropojenik etki sonucunda tür benzer habitatlara uzaklaşacaktır. Bu nedenle ekstradan önlem alınmasına gerek duyulmamıştır.”
