YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Yaşam biçimleri ve kültürleriyle Anadolu’da Oğuz boylarının üretim geleneklerini yaşatan Sarıkeçililer kendi yurtlarında adeta üvey evlat muamelesi görüyor. Muhtarın yazdığı şikayet dilekçesi üzerine harekete Mersin’in Aydıncık ilçesi Kaymakamlığı, Sarıkeçili Çobanlardan İbrahim Bacak’ın ilçe dışında kışı geçirmesini istedi. Yerleşik halkla konar-göçer aile arasında çatışma ve husumet olduğu öne sürülen Aydıncık Kaymakamlığının yazısında, Bacak ailesi için Bozyazı ilçesi sınırlarında başka bir yer bulunması talep edildi.
YÜRÜYEN KÜLTÜR İÇİN ÇEMBER DARALIYOR
Türkiye’de geleneksel yöntemlerle konar-göçer hayvancılığı sürdüren son Yörük topluluğu olan Sarıkeçililer için Sonbahar göçü zamanı geldi. Kış aylarını Mersin’in sahil bölgelerinde, yaz aylarını ise Karaman ve Konya’nın yayla kesinlerinde geçiren Sarıkeçililer, yılda iki kez yayla sahil arasında göç ederek Torosların iki yakasını yaşam ve üretim alanı olarak kullanıyor. Orman İşletme Müdürlüklerinin belirlediği alanlarda keçi yetiştiriciliği yapan Sarıkeçililer, bir yandan da kültürlerini yaşatma çabası veriyor. Ancak onlar için çember giderek daralıyor.
EN İYİ BİLDİKLERİ İŞ ÇOBANLIK
Göç yollarındaki yıkıcı projeler, orman baskısı, vahşi madencilik, geçitleri ve köprüleri su altında bırakan barajlara son yıllarda artan orman yangınları da eklenindi. Atalarından gördükleri ve en iyi bildikleri iş olan keçi çobanlığı onlar için giderek daha zor hale geliyor. Mersin’in Aydıncık, Gülnar ve Bozyazı ilçelerinde kışı geçiren konar-göçer Sarıkeçili ailelerin sayısı oldukça azaldı.
KAYMAKAMLIK KIŞ YURDUNA GİRMELERİNİ İSTEMİYOR
Ailesi ile birlikte çobanlık yapan Sarıkeçililerden biri olan İbrahim Bacak, halen Konya’nın Seydişehir ilçesi sınırlarındaki yaylalarda. Kışı geçirmek için Kış yurdu dedikleri Aydıncık’a göç edecekleri günü bekliyorlar. Ancak iki hafta önce ellerine ulaşan resmî yazıyla bu kış için ilçeye girişlerine izin verilmeyeceğini öğrenmeleri Bacak ailesini derinden üzdü.
‘SUYU ÇEKİLMİŞ DEĞİRMEN GİBİ KALDIK’
“Suyu çekilmiş değirmen gibi öylece kalakaldık” diyen İbrahim Bacak, Aydıncık Kaymakamlığı tarafından kendilerine gönderilen yazıda 13-14 yıldır ormandan mera olarak kiralayarak kışı geçirdikleri araziye girmelerinin istenmediğini, Bozyazı ilçesi sınırlarında başka bir yer gösterilmesi istendiğini söylüyor.
‘İLÇE DIŞINDA BAŞKA BİR YER BULUNSUN’
Aydıncık Kaymakamlığı tarafından Bozyazı Kaymakamlığı’na (Orman İşletme Müdürlüğü) gönderilen resmî yazıda, ilçeye bağlı
Pembecik Mahallesi ile Bozyazı sınırındaki kiraladığı merada kışı geçiren İbrahim Bacak’a başka bir yer bulunmadı istendi. Bozyazı Orman İşletme Müdürlüğü Toldağı Şefliği 129 ve 130 no’lu bölmelerin mera izni alınarak İbrahim Bacak isimli konargöçer vatandaş tarafından hayvancılık faaliyetlerinde kullanıldığı kaydedilen Kaymakamlık yazısında, İbrahim Bacak’ın 3 bin küçükbaş hayvanı, 20 tane de devesinin bulunduğu belirtildi.
MUHTAR DİLEKÇE YAZDI, KAYMAKAM HAREKETE GEÇTİ
Pembecik Mahalle Muhtarı Ahmet Doğan’ın dilekçesine dayanılarak hazırlanan Aydıncık Kaymakamlığı’nın resmî yazısında, Çoban İbrahim Bacak’ın hayvanlarının mahallede sabit ikameti bulunan vatandaşların meyve ağaçlarına zarar verdiği, hayvancılıkla uğraşan diğer vatandaşların alanına tecavüzde bulunduğu öne sürüldü. Ayrıca yerleşik mahalle halkı ile İbrahim Bacak arasında geçtiğimiz yıllarda husumet olması nedeniyle mahalle genelinde güvenlik ve asayiş yönünden sorunlara sebep olacağı ileri sürülen Kaymakamlık yazısında, 2021 yılında gerçekleşen orman yangını nedeniyle otlatma alanı konusunda sıkıntı yaşandığı da belirtilerek mahalle genelinde güvenlik ve asayiş yönünden yaşanabilecek olumsuzlukların önlenmesi gerekçesiyle İbrahim Bacak’ın başka bir alanda konumlandırılması istendi.
‘DİLEKÇE GERÇEĞİ YANSITMIYOR’
Halen kış aylarını geçirebilecekleri bir yer gösterilmediğini dile getiren keçi çobanı İbrahim Bacak, 13-14 yıldır kışı Aydıncık’taki bu bölgede geçirdiklerini belirtiyor. Mahalle Muhtarının Aydıncık kaymakamlığına yazdığı şikayet dilekçesindeki iddiaların gerçekleri yansıtmadığını savunan Bacak, “dilekçede 3 bin keçi 20 devemin olduğu ve meyve ağaçlarına zarar verildiği iddia edilmiş. Benim toplam 5 devem, oğlaklarıyla birlikte 1500’e yakın küçükbaş (keçi) hayvanım var. Kışı geçirdiğimiz bölgede tarım arazisi yok, burası ormana ait bir bölge. Mahalle muhtarlığının sorumlu olduğu bir alan da değil. Zaten muhtarın sorumlu olduğu bir bölge olsa orman arazisi olmazdı. Benim üzüldüğüm nokta, böyle bir dilekçenin ardından gelip bir araştırmadan, tespit ve sayım yapmadan Kaymakamlığın bu iddialar üzerinden işlem yapması. Bize gönderilen bu yazıyı onlar yakıştırmış ana ben bir vatandaş olarak yakıştıramıyorum” diye konuştu.
‘VALİLİKTEN RANDEVU TALEP ETTİK’
Bölgede geçtiğimiz yıl yaşanan orman yangınları ve yapılan kesimler nedeniyle kullanabilecekleri nitelikteki orman arazilerinin kısıtlandığını dile getiren İbrahim Bacak, “Orman işletme yetkilileri bize alternatif olarak Gülnar sınırlarındaki Söğüt bölgesini gösterdi. Burası kışın kar yağan bir bölge ve kış yurdu olmaya uygun değil. Henüz kışı geçirebileceğimiz bir yer gösterilmedi. Suyu çekilmiş değirmen gibi bekliyoruz. Mersin Vakiliğinden randevu talep ettik. Derdimizi anlatıp kış yurdu sorunumuzun çözülmesini istiyoruz ama henüz bir yanıt gelmedi” dedi.
SORUNUN NEDENİ 10 BİN TL’LİK HARAÇ İDDİASI
Sarıkeçili Yörüklerinin hayvanlarıyla birlikte yaptıkları yayla-sahil arasındaki dikey göçleri sırasında en çok karşılaştıklarıbzorluklardan biri de yerleşim yerlerinin bağlı olduğu mahalle muhtarlarının yasal olmayan para talepleri. Otlatma parası ya da ayakbastı olarak anılan bu yöntem kimi zaman çatışma nedeni oluyor. Sarıkeçili İbrahim Bacak, Aydıncık Kaymakamlığına gönderilen şikayet dilekçesinin nedeninin de bu olduğunu öne sürüyor: “Bu bilgiyi yetkili kurumlara, valiliğe de söylediğim için burada açıkça dile getirebilirim: Geçen yıl muhtar benden 10 bin lira haraç istedi. Ben de vermedim. Bunun üzerine bu kış bizi oraya getirtmemek için dilekçe veriyor. Yaşadığımız sıkıntının sebebi bu.”
‘BİZ YOK OLDUKTAN SONRA MI ÇÖZÜM ÜRETİLECEK’
Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Sarıkeçililer Yaşatma ve Dayanışma Derneği Başkanı Pervin Savran, Bacak ailesi için kış yurdu sorununa halen çözüm bulunamadığını belirterek, “Kaymakamlıktan randevu talebinde bulunduk ancak henüz bize geri dönen olmadı. Bacak ailesi henüz keçileriyle birlikte yazı geçirdikleri Konya’nın Seydişehir ilçesindeki yaylada bulunuyor. Yetkililer ‘başka yer bulun’ diyor. Gülnar’da bulunulan kış yurdu yangından zarar gördü. Gidecek başka yer kalmadı. Biz nereye gidelim? Biz yok olduktan sonra mı çözüm üretilecek?” diye konuştu.
