61.Hükümet’in Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in, 301 işçiyi yitirdiğimiz Soma’da ki “Maden Faciası”ndan sonra ki açıklamalarını hatırlayalım. Madenlerde alınacak iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin, 176 sayılı ILO Sözleşmesi hatırlatıldığında, o sözleşmenin Türkiye tarafından onaylanmadığını belirtmişti. Burada, değişik toplantı ve programlarda, bu açıklamanın talihsiz bir açıklama olduğunu, Bakanın bu sözleşmenin onaylanması için harekete geçmesi gerekliliğini belirtmiştik.
62.Hükümet’in Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak da görevi sürdüren Faruk Çelik’in, İstanbul Mecidiyeköy’de ki rezidans inşaatında, asansör düşmesi sonucu yine can kayıpları ile karşılaşılması sonrası, “Kölelik Sistemi” konusunu gündeme getirdiğini görüyoruz. Geçtiğimiz günlerde, inşaat işkolunda kurulu işveren sendikası, İNTES’in yemeğinde de inşaat işkolunda ki kazalar konusunda benzer sert açıklamalara yer verdiğini görüyoruz.
Başbakan’ın, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na gelerek, sosyal taraflarla birlikte yaptığı ortak toplantı sonrasında ki açıklama da, konu ile ilgili ILO sözleşmelerinin onaylanacağını da belirtmişti.
Bu gelişmelerin ışığında, geçtiğimiz hafta içinde Hükümet tarafından adım atılmıştır. Dışişleri Bakanlğı’nın konu ile ilgili inceleme ve değerlendirmeleri sonuçlanmış ve iki ILO Sözleşmesi’nin onaylanması için, tabir caiz ise düğmeye basılmıştır.
23 Eylül 2014 gün ve 3878 sayılı yazı ile, Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, “176 Sayılı Maden İşyerlerinde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” nı TBMM’ne, Bakanlar Kurulu kararı olarak göndermiştir.
Yine aynı gün, Bakanlar Kurulu Tasarısı olarak, “167 Sayılı İnşaat İşlerinde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”nı da, Başbakanlık TBMM’ne göndermiştir.
Şimdi ne olacaktır.
TBMM Başkanlığı bu tasarıları, komisyonlara havale edecektir. Bunlar üzerinde değişiklik yapılması söz konsu değildir. Ya aynen onaylanacak ya da onaylanmayacaktır. Büyük olasılıkla bu komisyon çalışmaları tamamlandıkdan sonra, tasarılar TBMM’nin Genel Kurulu’na gelecektir.
TBMM Genel Kurulu’n da, görüşmeler tamamlandıkdan sonra da, Kanun olarak onaylanıp, Cumhurbaşkanlı’na imzaya gönderilecektir. Cumhurbaşkanı’nın imzası sonrasında, Resmi Gazete de yayımlanarak, yasa olarak yürürlüğe girecektir. Bu yasaları uygulanmasına ilişkin, aynı uygulama sürdürülerek, yine ayrı iki yasa daha çıkarılacaktır.
Bu sözleşmelerin, yasa olarak iç mevzuatımızda yer alması sonucunda, bu yasaların Anayasa’ya aykırılı iddiası da öne sürülemeyecktir.
Bu yasaların çıkarılması yeterli değildir. Bunlar genel çerçeve metindir. Önemli olan bu metinler çerçevesin de uygulamaya geçilebilmesi için, iç mevzuatımızda düzenlemelerin yapılması gerekir.
ILO sözleşmelerinin onaylanmasına ilişkin yasalar çıkartıldıktan sonra, durum ILO’ya bildirilir. ILO da bu gelişmelerin ışığında yerel mevzuatınızda gerekli düzenlemeleri yapın diyerek bilgi verip, bu düzenlemelerin gerçekleşmesi için de, bir yıllık süre tanıyacaktır. Belirttğimiz, iç mevzuatımıza ilişkin düzenlemelerin, bu bir yıllık süre içinde geçekleştirilmesi gerekmektedir.
Bu iç düzenlemeler gerçekleştirilmezse, ILO takibe alır ve Haziran aylarında gerçekleştirlen, ILO Genel Kurulu’n da değerlendirerek uyarılar da bulunur. Bu değerlendirme sadece iç mevzuatın düzenlenmei çerçevesinde de değildir. Bu düzenlemeleler geçekleştirildikten sonra, uygulamanın nasıl olduğu, sosyal tarafların şikaytleri varsa incelenerek görüşülmesi ve uyarıların yapılması da gündeme gelebilecektir.
Şimdi burada önemli olan bir konu da, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in içinde bulunduğu durumdur. Soma da yaşanılanlardan sonra, 61.Hükümetin Bakanı olarak, biz o sözleşmeyi onaylamadık açıklaması yaparken, sanki onaylamadığımız için bir sorumluluğumuz yok gibi yorumlanabilecek, talihsiz bir açıklama yaptıkdan sonra ki durumudur. Şimdi 62. Hükümet’in Bakanı olarak, bu sözleşmelerin onaylanması için Bakanlar Kurulu kararında imzası bulunmaktadır. Bakan o zaman yaptığı açıklamanın tersine, biz bu sözleşmelerin de onaylanması için girişimler başlatacağız açıklamasını yapmış olsaydı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak, asıl o zaman soumluğunu yerine getirmiş olurdu.
Bu sözleşmelerin onaylanması ve iç mevzuatın düzenlenmesi için, bir kaç yıl, hatta daha fazla zaman da geçebilir. İstenirse hemen de yasalaşabilir. Sözleşmelerin TBMM gündemine gelmesi, önemli bir adımdır ama yeteli değildir. Başbakan ve Hükümet bu konuda bir an önce sonuca varılmasını istiyorsa yapacağı işler vardır.
Bu konuda da görev, yine Çalışma ve Ssoyal Güvenlik Bakanına düşmektedir.
Bakan, hemen, bu sözleşmelerin getirdiği ana ilkeler çerçevesinde, maden ve inşaat işyerlerinde alınması gereken, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine ilişkin, iç mevzuatımızda, yani iş yasaların da gerekli düzenlemeleri, kanun tasarısı taslağı olarak hazırlayabilir. Bu ayrıca gerelidir de.
Bakan, bu çalışmayı gerçekleştirdikten sonra, taslağın Bakanlar Kurulu’nda görüşümesi için çaba gösterebilir ve Bakanlar Kurulu Tasarısı olarak TBMM’ne gönderilmesi öncelikle sağlanabilir. TBMM’n de görüşmeler de öncelikle yapılarak, yasa çıkartılmış olur. Tüm bunlar, istenirse bir kaç ay içinde gerçekleştirilebilir.
Eğer bunlar yapılmazsa, iş biraz ağırdan alınırsa, 2015 de genel seçimler takvimi de başladığında, ILO sözleşmelerinin onaylanması bile, TBMM’nin yenilenerek açılmasına kalabilir.
Bakalım şimdi neler olacak, gelişmeler neyi gösterecek izleyelim.
Ancak yinelemekden geri kalmayalım. Görev şimdi, Çalışma ve Soyal Güvenlik Bakanı’n dadır. ILO sözleşmelerini içeriği ile ilgili, iç mevzutımızda ki düzenlemeleri gündeme getirip, gerçekleştirilmesini sağlayabilecekmidir. Önemli olan budur.
Asıl olan, ILO sözleşmelerinin onaylanmasına ilişkin yasa tasarılarını imzalamak değil, bunların uygulanması için iç mevzuatın düzenlenmesidir. Önümüzde ki aylar da Bakan Faruk Çelik’in, gider ayak bu eylemi gerçekleştirip, geçekleştiremeyeceğini hep birlikte göreceğiz.
Bakalım gelecek günler neyi gösterecek.
__________________
* Ankara. 30 Eylül 2014. Salı. [email protected]
