Talat ile Hristofyas, Kıbrıs'ta 4 yılı aşkın süren durgunluğun ardından, kapsamlı Kıbrıs müzakerelerinin prosedürünü belirlemek amacıyla yarın Lefkoşa ara bölgede bir araya gelecek.
BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve BM Misyon Şefi Taye-Brook Zerihoun'un ara bölgedeki ikametgahında yapılacak görüşmede, görevine yeni başlayan, BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer de hazır bulunacak. Downer, adaya dün geldi.
Talat-Hristofyas görüşmesine Talat'ın BM ve AB ile Müzakerelerden Sorumlu Temsilcisi Özdil Nami ile Rum başkanlık komiseri Yorgos Yakovu da katılacak.
Törensel nitelikte olacağı belirtilen yarınki görüşmede, kapsamlı müzakerelerin prosedürü belirlenecek. Kapsamlı müzakerelerin ise 11 Eylülde başlaması öngörülüyor.
Talat ve Hristofyas, Kıbrıs Rum kesiminde şubat ayında yapılan liderlik seçimlerinin ardından başlayan yeni süreç çerçevesinde 21 Mart, 23 Mayıs, 1 Temmuz ve 25 Temmuzda 4 kez bir araya geldi.
Annan planı için 24 Nisan 2004'de yapılan referandumda Rumların çözüm planını reddetmesinin ardından durgun döneme giren Kıbrıs sorununu müzakere süreci, Kıbrıs Rum kesimindeki lider değişikliğiyle hareketlenmeye başladı.
Talat ile Hristofyas'ın bu görüşmesinin ardından 26 Martta KKTC'ye önemli bir ziyaret oldu. Cumhurbaşkanı Talat'ın davetlisi olarak KKTC'ye gelen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Türk askerinin Kıbrıs'ta barış için bulunduğuna, 1974'ten beri de barışı sağladığına dikkati çekti ve "adil ve kalıcı barış sağlanana kadar bu kutsal görevin devam edeceğini" vurguladı.
Aynı günlerde, Talat ile Hristofyas'ın 21 Mart görüşmesinde vardığı mutabakat uyarınca başlayan yeni süreçte taraflar 6 çalışma grubuyla 7 teknik komite oluşturulmasına karar verdi.
Talat ile Hristofyas, 23 Mayısta yeniden bir araya geldiler. İki lider bu görüşmede çalışma grupları ile teknik komitelerin çalışmalarını gözden geçirdi ve haziran ayının ikinci yarısında yeniden bir araya gelerek, yeni bir değerlendirme yapmaya karar verdi.
Yeni süreç devam ederken, Kıbrıs Rum kesimi ile İngiltere 5 Haziranda karşılıklı anlayış memorandumu imzaladı.
Hristofyas ile İngiltere Başbakanı Gordon Brown arasında Londra'da imzalanan memorandumda, Kıbrıs sorununun çözümünde "iki bölgeli, iki toplumlu federasyona" atıfta bulunuldu.
Talat, memorandumun, Hristofyas ile vardıkları mutabakatın dışında olduğunu belirterek, "İngiltere'nin yaklaşımının çözüme yardımcı olmayacağını, sadece engelleyeceğini" söyledi.
Memoranduma Ankara da tepki gösterirken, Dışişleri Bakanlığı bu metni, "Adada adil çözüm arayışına gölge" olarak niteledi.
Talat ile Hristofyas'ın 21 Martta yaptığı görüşmede varılan mutabakat uyarınca oluşturulan teknik komitelerde anlaşmaya varılan önlemler de 20 Haziranda açıklandı.
İki tarafın liderleri 1 Temmuzda yeniden bir araya gelerek, 4,5 saat görüştüler.
BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Zerihoun, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, liderlerin, "tek egemenlik ve tek vatandaşlık konusunda prensipte anlaştığını" bildirdi. Zerihoun, liderlerin, uygulamaya ilişkin detayları kapsamlı müzakerelerde ele alma konusunda da uzlaştığını açıkladı.
Liderler, 1 Temmuz görüşmesinde ilk kez teknik komite ve çalışma gruplarının faaliyetlerini gözden geçirirken, 25 Temmuzda yeniden bir araya gelerek, çalışma grupları ile teknik komitelerin çalışmalarını son kez gözden geçirmeyi kararlaştırdılar.
Talat ve Hristofyas, 25 Temmuzda, Zerihoun'un ikametgahında yaklaşık 2 saat süren görüşmede, Kıbrıs konusundaki kapsamlı müzakerelerin 3 Eylülde başlamasını kararlaştırdı. Görüşme sonunda, hazırlanan ortak açıklamayı Zerihoun okudu.
BM'nin iyi niyet misyonu çerçevesinde yürütülecek müzakerelerde, Kıbrıs sorununa, "Kıbrıs Türk ve Rumların temel ve meşru hak ve çıkarlarını koruyacak, karşılıklı kabul edilebilir çözüm" amaçlanacak ve "üzerinde anlaşmaya varılacak olan çözüm, ayrı ayrı ve eş zamanlı olarak referanduma sunulacak."
