Kolombiya’da FARC ile hükümet arasında 52 yıllık iç savaşı bitirmek için imzalanan barış anlaşması referandumda reddedildi. Referendumda yüzde 50,24 “Hayır” kararı sonrası hem hükümet hem de örgütten yeniden görüşme sinyalleri geldi.
Kolombiya halkı, hükümet ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında varılan barış anlaşmasına onay vermedi.
Hükümetin bir hafta önce FARC ile imzaladığı barış anlaşmasının halkın onayına sunulduğu referandumdan çok az farkla “hayır” oyu çıktı.
Sandıkların kapanmasından yaklaşık iki saat sonra açıklanan resmi olmayan sonuçlara göre, yaklaşık 13 milyon Kolombiyalının oy kullandığı referandumda halkın yüzde 50,24’ü anlaşmaya “hayır” dedi. Evet oyları ise yüzde 49.76’da kaldı.
SEVİNÇ GÖSTERİLERİ
Sonuçların belli olmasının ardından “hayır” kampanyasının merkezinde toplanan çok sayıda Kolombiyalı sevinç gösterisinde bulundu.
Referandumdan önceki kamuoyu yoklamaları “evet” oylarının yüzde 66 gibi yüksek bir oranla önde gittiğini gösteriyordu. Ancak anketlerin büyük şehirlerde yapıldığı, özellikle FARC şiddetinin görüldüğü kırsal bölgelerdeki halkın barış anlaşmasına karşı çıktığı belirtiliyordu.
“HAYIR”IN NEDENİ
Anlaşmaya “hayır” diyenlerin esas gerekçesinin metinde yer alan bazı hükümler olduğu ifade ediliyor. Bunların başında FARC gerillalarının kurulması öngörülen özel mahkemede suçlarını itiraf etmeleri halinde hapis cezası yerine bir çeşit “kamu hizmeti” ile topluma entegre edilmesini sağlayacak maddeler geliyordu.
YENİDEN GÖRÜŞME SİNYALLERİ
Referandumdan çıkan sonuç üzerine; referandum öncesi açıklamasında “hayır” çıkması halinde bir B planı bulunmadığı, bunun yeniden savaşın başlaması anlamına geleceğini söyleyen Devlet Başkanı Juan Manuel Santos konuştu.
Santos, televizyondan canlı yayınlanan konuşmasında, halkın “hayır” cevabını ve yenilgiyi kabul ettiğini açıkladı. Santos, barışı aramaya devam edeceğini belirterek, FARC ile 4 yıl boyunca barış görüşmelerini sürdüren müzakere ekibini örgüt liderleri ile yeniden görüşmeleri için hemen Küba’ya göndereceğini bildirdi.
Santos, ayrıca barış anlaşmasına “hayır” görüşünü savunanların lideri eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe dahil ülkedeki diğer kesimlerle yeniden müzakerelere başlamaya bugünden itibaren görüş alışverişi yapacağını duyurdu.
Santos, “Bu oylama, Kolombiya’nın istikrarını etkilemeyecektir. Vazgeçmiyorum. Görevimin son dakikasına kadar barışı aramaya devam edeceğim” dedi.
FARC DA AYNI FİKİRDE
FARC tarafından da görüşmelere devam etme sinyali geldi. Örgütün sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, “Kalplerimizdeki sevgi çok büyük. Sözlerimizle ve eylemlerimizle barışa ulaşabiliriz.” ifadesine yer verildi.
FARC lideri Rodrigo Londono da referandumda barış anlaşmasına “hayır” çıkmasına rağmen örgütün barış arzusunun devam ettiğini belirtti.
“Timochenko” olarak bilinen Londono, “FARC, geleceği inşa etmek için sadece sözleri silah olarak kullanmaya olan niyetini tekrar etmektedir. Barış hayali kuran Kolombiya halkı bize güvensin, sonunda zafer barışın olacak” açıklamasını yaptı.
ANLAŞMAYA NASIL GELİNMİŞTİ
Kolombiya’da sosyal adalet, arazi reformu ve işçi hakları gibi ideallerle 1964’te kurulan Marksist-Leninist devrimci gerilla örgütü FARC ile Kolombiya ordusu arasındaki çatışmalar dünyanın en uzun süren iç savaşı olarak kabul ediliyor.
Son 52 yılda 250 bin kişinin ölümü, 6 milyon kişinin yerlerinden olmasına yol açan çatışmaları durdurmak için hükümet ile örgüt arasında birçok kez barış görüşmeleri yapılmış ancak hepsi başarısızlıkla bitti.
2000’li yıllarda ABD’nin de mali ve askeri desteğiyle örgüte askeri açıdan büyük darbe vurulması, lider kadrosunun büyük bölümünün öldürülmesi, böylece örgütün kan kaybetmesiyle 2012’de Küba’da yeniden hükümet ile FARC arasında görüşmeler başladı.
Son 4 yıldaki görüşmeleri ardından geçen hafta Kolombiya’nın Cartagena kentinde BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve birçok Latin Amerika ülkesinin liderinin katılımıyla “tarihi” olarak nitelendirilen anlaşmaya imzalar atıldı.
Kolombiya Devlet Başkanı Santos ile FARC lideri Timochenko’nun imzaladığı 297 sayfalık anlaşmaya göre, sayıları 7 bin civarında olduğu söylenen FARC gerillaları 6 ay içinde BM gözetiminde silahlarını bırakacak ve siyasi bir yapıya dönüşecekti. Kurulacak özel bir mahkeme FARC üyelerini yargılayacak, suçunu kabul eden kişilere hapis yerine bir tür “kamu hizmeti” cezası verilecek, böylece gerillaların topluma dahil edilmesi projesi yürütülecekti.
Ayrıca, 2018’de yapılacak Kongre seçimlerinde FARC’a yeterli oyu alamasa bile mecliste temsil imkanı tanınacaktı. Her yıl uyuşturucudan milyarlarca dolar gelir elde ettiği belirtilen FARC, uyuşturucu ticaretine son verecekti.
