Kraliçe Elizabeth’in ölümünün ardından tahta çıkan Kral Charles’ın taç giyme töreni gerçekleşti.
İngiltere’nin farklı yerlerinden başkent Londra’ya gelen on binlerce kişi sabahın erken saatlerinden beri taç giyme törenine tanıklık etmek için Londra sokaklarını doldurdu.
Wesminster Abbey Kilisesi’nde gerçekleşen törene kraliyet üyelerinin yanı sıra siyasi liderler ve ünlü isimler de katıldı. İngiltere’de, 70 sene sonra ilk kez gerçekleşen taç giyme törenine katılım sayısı sınırlı tutuldu.
Kraliçe Elizabeth’in taç giyme törenine kıyasla, davetli sayısının neredeyse yarı yarıya olduğu gözlemlendi. Törende taç giyen 74 yaşındaki Kral Charles resmen İngiltere hükümdarı oldu. Geçtiğimiz yıl Kraliçe Elizabeht’in Platin Jübile kutlamalarının ardından kraliyet ailesi ilk kez geleneksel balkon buluşmasında bir araya geldi.
KRAL 3. CHARLES’IN TAÇ GİYME TÖRENİ: ESKİMİŞ VE YENİDEN DÜŞÜNÜLMESİ GEREKEN BİR GÖSTERİ
Guardian / Başyazı – Taç giyme töreni ne için? 3. Charles’ı kral yapmayacak. O zaten kral. Veraset sırası da kesin olarak belirlenmiş durumda. Taç giyme töreni, kralın Britanya’nın devlet başkanı olarak anayasal rolünü yerine getirme kabiliyetinde de herhangi bir fark yaratmayacak. Bu ona yeni bir yetki vermeyecek. Kendisi zaten yasalara onay vermekte.
Taç giyme töreni, Britanya’nın sahip olduğu topraklardan ve İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinden 50’den fazla üst düzey temsilcinin katıldığı 2. Elizabeth’in taç giyme töreninde olduğu gibi, artık emperyal sınırların sergileneceği bir platform sağlamıyor. Daha önceki taç giyme törenlerinde olduğu gibi Britanya’nın küresel askeri ve deniz gücünü de sergilemeyecek. O günler geride kaldı ve iyi ki de öyle.
Taç giyme töreni kesinlikle monarşiye ya da yeni krala yönelik kamuoyu talebi ya da coşkusu nedeniyle gerçekleşmiyor. Yetişkinlerin sadece yüzde 9’u bu hafta sonu gerçekleşecek etkinlikleri “çok önemsediğini” söylüyor. Sadece yüzde 7’si kendilerini monarşiye eleştirisiz bir destek vermeye hazır, kararlı kralcılar olarak tanımlıyor. Geçim krizinin yaşandığı bir dönemde tören için 250 milyon sterlin ödemek gereksiz görünüyor.
Bu, ulus için sembolik bir yeni sayfa olarak da görülemez. 27 yaşındaki Elizabeth’in 1953’teki taç giyme töreni, savaş sonrası Britanya’ya renk ve umut getirecek, hatta belki de yeni bir çağın başlangıcı olacak bir olay olarak tasvir edilmişti. Buna karşın Charles, Britanya tahtına çıkan en yaşlı hükümdar. Yaşam öyküsü, ailevi sorunları ve yöntemleri biliniyor. Britanya bu hafta sonu değişmeyecek.
Taç giyme töreninin anakronik dini ve anayasal nedenlerden dolayı gerçekleştiği bir gerçek. Charles’ın Protestan dinini destekleyeceğine dair yemin ettiği, Britanya’yı “kutsal bir ulus” haline getirmeyi taahhüt ettiği bir dini ayine odaklanıyor.
İLAHİ HAK OLARAK YÖNETMEK
Oysa modern Britanya kutsal bir ulus değil. Hatta büyük ölçüde Protestan da değil. Britanya, uzun Hristiyan tarihinin derin izlerini taşısa da giderek daha seküler bir hal almakta. İngiltere ve Galler ıristiyanların azınlık olduğu ülkeler haline geldi. Yine de İskoçya, Galler ya da İrlanda’da olmasa da, İngiltere’de yerleşik bir devlet kilisesi var. Bunun devam edip edemeyeceği ya da devam etmesi gerekip gerekmediği kamuoyunda ciddi bir tartışma konusu olmalı. Ama hiç öyle olmadı.
Avrupa’daki başka hiçbir anayasal monarşide bu ülkedeki gibi dini bir taç giyme töreni yok. Bu, yeni bir devlet başkanına geçişi kutlamak için hiçbir tören, gelenek ya da kutlama yapılmaması gerektiği anlamına gelmez. Ancak bu ritüelin değiştirilmesi ve eski haliyle devam ettirilmemesi gerekir.
Elizabeth’in uzun saltanatından geçişin geniş çapta hissedilen etkisi, daha ciddi bir sivil tepki gerektiriyordu. Bu durum Britanya’nın cumartesi günkü törene ihtiyacı olup olmadığını -ve varsa ne şekilde olması gerektiğini- daha kapsamlı ve daha açık bir şekilde sorgulamasına yol açmalıydı. Ancak bu, sadece taç giyme töreni hakkında değil, yerleşik kilise ve nihayetinde monarşinin kendisi hakkında bir kamusal tartışma gerektirecektir.
Britanya ve hükümetleri bunu yapma konusunda her zaman kötü olmuş, bu konular tabu muamelesi görmüştür. Parlamentoya asla danışılmaz. Başarısızlıklar bizim de hatalarımız. Monarşinin vatandaş değil tebaa olduğumuz hissini kanıksatmasıyla, sivil Britanya çok fazla uysal olmuştur. Kraliyetin sömürgecilik ve kölelikteki rolü bunu değiştirebilir.
Charles’ın taç giyme törenini daha kapsayıcı hale getirmek için başpiskoposun yanı sıra diğer bazı inanç liderleri de törende yer alacak, Birleşik Krallık uluslarına daha açık çağrıda bulunulacak, soyluların rolü azaltılacak, müzik çok kültürlü olacak vs.
Ancak bu değişiklikler sivil toplumdan ya da temsili kurumlardan kaynaklanmıyor. Büyük ölçüde kral ve danışmanları tarafından kapalı kapılar ardında hazırlandılar… Ve belki de kapsayıcılık niyetiyle, krala gönüllü bir bağlılık yemini ekleyerek, ülkenin ruhunu yanlış okudular.
ULUSAL TARTIŞMA EKSİKLİĞİ
Krala bağlılık yemini etmesi gereken İngiliz halkı değildir. İngiliz halkına bağlılık yemini etmesi gereken kişi kraldır. İkisi arasında dağlar kadar fark var. Biri feodal ve hürmetkar, diğeri ise anayasal ve demokratiktir. Kral ilkini tercih etti… Bir sisteme ya da halka değil de bir kişiye biat etmeye davet etmek aşağılayıcı ve mantıksız.
Bu gazete sürekli olarak monarşi ve çeşitli alternatifler hakkında daha rasyonel bir tartışma savunmuştur. Bir nesil önce, cumhuriyetçi davanın yeniden bu tartışmanın bir parçası olmasına yardımcı olduk. Taç giyme töreni öncesinde yapılan pek çok kamuoyu yoklaması, halkın farklı görüşlere sahip olduğunu gösteriyor. Nesiller arası farklar var. Görüşler fanatik monarşistler ve azılı cumhuriyetçiler şeklinde keskin bir çizgiyle bölünmüş değil.
Halk bu konuda siyasi sistemin oldukça ilerisinde. Guardian’ın kraliyetin kamuoyuna maliyeti hakkında hazırladığı seri kraliyet ailesinin servetinin kamu fonlarından nasıl elde edildiğini sergiliyor. Yine de çok sayıda parlamenter geçmişe takılıp kalmış durumda ve kraliyet ailesinin büyüklüğü, serveti, arazisi ve mal varlığı gibi konuları bile tartışmaktan korkuyor.
Bunun değişmesi gerekiyor, çünkü kısmen de olsa değişmeye başladı. İnsanların çoğu hâlâ monarşiyi desteklese de bu çoğunluk geçmişteki kadar ezici değil. Pek çok kişi daha iyi bir sistemin nasıl işleyebileceğine dair fikirlere açık. Cumhuriyetçilik belki sarayın kapılarına dayanmış değil ama bu değişimin bir parçası olarak ilerliyor. Meşrutiyetle ilgili kararları verenler, taç giyme töreninde yaptıkları gibi kararları engellemeye ve halkı dışarıda bırakmaya devam ederlerse tüm bunlar daha da hızlı ilerleyecektir.
Çeviren: Evrensel Dış Haberler Servisi
