Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) bağlı askerlerin Afganistan’dan tahliyesine başlandığını duyurdu.
Kararın, “çeşitli temaslar, mevcut durum ve şartlar değerlendirilerek” alındığı belirten MSB, Taliban’ın Afganistan’ı kontrol altına almasının ardından ülkeden Türk askeri uçaklarla bin 129 sivilin tahliyesi yapıldığını bildirdi.
NTV yayınına katılan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Bugün bir uçak kalkmış durumda. 24 ya da 36 saat içinde Türk askerlerinin tahliyesi tamamlanabilir” dedi.
TSK’ya bağlı askerler, 2002 yılından bu yana BM, NATO ve ikili anlaşmalar kapsamında Afganistan’da görev yapıyordu.
Türkiye, 2015 yılı başından itibaren muharip niteliği bulunmayan NATO’nun Kararlı Destek Misyonu (RSM) kapsamında “Çerçeve Ülke” olarak Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nın askeri bölümünün işletme ve iç güvenlik sorumluluklarını üstlenmiş durumda.
Görüşmelere yakın Türk yetkililerin BBC Türkçe’ye verdiği bilgiye göre, Ankara’nın Taliban’la yürüttüğü görüşmeler sonucunda Taliban, Türk askeri dahil hiçbir yabancı gücün ülkede kalmaması konusundaki kararlılığından vazgeçmedi.
Bunun üzerine son bir kez NATO yetkilileriyle konuşuldu. ABD de Salı günkü G7 zirvesi sonrası 31 Ağustos’ta kesin olarak çekilmeyi tamamlayacağını açıklayınca, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’ı aradı.
ABD’nin de Taliban’a rağmen havalimanında kalmayacağını belirtmesi üzerine, Ankara da NATO misyonu kapsamında Kabil’de bulunan tüm birliklerini çekme kararı aldı.
NATO misyonu 31 Ağustos’ta sona eriyor. Türk askeri o tarihe kadar çekilmiş olacak. Kabil’deki Türk Büyükelçiliği de daha dar bir kadroyla açık kalacak. Orada da Afgan personelle birlikte çalışılmaya devam edecek.
Bir yandan da Taliban’la yapılan görüşmelerde örgüt, Türkiye’nin altı yıldır yürütmekte olduğu havalimanının işletilmesi konusunda destek istedi. Yani görüşmelerin kapsamı askeri misyondan çok teknik desteğe dönüştü.
Çarşamba akşamı NTV’ye konuşan İbrahim Kalın da Türk askerinin çekilmesinin ardından havalimanı işletmesine devam edilebileceğini dile getirdi:
“Sivil uzmanlarımız havalimanı için destek verebilir. Bununla ilgili müzakereler devam ediyor. Bunu Türkiye’nin devam ettirmesi konusunda bir irade de ortaya koyuyorlar. ”
Türkiye, bu konuda Batılı ülkelerle temas halinde. Bazı Avrupa ülkeleri, Afganistan’da Taliban’la temasın sürdürülebileceğinin mesajlarını da veriyor. Henüz kesin karar verilmiş değil, Türkiye’nin havalimanı işletmesi konusunda teknik destek vermesi halinde hem uluslararası alanda alacağı karşılık hem de Afganistan’daki risk değerlendiriliyor.
Görüşmeler sürerken Türk askeri Afganistan’dan çekiliyor ama Kabil Havalimanı’nın işletmesinde görev alan Türk siviller kalacak. Onların ne zaman tahliye edileceği, kaç kişilik bir ekibin kalacağı henüz netleşmedi.
Ancak anlaşma sağlanırsa, havalimanının güvenliğini Taliban sağlayacağı için, hem Türk sivillerin hem de Türkiye’yle birlikte havalimanında çalışan Afgan sivillerin güvenliğinden de Taliban sorumlu olacak. Ece Göksedef / BBC Türkçe
