İktisatçı Mustafa Sönmez ekonomiyi yorumladı: “Ekonomi dayanıksız halde. Krizi başkalarından çok daha sert yaşıyoruz, yaşayacağız.”
Küresel pandemi Türkiye ekonomisini vurdu. İşsizlik 16 milyonu, dış borç 169 milyar doları buldu. İktisatçı-Yazar Mustafa Sönmez, “Türkiye ekonomisinin bağışıklık sistemi çökertildi. Pandemi krizini diğer ülkelere göre ağır yaşayacağız” dedi.
Ekonomideki kara tabloyu İktisatçı-Yazar Mustafa Sönmez yorumladı. Kırılgan ve krizden çıkamamış olan Türkiye ekonomisine pandeminin tuz-biber ektiğini belirten Sönmez, “Bu kadar kırılgan bir ekonomi olmasaydık tablomuz başka ülkelere göre bu kadar kara olmazdı. Türkiye bir kere böyle bir kamburla yakalandı. Devamında da bunların yaşaması sürpriz değil” dedi.
Pandeminin getirdiği bir dizi kısıtla beraber birçok işyerinin kapandığını hatırlatan Sönmez şu ifadeleri kullandı: “Sosyal mesafeleşme zaten hizmetle ilgili birçok işyerinin kapatılmasını gerektiriyor. Bundan dolayı çok önemli bir gelir kaybı ve istihdam kaybı olacak. Bunlar beklenen şeyler. Çok sert iç talep düşüşü var. İnsanlar gıda dışında fazla bir harcama yapmıyor. Gıda dışı birçok sektörün üretiminin daralmasını getirecekti, o da yaşanacaktı. Bu bütün dünyada yaşanan bir kriz. Bu yüzden dış talep de çok sert düştü. Sürpriz değil, daha da ağırlaşacak. Travmadan çıkmak kolay değil. Epey zaman alacak. Bütün mesele buna karşı direnç olması ve faturanın adil paylaşılması.”
Türkiye’nin direnç noktasında çok zayıf bir ülke konumuna getirildiğini söyleyen Sönmez, “Ülkeyi öyle bir kırılgan hale getirdiler ki, bütün dünyanın başına gelen bu sert darbeye bazı ülkeler dayanabiliyor. Türkiye’yi de dayanıksız bir duruma getirdikleri için bunu çok daha sert yaşıyoruz, yaşayacağız. Hazineyi çok ciddi ölçüde hovardaca kullandılar, kara günler için kullanılabilecek kaynakları hovardaca kullandılar. Çok yanlış borçlanma politikaları uyguladıkları için dışarıdan borç bulamıyorlar. İtibar tükenmiş vaziyette. Mesele bu tabloya karşı direnecek, karşı durabilecek bir ekonominin olmaması. Ve burada da en kırılgan grupların herhangi bir destek görmemeleri. Bütün dünya bunu yaşarken bir dizi destek paketi açıklayıp, olabildiği kadar herkese pansumana yönelirken Türkiye’de içi boş bir paket çıkarıldı. Burada da gördüğümüz gibi çok az bir yoksul aileye dokunuldu. İşsizlik Sigortası Fonu’nun, bu işin mağduru belli bir kesime düşük miktarlarda geri dönmesi şeklinde bir destek var” değerlendirmesinde bulundu.
“EKONOMİK BAĞIŞIKLIK HÜKÜMET ELİYLE ÇÖKTÜ”
Esas eleştirilmesi gerekenin “Pandemiye çok kötü yakalanmış olmak” olduğunu söyleyen Sönmez, “Bunun da müsebbibi AKP yönetimidir. Ve bunun devamında da direnebilecek bir barut bırakmamıştır. Türkiye’nin bağışıklık sistemini çökertmiştir. Bundan dolayı her ülkenin yaşadığını daha ağır yaşıyoruz. İktidarda kalmalarıyla daha da ağırlaşacaktır. Çünkü çözüm üretemiyorlar, destek bulamıyorlar. Döviz rezervini takviye etmek için hiçbir ülkeden emanet para bulamazlarken Katar’a yamanabildiler. Bu kadar itibar düşüşü nedeniyle ağır yaşanıyor. Bundan kurtulmanın yolu da politiktir. Kriz Türkiye’yi tek adam rejimiyle daha da aşağıya çeker” dedi.
“HÜKÜMETİN EZBERİ VAR, ÇÖZÜMÜ YOK”
Sönmez, “SWAP anlaşması Katar ile yapıldı ancak burada bel aslında ABD’ye bağlanmış durumda. ABD’den de sonuç alınamıyor. Yarın da (Bugün) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının faiz indirimi yapması bekleniyor. Öncelikle faiz indirimi bekliyor musunuz? Olursa sonuçları ne olur?” sorumuza ilişkin ise, “Faizin indirileceğini düşünüyorum. Şöyle bir ezberleri var: Umuyorlar ki faizler inince insanlar tüketici kredisi kullanırlar, ekonomi yeniden canlanır. Faizleri sıfırlara da indirseler bütün mesele şu, insanların talep ihtiyaçları var mı? İnmiş faize rağmen kredi alıp kullanacaklar mı? Burada hem tüketicinin iştahsızlığı hem yatırımcının iştahsızlığı var. Ama başka bir ezberleri yok. Bütün ümitleri faizleri düşürüp insanların kredi kullanmalarını sağlamakta. Birçok insan işini kaybetti, geri döneceği belli değil” dedi. (İstanbul/EVRENSEL)
