Eski milletvekili Phyo Zeya Thaw, yazar Ko Jimmy, Hla Myo Aung ve Aung Thura Zaw’un idamları uluslararası toplum tarafından kınandı.
Devletin resmi haber kanalı, aktivistlerin “insanlık dışı ve zalim terör faaliyetlerinin emrini vermek, planlamalarını yapmak ve komplo kurmakla” suçlandıklarını ve terörle mücadele yasaları çerçevesinde idam edildiklerini duyurdu.
Ancak infazın ne zaman ya da hangi yöntemle gerçekleştiği belirtilmedi.
Aktivistlerin idam edileceği Haziran ayında açıklanmıştı. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre Myanmar’da yürürlükte olan idam cezası 1988’den beri uygulanmıyordu.
İdam edilenlerden Phyo Zeya Thaw, geçmişte Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisi (NLD) lideri Aung San Suu Kyi’nin yakın bir müttefiki olarak biliniyordu.
Phyo’nun eşi Thazin Nyunt Aung, kocasının idam edileceği bilgisinin kendisine aktarılmadığını söyledi. Aktivistlerin ailelerinin idamlarla ilgili bilgi almak için resmi başvuruda bulundukları ifade edildi.
Ailelerin Yangon’daki Insein Cezaevi önünde yakınlarının cenazelerini teslim almak için bekledikleri belirtiliyor.
Ocak ayında basına kapalı görülen ve insan hakları örgütlerinin adil ve şeffaf olmamakla suçladığı davada dört aktivist idam cezasına çarptırılmıştı.
Phyo Zeya Tha ve Kyaw Min Yu’nun temyiz başvuruları Haziran ayında reddedilmişti.
53 yaşındaki Kyaw Min Yu, Myanmar’da askeri cuntaya karşı demokrasi yanlısı eylemler yapan 1988’deki öğrenci hareketinin öncülerinden 88 Kuşağı Öğrenciler Örgütü’nün ileri gelen isimlerinden biriydi.
Demokrasi yanlısı eylemlerdeki rolü nedeniyle geçmişte defalarca hapis yatmış, 2012 yılında serbest bırakılmıştı.
Ulusal Birlik Hükümeti’ne danışmanlık yaptığı ve Yangon’daki bir dairede cephane ve silah sakladığı suçlamasıyla Ekim 2021’de gözaltına alınmıştı.
41 yaşındaki Phyo Zeya Thaw, eski bir Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisi (NLD) milletvekiliydi.
Geçmişte hip hop sanatçısı olan Phyo, cunta karşıtı şarkı sözleri nedeniyle askeri yönetimin tepkisini çekiyordu ve “terör suçlamalarıyla” Kasım ayında gözaltına alınmıştı.
İdam edilen diğer iki sanık Hla Myo Aung ve Aung Thura Zaw ise cunta için muhbirlik yaptığı öne sürülen bir kadını öldürmekle suçlanıyordu.
‘Küstah bir saldırı’
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, ordunun dört aktivisti idam etme kararının “yaşam, özgürlük ve güvenlik haklarına küstah bir saldırı” olduğunu ifade etti.
Myanmar’da 2021 yılında askeri darbe gerçekleştirilmişti.
Askeri cunta, Aung San Suu Kyi tarafından Şubat 2021’de kurulan hükümeti feshetmiş, akabinde gerçekleşen protesto gösterileri sert bir şekilde bastırılmıştı.
Askeri yönetime muhalif olarak kurulan Myanmar Ulusal Birlik Hükümeti idamları kınadı ve uluslararası topluma “katil askeri cuntayı zulüm ve cinayetleri nedeniyle cezalandırması” çağrısı yaptı.
Myanmar’da askeri cunta yönetime gelmesinden bu yana darbe karşıtı tüm kesimlere, yerel milisler ve muhalif aktivistlere baskısını arttırmıştı.
Cunta, Aung San Suu Kyi’nin açık ara kazandığı genel seçimlere hile karıştırıldığını ileri sürmüştü. İddia seçim komisyonu yetkilileri tarafından reddedilmişti.
Darbeden sonra Suu Kyi ev hapsine alınmış, yolsuzluk ve devlet sırlarını ifşa etme gibi bir dizi suçlamayla karşılaşmıştı. Suu Kyi suçlu bulunması durumunda 150 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
Myanmar’da ordu tarafından öldürülen, hapse atılan ya da gözaltına alınanların listesini tutan Siyasi Mahkumlara Yardım Derneği, darbeden bu yana 14 bin 847 kişinin tutuklandığını, 2114 kişinin de güvelik güçleri tarafından öldürüldüğünü belirtiyor. BBC TÜRKÇE
Fotoğraf: Kyaw Min Yu, 88 Kuşağı Öğrenciler Örgütü’nün ileri gelen isimlerinden biriydi.
