1 Eylül tarihinde “Dünya Barış Günü”nün sadece Türkiyeliler ve Kıbrıslıtürkler tarafından kutlandığını biliyor muydunuz?
BM tarafından ilan edilen “Uluslararası Barış Günü” ise 21 Eylül tarihinde kutlanıyor. Doğrusunu isterseniz bu gerçeği İngiliz yönetmen Jeremy Gilley’in ‘The Peace One Day’ isimli belgeselini izleyene kadar ben de bilmiyordum… Meğer her yıl Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs’ta en üst düzeyde kutlanan, bakanların, Meclis Başkanları’nın hatta bazen başbakanların bile demeç yayımladığı, insan hakları kurumlarının, sivil toplum örgütlerinin gösteriler, paneller, toplantılar düzenledikleri 1 Eylül “Dünya Barış Günü”nü artık dünya da bizden başka kimse kutlamıyormuş…
Olayın aslını merak edip, “International Peace Day” yazıp tüm internet sitelerini tek tek gezdim. Karşıma BM tarafından ilan edilen “21 Eylül Uluslararası Dünya Barış Günü” ile ilgili olarak o kadar çok sayıda belge, arşiv, haber ve etkinliklerle ilgili site çıktı ki… Doğrusu çok şaşırdım. Türkiye’de kutlanan 1 Eylül “Dünya Barış Günü” ile ilgili olarak ise İngilizce tek bir belgeye rastlayamadım. Daha sonra ise bu kez Türkçe olarak “Dünya Barış Günü” yazarak bu kez Türkçe siteleri göz attım. Bu kez tam tersi bir durum oluştu. Yani “21 Eylül Dünya Barış Günü” ile ilgili tek bir Türkçe bilgiye ulaşamazken, bu kez de “1 Eylül Dünya Barış Günü” hakkında binlerce web sitesi karşıma çıktı. Bu durumda iki tane “Dünya Barış Günü” söz konusuydu. Birincisi BM tarafından ilan edilen tüm dünyada 160 ülkede, binlerce kuruluş tarafından kutlanan ve 21 Eylül olarak kabul edilen “International Day of Peace” İkincisi ise sadece Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs’ta kutlanan, fakat tüm dünyada aynı anda kutlandığı sanılan “1 Eylül Dünya Barış Günü”
İyice emin olabilmek için bir de BM web sitesine göz attım. Onların resmi sitesinde yer alan bilgilere göre; BM 30 Kasım 1981 tarihinde, her yıl Genel Kurul oturumlarının başlangıç günü olan Eylül ayının üçüncü Salı gününü “Uluslararası Barış Günü” ilan etmiş. Amaç;“üye ülkelerin bu tarihte barış etkinlikleriyle barışı teşvik etmesi ve dünyada barış ortamını geliştirmesi” olarak açıklanmış. Ancak bu karar daha sonra BM’in 7 Eylül 2001 tarihindeki oturumunda 21 Eylül olarak yeniden değiştirilmiş. Bu kez ise amaç tüm dünyada “savaşsız bir gün” adı altında özellikle çatışma olan bölgelerde bir günlük ateşkes ilan edilmesini teşvik etmek ve bu şekilde de kalıcı barışın sağlanabileceğini göstermek olarak açıklanıyor. Bu tarihin seçilmesinde ise İngiliz film yapımcısı Jeremy Gilley’in 1999 tarihinde başlattığı ve “hiç olmazsa tüm dünyada bir günlük barış olsun” fikriyle ortaya koyduğu ‘Peace One Day’ isimli kampanyası etkili olmuş. Gilley 1999’da başlattığı kampanyasında dünyada tüm çatışmaların bir gün süreyle durmasını ve çocukların o gün savaşlarda ölmemesini, sakat kalmamasını hedeflemiş.
Aralarında savaşan ülkelerin liderlerinin de olduğu tüm dünya liderlerine mektuplar yazan ve bazılarıyla da yüz yüze görüşen Gilley’in kampanyası zaman içinde ses getirmeye başlamış ve tüm dünyada destek görmüş. Gilley daha sonra bu fikrini BM Genel Sekreteri Kofi Annan’a da açıklayarak onu da ikna etmeyi başarmış. Sonuçta BM aldığı bir kararla tüm dünyada 21 Eylül’ün “Dünya Barış Günü” olarak kutlanmasını kabul etmiş. Kofi Annan’ın 2005 yılındaki “Dünya Barış Günü” ile ilgili açıklaması aynen şöyle; “Dünya Barış Günü, tüm dünyada, tüm ülkelerin ve tüm insanların düşmanlıkları ve savaşı 24 saat süreyle durdurdukları, küresel ateşkesin ilan edildiği bir gün anlamına geliyor. Ve bu gün tüm dünyada yerel saatle 12’de bir dakikalık saygı duruşu yaptıkları gündür…”
Türkiye’de 1 Eylül tarihinde kutlanan “Dünya Barış Günü” 2. Dünya Savaşı’nın başlama tarihi ve BM buna yönelik olarak aldığı bir kararla ilişkili. Takvimler 1 Eylül 1939’u gösterirken Naziler Polonya’yı işgal etti ve bu işgal 2. Dünya Savaşı’nın da başlangıcı oldu. İnsanlık tarihinin en kanlı savaşlarından biri olan bu savaşı unutmaması için BM aldığı bir kararla bu yıkımın unutulmaması amacıyla dünyanın dört bir yanında 1 Eylül’ü “Dünya Barış Günü” olarak kutlanmasını istedi. Yani “Dünya Barış Günü”nün geçerliliği bu nedenle BM aldığı bu kararda yatıyor. Ancak durum böyleyse ve yine aynı BM bu tarihi değiştirdiğine göre Türkiye’nin hala “Dünya Barış Günü”nü 1 Eylül tarihinde kutlaması ve bunu da tüm dünyada kutlanıyormuş gibi insanlara yutturması sizce de ilginç değil mi?
