İNGİLTERE’DEN… Parlamentoyu yakma girişimi kutlaması

Guy Fawkes Günü Kutlamaları…

“Remember, remember the Fifth of November. Gunpowder, Treason and Plot.I see no reason why Gunpowder Treason Should ever be forgot.”

Yukarıda geçen ve Türkçeye “Hatırla, hatırla Kasım’ın beşini Barut komplosu ve ihanetini Ben hiç bir neden görmüyorum Barut komplosunun unutulması için…” şeklinde çevrilen dörtlük İngiltere’de çocuklar arasında çok söylenen bir tekerlemedir. Her yıl bu tarihte (Bonfire Night) nedeniyle rengarenk havaifişek  gösterileri düzenlenir.

Geçtiğimiz hafta yine 5 Kasım günü İngiltere’de Guy Fawkes Günü kutlamaları nedeniyle çocuklar ellerinde havai fişekler aynı tekerlemeyi okudular. Kutlamalar nedeniyle sabahın ilk ışıklarına kadar gökyüzünü havaifişekler kapladı. İngiltere’nin her yerinde gösterilerin yapıldığı meydanlarda toplanan büyük kalabalıklar gökyüzündeki renk cümbüşünü izlemek için adeta birbirleriyle yarıştılar. Peki ama kimdir bu Guy Fawkes ve 5 Kasım tarihinde bu kutlamalar neden yapılır?

‘Bonefire Night’ olarak da bilinen bu kutlamaların hikayesi çok eskilere kadar gider.
Kutlamalar 400 yıl önce parlamento’yu havaya uçurmaya çalışan “anarşist” Guy Fawkes anısına yapılır. Kimisi için Guy Fawkes bir kahraman, kimisi için ise o dönemlere ait bir “komplocu” idi.

Artık günümüzde tamamen havaifişekle bağdaşan ve son yıllarda  meydana gelen kazalar nedeniyle de hükümet tarafından bazı kısıtlamalar getirilen bu kutlamaların arkasında ise aslında politik entrikalar, baskılar, isyan, ateş ve barut vardır. Tarihsel olarak ise 1600’lerin başına kadar uzanır. O tarihlerde Protestan mezhebine bağlı Hristiyanların baskı ve zulmünden bıkan Katolik İngilizler zor günler yaşamaktaydı. Protestanlar adeta Katoliklere hayatı zindan etmişlerdi.  İngiliz Katolikleri Kraliçe Elizabeth’ten sonra tahta gelen 1.James’in daha adaletli olmasını beklediler. Fakat nafile. Gelen gideni arattı ve çok daha kötüsüyle karşılaştılar. Guy Fawkes ve arkadaşları, bu duruma son vermek için bir plan yaptılar. Tarihe “Gunpowder Plot” yani ‘Barut Komplosu’ olarak geçen bir eylemle 36 barut dolu fıçıyı meclis binasının (House of Parliaments) içine soktular. Planın amacı 5 Kasım akşamı meclis binasını bir anda havaya uçurmaktı.

Böylece Bu eylem sonucu Katoliklerin gördüğü baskıya son verilecekti. Çünkü meclis minasında o anda Kral, Galler Prensi ve Protestanların işbirliçisi olan meclis üyeleri bir arada bulunmaktaydı. Söylentilere göre masum insanların da ölebilecegini düşünen eylemcilerden biri Lord Monteagle’a bir mektup yazarak, 5 Kasım gecesi meclis binasından uzak durulmasını ister.  Kimileri de aslında bu mektubu yazan kişinin bir ‘ihanetçi ve işbirlikçi’ olduğunu söyler. Daha sonra bu mektup kralın eline geçer ve eylemcilerden hepsi yakalanarak halkın gözleri önünde teker teker öldürülürler.

Gerçekten de bu eylem planlandı mı yoksa katoliklerin sisteme zarar vermesinden korkan kralın anti-katolik politikalarını haklı gösterrnek için düzenlediği bir tezgahtan mı ibaretti? Bu soruların cevabı hala bilinmiyor. Bilinen tek şey ise bu olaydan sonra Katoliklerin seslerini bir daha fazla yükseltemediğidir. Olayın planlayıcısı Robert Catesby isminde biri olmasına rağmen olaydan sonra ünlenen kişi meclis binasında barut fıçılarıyla yakalanan Guy Faweks oldu. İşte olayın özü bu.

Bu olaydan sonra ise her yıl 5 Kasım’da, Bonfire Day  olarak adlandırılan kutlamalar düzenlenmeye başlanmış. 5 Kasım’da İngiltere’nin her yerinde, meydanlarda, bahçelerde, parklarda, ateşler yakılır, havai fişekler patlatılır ve Fawkes’un Kral’a ve hükümete kurduğu komplonun ortaya çıkartılışı kutlanır. Tüm ülkede Fawkes maskeleri satılır ve komplocunun kuklaları yakılır. Kimilerine göre ise Fawkes, halkı ezen ve kullanan baskıcı düzene karşı çıkmış bir devrimci, bir ilerici, bir özgürlük savaşçısıydı. İngiltere`nin gelmiş geçmiş en büyük anarşistiydi.

İrlanda`da bir barın duvarında kendisi hakkında şöyle yazmaktaymış:

“Guy Fawkes; parlamento binasına dürüst biçimde giren ilk ve tek adam…”
Bu nedenle gümüzüde kimileri İngiltere’de Guy Fawkes Günü’nde onun maketlerini yakarak kutlarken kimileri de geçtiğimiz Pazartesi günü Parliament Hill’de olduğu gibi din ve baskılara karşı gelişi ve özgürlüğü temsilen kutluyor. 


 

649480cookie-checkİNGİLTERE’DEN… Parlamentoyu yakma girişimi kutlaması

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.