Amerikan New York Times gazetesinin muhabiri Rob Nordland, ABD birliklerinin de bulunduğu ve Türkiye’nin Zeytin Dalı Harekâtı’nı genişleteceğini söylediği Menbic’e giderek bir izlenim yazısı kaleme aldı. Nordland’a göre Menbic Askeri Konseyi, ABD’nin desteğinin süreceğine inanıyor.
Yazarın yorumu şöyle:
“Suriye’de ABD destekli silahlı gruplarla Türkiye destekli silahlı gruplar arasındaki cephe hattı Menbic’in 13 kilometre kuzeyinde yer alıyor.
“Arazi boş. Yeni dikilmiş zeytinlikler ve her birkaç yüz metreye kurulmuş üstü kapalı mevziler var.
“Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kuzey Suriye’deki silahlı Kürt varlığını ortadan kaldırma emri verirse, Türk güçlerinin geçeceği yerler burası: Sayur Çayı Vadisi.
“Ancak aynı zamanda ABD’nin NATO müttefiki Türkiye’ye bırakmayacağını söylediği hat da burası.
“İki NATO müttefikinin çatışmaya girme ihtimali daha önce yaşanmış bir şey değil. Ancak ABD ve Türkiye arasında yıllardır giderek kötüleşen ilişkilerin o noktaya gelmesi akla gelmeyecek bir gelişme de değil.
“Eğer Türkiye, Menbic’deki Kürt güçlerine ve müttefiklerine yönelik operasyon başlatırsa ve ABD de buna yanıt verirse, NATO üzerinde oluşacak baskı son derece ciddi olacak.
‘Bu artık bir siyasi ihtilaf’
“Bu cephenin komutanı Menbic Askeri Konseyi’nden Şiar Gerde. Bulunduğu noktanın ne kadar kritik olduğunun farkında. Ancak endişeleri taktiksel boyutta değil.
“Gerde, ‘Bu artık bir siyasi ihtilaf. Askeri boyuttan öteye geçti’ diyor.
“Gerde siyasi anlamda Amerikalıların arkalarında durduğunu düşünüyor.
“Menbic Askeri Konseyi, büyük ölçüde Kürtlerin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin çizgisinde. Her ne kadar Konsey savaşçılarının büyük kısmı Arap olsa da komutanlar Gerde gibi Kürt.
‘İnternete Turkcell ile bağlanıyor’
“Gerde, bir Samsung tablet bilgisayar çıkarıp internetten askeri haritaları inceliyor; Düşmanı Türkiye’nin GSM operatörü Turkcell’in sağladığı güçlü sinyal sayesinde.
“Birçok Kürt komutan gibi Gerde’nin de resmi bir rütbesi yok. Kuzeydoğuyu işaret edip beyaz toprak yapıları gösteriyor. O bölgenin Türk üssü olduğunu söylüyor.
“Haritasından mesafeyi hesaplayıp üssün 3,5 kilometre uzakta olduğunu ifade ediyor.
“Net biçmde görülebilen üs tüfek menzili dışında. Hatta 50 kalibrelik ağır makinalı tüfeklerin menzili de o noktaya kadar yetişmiyor.
“Ben Çarşamba günü Menbic’deyken sakin bir görüntü vardı. İki saatlik ziyaretimizde sadece birkaç el silah sesi duyduk. Ancak Gerde, ‘Burası cephe hattı. O yüzden her zaman tehlike var’ diyor.
“Gerde, Pazartesi ve Salı geceleri gezdiğimiz mevziiye ateş açıldığını da belirtiyor. Kimse yaralanmamış.
“Türk askerinin bu bölgeye artık topçu atışı yapmadığını da belirten Gerde, top mermilerinin kraterler açtığını, yakındaki ABD askerlerinin de gelip bu kraterleri hızlıca görüntülediğini anlatıyor. Top mermilerinin ABD ve Türkiye arasında bu bölge için sağlanan ateşkesin ihlali olacağını da hatırlatıyor. Menbic’deki ateşkes yaklaşık bir yıldır ciddi ihlaller olmaksızın sürüyor.
“Gerde, ‘Amerikalılar buraya çok gelir’ diyor ve ekliyor: ‘Onlara güvenebileceğimizi biliyoruz. Bize söz verdiler.’
İnsansız hava araçları gökyüzünde
“Bir anda görünmeyen bir insansız hava aracının motor sesleri duyuluyor ve herkes kafasını gökyüzüne çeviriyor. Gerde, ‘Amerikalılar’ diyor.
“Ardından Gerde’nin telsizine bir uyarı geliyor: Türklerin insansız hava araçları bulunduğumuz noktaya yaklaşıyor. Çok geçmeden bir çift İHA motorunun sesini duymaya başlıyoruz.
“Gerde, ‘Topçu ateşi açabilirler’ diyerek herkesin alanı terk etmesini istiyor. Gerde ve savaşçıları ise sakin bir şekilde üstü korumalı mevzilerine giriyor.
“Son 12 gündür Menbic’de ortam son derece gergin. Türkler 130 kilometre batıda, Afrin’deki Suriye Demokratik Güçleri’ne karşı hava ve kara operasyonu başlattı.
“Afrin harekâtı ve Türkiye Cumhurbaşkanı’nın kavgacı tavrı buradaki insanları tedirgin etmiş. Menbic çevresindeki ateşkesin bozulabileceği endişeleri artmıştı.
‘ABD’nin teminatı’
“Birçok Kürt, ABD’lilerin müttefiklerini terk etmesinden korkuyordu. Hele de Menbic bölgesinde IŞİD yenilgiye uğratıldıktan sonra.
“Ancak ABD’den yapılan açıklamaların ardından bu endişeler büyük ölçüde azaldı.
“ABD ordusu, Menbic’deki üssü ziyaret etmemize izin vermedi. ABD üssü Menbic merkezinden yaklaşık 16 kilometre batıda kalıyor. Ama askeri araçlardan oluşan küçük konvoyları sık sık görmek mümkün.
“Menbic’deki üs kuzey Suriye’deki diğer ABD üslerine kıyasla çok daha küçük. Burada kaç ABD askerinin bulunduğu bilinmiyor.
“ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Aralık ayında Suriye’de 2 bin askerin görev yaptığını açıklamıştı. Bu askerlerin kaçının Menbic’de olduğu konusunda bir bilgi bulunmuyor.
‘Koalisyondaki arkadaşlarımıza güveniyoruz’
“Menbic nüfusunun büyük kısmı Araplardan oluşuyor. Yerleşim yerini ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri IŞİD’in elinden almıştı.
“Şu anda nüfus 300 bin civarında. Buna 120 bin mülteci de dahil. Sivil idarenin başında da yine bir Arap olan İbrahim Kaftan var.
“Menbic halkı Türkiye’nin operasyonu başlayınca endişelenmiş. Çünkü bu bölge Afrin gibi dağlık değil, açık arazi.
“Kaftan ‘Koalisyondaki arkadaşlarımıza güveniyoruz’ diyor: ‘Elbette bizi koruyacaklar. Bizimle çalışma konusunda kararlılar ve Erdoğan bu çizgiyi geçemez.’
“Kaftan ABD’lilerin kendilerini terk etmeyeceği yönünde teminat verdiğini de sözlerine ekliyor.
“Cephedeki komutan Gerde 32 yaşında. 2011’den beri savaştığını, bekâr olduğunu söylüyor ve ‘Evlenecek vakit yok’ diyor.
“Gerde, ‘Bu savaş 2022’de de devam eder ve o tarihte bile ABD’liler bizim yanımızda olur’ diye konuşuyor.” (BBC)
