Fakat iş ruhsal yada zihinsel sorunlara gelindiğinde bunu hemen fark ve müdahale etmek çokta kolay değil. Sonuç olarak, tedavi yada başka metodlardan fayda görebilecek çocuklar çoğu zaman gereken yardımı alamamakta. Velilerin çocuklarında ruhsal hastalıklara işaret eden belirtileri görmeleri ve çocuklarına bununla başa çıkabilmesi için nasıl yardımcı olabileceklerini öğretmenleri büyük önem taşıyor. Son günlerde İngiltere’de çocuk hastalıkları konusunda en yükselişte olan ruhsal hastalıklar, aynı zamanda intihar ve kendine zarar vermenin sebebleri konusunda ön sıralarda yer alıyor. Ruhsal sorunların başında sınav ve okul stresinin olması kaygılandırıcı. Bu haftaki yazımızda bu konuda bilgi vermeye ve yardımcı olmaya çalışacağım.
Ruhsal sağlık dediğimizde aklımıza ilk olarak endişe, depresyon yada akıl hastalığı gibi deyimler gelir. Bunlar ruh sağlığımızı ilgilendirir ama işin sadece bir yanını değinir. Ruh sağlığı aslında bizim duygularımıza, arkadaş ve çevremiz ile olan ilişkilerimize ve toplum ile nasıl bağ kurduğumuza değinen daha geniş bir kavramdır. Ruh sağlığı iyi olan bir birey okula daha iyi motive olup derslerinde daha başarılı olabilir. Bunun yanında ruh sağlığı iyi olan bir birey arkadaşları ile daha sağlıklı ilişkiler kurabilir. Kısacası ruh sağlığı iyi olan biri hayatın her alanında daha da başarılı olur.
Bireyler olarak hayatımızdaki bazı olaylar ruh sağlığımız etkiler. Aile, kız-erkek arkadaşı ilisikileri, yeni bir iş yada okula başlama, çocukken yaşadıklarımız, sınav dönemi yada yeni bir yere yerleşme gibi gelişmeler ruh halimizi etkileyen faktörlerin başında gelirler. Din, dil, etnik grubunuz ne olursa olsun ruhsal sağlık her kesimden ve yaştan insanı etkileyebilir. İş bu konuya gelindiğinde aslında kabul edilmesi gereken önemli şey ruhsal sağlığın herkesi etkileyebileceği – yane beni, çocuğumu yada ailemi etkilemez deyip önemli olan birşeyin üstüne kapatmaya çalışmayalım. Bizim gibi toplumlarda rahat konuşulan bir konu olmaması nedeniyle sonuçları oldukça vahim olan gelişmeleri daha önceki yıllarda gördük. Bu tutum ve davranışa karşı çıkmak bu konuda yapmamız gereken ilk ve önemli adımı oluşturuyor.
Peki ruhsal hastalıklar ile mücadele etmek için neler yapilabilinir? Ruhsal hastalığı olan birine nasıl yardımcı olabilirim? Bir bireyin başka bir bireye bu konuda yardımcı olabilmesi için en temelde kendisinin iyi bir ruh sağlığına sahip olması gerekiyor. Bunun içinde yapılması gerek şeyler ise aslında hiç birimize yabancı olan yada bilmediğimiz şeyler değil, sadece daha sık ve disiplinli bir şekilde yapılması gerekiyor. Iyi bir ruh sağlığı için ilk ve önemli aktivitelerin başında vücudumuza iyi bakmak geliyor. Düzenli bir şekilde bir spor dalı ile uğraşmak yada severek ve isteyerek yaptığımız bir fiziksel aktiviteyi her gün düzenli birsekilde 30 dakika yapmanın ruh sağlığımıza ciddi bir faydası var. Fiziksel aktivitelerin yanında beyin ve akıl jimlastigi yapan insanların daha da mutlu olduklarını gösteren bir çok araştırma var. Sürekli birşeyler okuyan, öğrenen, zeka ve beceri oyunları ile zaman geçiren insanların daha mutlu oldukları bilinen bir gerçek. Ruhsal sağlık için faydalı olan diğer etken ise iyilik yapma. Insanlara iyi davranmak ve yardımcı olmak, hiç çekinmeden insalara ‘Gunaydin’ yada ‘Tessekkur’ etmek yine ruh sağlığımız için faydalı görünen bir özellik. Temelinde bunlar olustursada ek olarak iyi arkadaşlıklar ve uzun süren dostluklar kurmak, çevremize doğaya sahip çıkmak, ruh saglimiz için faydalı olan diğer faktörler.
Yukarda belirttiğimiz gibi ruh sağlığı her yaştan ve her kesimden bireyleri etkileyebilir. Bu konuda belirtileri iyi bilmemiz zamanında müdahele etmek için önemli olacaktır. Ruh sağlığı yaşayan bir kişiyi gösteren temel belirtilerin başında ruh halinin çabuk değişmesi, davranış değişikliği, konsantre olmakta zorlanma, anlaşılmaz kilo kaybı ve bireyin kendine fiziksel zarar vermesi. Bu durumdaki birine ilk etapta yardımcı olmak aslında çokda zor değil. Bu durumdaki birine karşı pozitif olmak, onları yargılamamak, her zaman onları dinlemeye hazır olduğumuz göstermek yapacağımız davranışların başında gelir. Bunun yanında dünyadaki bir çok kötülüğü yıkabilecek bir gülücük yada tebessüm aslında hiç de zor olmayan ve hepimizin kolayca yapabileceği bir davranış. Kabul etmemiz gereken temel nokta ruh sağlığın herkesi etkileyebilecek olması, onun için önce kendimize, sonra çocuklarımıza daha sonra sevdiklerimize sahip çıkmak olacaktır. Şimdilik bu kadar bilgi yeter umarım..
