“Act of Killing” Öldürme Eylemi. Belgeselin yönetmeni Danimarkalı Joshua Oppenheimer filmi Endonezya’da çekmiş ve 8 yılda tamamlayabilmiş.
Belgeselin en çarpıcı yanı, oynayan kişilerin olayın gerçek kişileri olması.Yani 1965-66 yıllarında Endonezya’da Komünistlere yapılan soykırımı bizzat gerçekleştirmiş kişiler; sivil ölüm mangaları.
Askeriye 1965-1966 yılları arasında 6 Askeri Generalin komünist gruplar tarafından suikasta uğraması iddiası ile sivil ölüm mangalarının yardımıyla yaklaşık 1 milyon insanı öldürmüş, yargısız infaz şeklinde!
Olayın üstünden 50 yıl geçmiş olmasına karşın bu insanlık dramı hâlâ soykırım olarak adlandırılmıyor, suçluları cezalandırılmamış, ortalıkta rahat rahat dolaşarak, yaptıklarından dolayı övünerek hayatlarını varlık içinde sürdürüyorlar.
Yönetmenin bu gerçek kişileri belgeseli çekmeye ikna etmesi pek de zor olmamış; çünkü bu kişiler yaptıkları ile gurur duymakta ve belgeselin sonraki kuşaklara kendilerini birer kahraman olarak göstereceğine inanmaktalar. Bu duygularla olacak ki büyük bir soğukkanlılıkla, suçsuz insanları nerede ve hangi şekilde, hangi araçlarla öldürdüklerini gözlerini kırpmadan, yürekleri sızlamadan anlatabiliyorlar. İzleyenlerin kanını donduran bu görüntü ve röportajlar ise soykırımı gerçekleştirenlerin insanlığından şüphe ettiriyor.
Belgesel, şimdiye kadar dünya çapında bir çok film festivaline katılmış; Endonezya’da gösterimleri gizli gösterimleri olmuş, geçen yıl 30 Eylül’den itibaren internetten aktarmak ve izlemek mümkün.
Belgeselde Danimarkalı yönetmen ve bir kaç yabancı çekim uzmanı dışında tüm ekip adsız olarak adlandırılıyor.Endonezyalı çekim ekibinin isimleri güvenlik nedeniyle gösterilmiyor.
Yönetmen geçtiğimiz günlerde ABD Meclisine belgesel hakkında bilgi vermek üzere ABD’ye davet edildi. “Başladığım bu yolculukta buraya kadar gelmek benim için yeni bir adım” diye sözlerine başlayan yönetmen orda olmaktan duygulandığını çünkü umutlarının, geçmişin bu karanlık yüzünün her yerde konuşulmaya başlaması olduğunu ifade etti.
ABD Meclis Kütüphanesinde gerçekleştirilen gösterimin ardında Senator Tom Udall ”Sanatçılar bazan bize duymak ve yüzleşmek istemediğimiz hikayeleri anlatır, gerçekleri gösterip yüzleştirirler”diyerek duygularını ifade etti.
Geçen hafta açıklanan BAFTA ödüllerinde “Act of Killing” en iyi belgesel film ödülüne layık görüldü. Ödül töreninde konuşan yönetmen Joshua “bu film benim Endonezya’ya sevgi mektubumdur, film gösterime girdikten sonra artık benim için güvenli olmadığından çok istememe karşın ne yazık ki Endonezya’ya gidemiyorum” dedi. Ödülü adsız Endonezyalı film ekibi ve yardımcı yönetmene adadığını söyleyen Joshua, ekibin hayatlarını riske ederek çekime katıldığını ve Endonezya’da büyük bir değişim olana kadar da bu riskin devam edeceğini, o zamana kadar ekibin adsız kalacağını ifade etti. Yönetmen belgeselde başrolü oynayan Anwar Congo’yu arayarak ödül haberini vereceğini, kendisini her ay aradığını belirtti.Congo’nun ödülden mutlu olacağını Oscar almayı dilediğini de sözlerine ekledi.
Endonezyalı politikacılar belgeselin ülkeyi acımasız ve kanunsuz bir yer olarak gösterdiğini, oysaki o günden bu güne çok değiştiğini iddia ediyorlar.
_______________
