Polonya, sıkıyönetimcilerle mahkemede hesaplaşmaya hazırlanıyor…Varşova Bölge Mahkemesi, Polonya`daki Nazi ve komünist rejimin suçlarını araştırmakla yükümlü olan Polonya Ulusal Arşiv-Anılar Enstitüsü (IPN) tarafından hazırlanan iddianameden yola çıkarak, 1981 yılında sıkıyönetim kararı alan dönemin hükümet yetkililerinin yargılanması için ilk defa bir inceleme başlattı.
IPN’in yürüttüğü bu soruşturma, yaklaşık iki yıldır devam ediyordu.
IPN’in hazırladığı ve geçtiğimiz gün Varşova Bölge Mahkemesi’nde gerçekleşen ‘özel oturum’da ele alınan iddianamede, 1981 yılında sıkıyönetim kararı alan dönemin eski Devlet Başkanı, General Wojciech Jaruzelski, İçişleri Bakanı Czeslaw Kiszczak ve Komünist Parti İlk Sekreteri Stanisław Kania’ya ağır suçlamalar yöneltiliyor.
General Jaruzelski ve arkadaşları, sıkıyönetim sırasında çıkan olaylarda yaşamını yitiren 90 kişinin hesabını verecek.
Varşova Mahkemesi, sıkıyönetimcilere ağır suçlamaların yöneltildiği iddianameyle ilgi gerçek mahkeme tarihini belirlemek üzere, önümüzdeki günlerde yeniden toplanacak.
Dayanışma Sendikası (Solidarność), kurulalı daha bir yıl olmasına rağmen dönemin kendisine “sosyalist” diyen yönetimi için bir tehdit haline gelmişti. Dayanışma,10 milyon üyesiyle ulusal bir hareket niteliğindeydi, ancak liderlerinin pek azı böyle bir baskı ortamıyla karşılaşabileceklerini öngörebiliyordu.
1981 yılında, General Wojciech Jaruzelski’nin emriyle sıkı yönetim ilan edildiğinde bir çok sendika üyesi gece vakti yataklarında tutuklandılar. Ardından grevler, eylem ve toplantılar yasaklandı, sansür uygulaması başladı. Neredeyse 10 bin kişi kamplarda alıkondu. Parlamentonun yürüttüğü soruşturmaya göre, 90 kadar kişi öldü.
Jaruzelski ise o dönemde, Macaristan ve Çekoslovakya’daki Sovyet işgallerinin bir benzerinin yaşanmasını önleyebilmek için sıkıyönetim ilan etmeye mecbur olduğunu savunuyor. Dayanışma hareketi ise sıkıyönetim uygulamasına rağmen, faaliyetlerini yeraltında sürdürmüş ve komünist yönetim 1989’da dayanışma liderlerinin yürüttüğü müzakereler ardından sona ermişti.
