Bugün 27 Mart 2022. Dünya Tiyatro Günü. Aşağıdaki makaleyi Sanat Kıbrıs için yazmıştım. Siz okurlarım için tekrarlıyorum.
Ünlü televizyon, film ve tiyatro Direktörü Michael Lessac, bir grup Güney Afrika’lı aktör ile ‘Gerçek ve Uzlaşı’ Komisyonlarının çalışmalarından esinlenerek bir seri tiyatro oyunu yönetmişti.
Bu oyun Rwanda, Balkanlar, Kuzey İrlanda gibi uzun süre çatışma alanı olan ülkelerde ‘Çevirideki Gerçekler’ (Truth in Translation) başlığı ile sergilenmişti.
Bu tiyatro oyunlarının belgeseli 20 Temmuz 2014 yılında ilk kez Durban Film Festivalinde gösterildi.
Belgeselin başlığı tüyler ürpertici bir nitelik taşımaktaydı: ‘A snake gives birth to a snake’ (Yılan, başka bir yılan dünyaya getirir).
Lessac “bu başlığı neden seçtiniz” sorusuna bir söyleşide şöyle cevap verdi:
“Etnik kimlik ne olursa olsun, dünyanın her köşesinde “8 aylık bir çocuğu neden öldürme gereği duydun” sorusuna verilen cevap “yılan, başka bir yılan dünyaya getirir” oldu. Belgesele çarpıcı bir başlık vermek istedim. https://vimeo.com/94867835
Ne acıdır ki Kıbrıs’ımızda da dünyanın diğer yerlerinde olduğu gibi aynı hastalıklı mantıkla bebekler kurşunlandı, toplu mezarlardan çocuklar çıktı.
Ünlü director Lessac Güney Afrika’da sanatı kullanarak toplumlara barış getirmeye çalıştı. Dünyanın çeşitli yerlerinde bu yöntemi kullanarak barış inşa etme örnekleri vardır.
Küçücük Kıbrıs’ımızda da çok değerli Kıbrıslı sanatçılarımız aynı hedefi amaçlayan güzel çalışmalar yapmaktadırlar. Onları yürekten kutlarım.
Bir örnek:
Yaşar Ersoy her zaman tiyatronun barış sürecindeki rolünü kavramış değerli bir tiyatro sanatçısıdır. Lefkoşa Belediye Tiyatrosu sanatçı arkadaşları ile her zaman barışı savunan eserler yazıp sahnelemiş ve bu oyunlarda rol almış bir sanatçıdır o.
Haziran 2018de, Londra’da Yaşar Ersoyun “Kıbrıs- Rumca küstüm, Türkçe darıldım” isimli tek kişilik oyununu 45 dakikalık süreyle büyülenmiş bir şekilde tamamen dolu salonda büyük bir takdirle izledik. Satirigo Tiyatrosunun “A Handful of Earth (Bir Avuç Toprak) oyununu da aynı hayranlıkla izledik.
3 Haziran tarihinde ise Kostas Kafkaridis ve Ersoy birlikte yazdıkları “Tiyatronun Sınır İhlali” kitabını tanıttılar. 1987 yılında, henüz kapılar kapalı iken başlattıkları sanatsal kardeşliğin serüvenini anlattılar.
Kitabın 62 ve 63 üncü sayfalarında Türkçe ve Rumca şu cümle var:
“Sanat, yerleşik düzenin sınırlarını ihlal ettiği sürece insancıl ve barışçıl işlevini yerine getirir”.
Lefkoşa Belediye Tiyatrosu ve Satirigo Tiyatrosunun bu cesur ikilisi tiyatroyu kullanarak, tüm önleme çabalarına rağmen sınırları nasıl ihlal ettiklerini ve sanatın barışçıl ve insanı işlevini nasıl yerine getirdiklerini anlattılar bize.
Yukarıda tiyatronun bir araç olarak toplumlar arası barışı sağlamak amacıyla nasıl kullanıldığı örneklerini verdim. Dünyadan ve adamızdan.
Ne mutlu bize ki Londra’da 31 Mart ve 3 Nisan tarihleri arasında Londra Türkçe Konuşanlar Tiyatro Festivalini de zevkle izleme olanağımız olacak. Çok zengin içerikli programı sabırsızlıkla bkliyoruz.
Tüm bu bu değerli arkadaşların Dünya Tiyatro Gününü candan kutlarım.
