AKP’nin istediği Başkanlık Sistemi modelinde padişahta bile olmayan yetkiler önerildi. Başkan 100 bin oyla aday gösterilebilecek, Meclis’i fesh edebilecek, kamu yöneticilerini de atayacak…
AKP, ‘Başkanlık Sistemi’ önerisini Meclis Uzlaşma Komisyonu’na verdi. Mevcut sistemde Başbakan ve Cumhurbaşkanı’nda toplanan tüm yetkilerin başkanda toplanmasını öneren taslağı görenler “Yeryüzünde demokrasiyle yönetilen hiçbir ülkede bu kadar yetkili kimse yok” tepkisini gösteriyor. AKP’nin ‘yürütme’ ile ilgili komisyona gönderdiği taslakta, başkan için önerilen yetkiler şöyle:
40 Yaşını doldurmuş, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip kişiler aday olabilir. Başkanlık için; son genel seçimde en az yüzde 5 oranında oy almış siyasi partiler ile en az yüz bin vatandaş aday gösterebilir.
Başkanın görev ve yetkileri tek tek sıralandı. Yürütmenin başı olarak iç ve dış siyaseti yönetir. Meclis seçimlerinin yenilenmesine karar verir. (Meclis’i fesh etme yetkisi) Bakanları atayabilir ayrıca görevlerine son verebilir.
Başkomutanlığı temsil edecek olan başkan, rektörleri de atayabilir. Ayrıca kamu yöneticilerini atamak, görevlerine son vermek gibi yetkilere sahip olur.
Başkanın yetkileri arasında ‘sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilan etmek ve sıkıyönetim veya olağanüstü hal kararnamesi çıkarmak’ da yer alıyor.
Anayasa Mahkemesi üyelerinin yarısını, Danıştay üyelerinin yarısını, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nı ve HSYK üyelerinin yarısını seçecek.
Başkan, genel siyasetin yürütülmesinde ihtiyaç duyduğu konularda Başkanlık kararnamesi çıkarabilir. Kanunların uygulanmasını sağlamak için yönetmelik çıkarabilir.
Hakkındaki, kişisel ya da göreviyle ilgili bir suç işlediği iddiasıyla TBMM’de üye tamsayısının en az üçte ikisinin vereceği önerge ile soruşturma açılması istenebilir.
Başkan Yardımcısı, Başkan’a vekalet eder, yetkilerini kullanır. Milletvekili statüsünde ve dokunulmazlığı var.
Göreve başlarken şu yemini edecekler: “İnsan haklarına, hukukun üstünlüğüne ve demokrasiye bağlı kalacağıma; devletin bağımsızlığını, ülkenin bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma and içerim.” (Sözcü)
