Fransa, Yunanistan, Ermenistan ve Sırbistan’daki tarihi seçimlerin ardından dünyanın gözlerinin çevrili olduğu Suriye’de de halk sandık başına gitti. 40 yıl sonra ilk çok partili seçimin yapıldığı Suriye’de Halk Meclisi’nin 250 sandalyesi belirlenecek.
Baas Partisi’nin üstünlüğünü kabul eden anayasanın 8. maddesinin değiştirilmesi bu seçime katılan bağımsız adayların sayısındaki artışı sağlamış. Anayasa, Baas liderliğindeki Ulusal İlerici Cephe ile yarışacak yeni partiler kurulmasına da izin verdiği için bu seçim tarihi bir önem taşıyor. Çünkü o tarihten sonra 7 parti kuruldu ve şansları az da olsa sandıkta onlar da ittifak yaparak iktidarı arıyor. 10 parti, 2000’i aşkın bağımsız adayın yarışacağı seçimi BM ve Arap Birliği Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın Barış Planı’na da karşı çıkanlar kozmetik olarak nitelendiriyor. Sürgündeki Suriye muhalefeti de seçimin maskaralık olduğunu belirterek boykot çağrısında bulundu.
Suriye Enformasyon Bakanlığı’nın davetlisi olarak bir grup gazeteciyle tarihi seçimi izliyorum. THY’nin Suriye uçuşlarını durdurması nedeniyle, pazar sabahı İstanbul’dan 06.45’te Kahire’den aktarmalı olarak 12 saatte ulaşabildiğimiz Şam’ın dört bir yanı adayları tanıtan afişlerle çevrili. 6 milyon nüfuslu Şam’da rehberimiz ve aynı zamanda tercümanımız olan kişi aracılığıyla konuştuğum herkes yeni bir dönemin başlayacak olmasından umutlu. 1 yılı aşkın zamandır süren şiddet olayları nedeniyle iç savaşın eşiğine gelen ülkede herkes yeni bir başlangıç yapmak istiyor. Tabii ki arkalarındaki Çin ve Rusya’nın desteğiyle.
ERDOĞAN’A ÖFKE BÜYÜK
Arap, Hıristiyan, Ermeni,Türkmen, Çerkez ve Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı mahalleleri tek tek ziyaret ettik. Hepsinde ortak söylem Türk halkına duydukları büyük sevgi.
Ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik büyük öfke. Siyasetçisinden sokaktaki vatandaşa kadar hepsi Erdoğan’ın Suriye politikasını şiddetle eleştiriyorlar. Başbakan Erdoğan’ın kriz öncesinde Suriye’de çok sevilen ve saygı duyulan bir lider olduğunu söyleyenler, kriz sonrasında takındığı tavır nedeniyle Başbakan Erdoğan’ı İsrail eski Başbakanı Ariel Şaron ve Savunma Bakanı Ehud Barak ile eş tuttuklarını söylüyorlar. One minute çıkışının ardından sokaklarda alkışladıkları Erdoğan artık onlar için sadece Suriye’nin düşmanı. Baas Partisi’nin iktidarı yeni kurulan ancak rejime yakın olan 10 parti tarafından sınanacak. Seçim yasasına göre dine ve etnik kimliğe dayalı parti kurulamıyor olması nedeniyle Müslüman Kardeşler gibi oldukça güçlü gruplar seçime katılamıyor. Meclisin, dış politika, güvenlik ve insan hakları gibi konularda yasama yetkisi bulunmuyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Ülkede bir yıldır devam eden olaylar karşısında yeni anayasa ve seçim sözü vermişti. 26 Şubat’ta yapılan referandumla yeni anayasa yüzde oranında ‘evet’ le kabul edilmişti.
Rejimi yıpratacak tek söz edilmiyor
– 400 bin Kürt’ün yaşadığı Suriye’de sadece yeni dönemde vatandaşlık verilen ve kimlik sahibi olan Kürtler oy kullandı.
– Bağımsız zengin adaylar bilboardları kiralayarak seçmenini çağırırken, maddi durumu yetersiz olanlar küçük afişlerle idare ediyor.
– Seçim öncesi 7 bin 195 kişi bağımsız olarak adaylığını koymuş ancak daha sonra 5 bini geri çekilmiş.
– Tek bir Türkmen adaylığını koymamış. Nedenini sorduğumuz zaman da sessiz kalıyorlar. Mahalleleri yoksulluğun tüm izlerini taşıyor.- Ulusal koordinasyon heyeti rejimin içerideki muhalifi ve seçime katılmıyor. Ama dışarıdan müdaheleye de şiddetle karşı çıkıyorlar
– Şam’a indiğimiz andan itibaren kentin dört bir yanında Esad Ailesi’nin fotoğrafları her yerde karşımıza çıktı.
– Diğer tüm seçimlerden farklı olarak ilk kez hakimler seçim merkezlerinde inceleme yapıyor.
– Halk rejimin aleyhine olabilecek hiçbir sorumuza karşılık vermedi.
– Seçim merkezlerinde sohbet imkanı bulduklarımız Kurtlar Vadisi’nin Polat Alemdar’ı ve Türk dizi kahramanlarına duydukları sevgiyi dile getirdi. Başı açık kapalı tüm genç kızlar Kıvanç Tatlıtuğ ve Kenan İmirzalıoğlu hayranı.
– Seçimden önceki gece dolaştığımız Şam sokakları ışıl ışıldı. Ancak herkes de aynı tedirdinliği görmek mümkün. Şimdi ne olacak?
Hıristiyan ve Ermenilerin çoğunlukta olduğu Babtuma Semti’ndeki bir seçim merkezinde sohbet ettiğimiz Suriyeliler, yeni yönemde değişim yaşanacağına inanıyorlar. Safiye dünyanın karşısına bu seçimin ardından daha güçlü çıkacaklarını söylüyor.
Komünistler ittifak içinde
Seçime Ulusal İlerici Cephe ile ittifak yaparak giren Komünist Parti temsilcisi George Duşi,Başbakan Erdoğan karşıtı en sert söylemi kullananlardan birisi oldu. Körfez ülkelerini emperyalistlerle eş tuttuklarını söyleyen Duşi, Başbakan Erdoğan’ın ABD boyunduruğunda emperyalist saldırı uyguladığını iddia ediyor. Mecliste 4 sandalyesi bulunan Komünist Parti, bu seçimde daha fazla sandalye kazanmak ve yeni Suriye’de daha fazla söz hakkı almak için Ulusal İlerici Cephe ile ittifaka gitmiş. (Kader BALIKÇI/ AKŞAM – ŞAM)
