Türk Eğitim Birliği (TEB) 20 Haziran Pazar günü itibariyle bir zoom etkinlik dizisi başlatıyor. “Sosyalist Açı’dan Dünya ve Türkiye nereye?” başlıklı ilk toplantının konuğu Mahmut Memduh Uyan olacak. Toplantıya TEB Londra youtube kanalından katılınabilecek.
MAHMUT MEMDUH UYAN?
Mahmut Memduh Uyan bir röportajında kendisini şöyle anlatıyor:
“1955’te Mersin’in Silifke İlçesi yukarı köylerinden birinde doğdum. Altı çocuklu Türkmen Yörük bir ailenin en son çocuğuyum. Bütün kardeşlerin en küçüğü olmak güzel bir şey, ilgi sizde oluyor, mutlu bir çocukluk geçirdim. Babam dar gelirli küçük bir memurdu. On yedi yaşına kadar Mersin’de kaldım. İlk öğretmen okulunu bitirerek öğretmen oldum. Üç yıla yakın ilkokul öğretmenliği yaptım. 1973-74 döneminde Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji bölümüne girdim.
Zaten aileden gelen bir sol eğilim vardı bende, sol eğilimliydim. Fakülteye girdiğim andan itibaren doğrudan devrimci gençlik faaliyetlerinde yer aldım. O dönem Ankara’daki gençlik örgütlenmeleri olan AYÖD (Ankara Yüksek Öğrenim Derneği) yapısında, yönetimde yer aldım. Sonrasında faşizme karşı mücadele bölge örgütlenmesi, gecekondu mahalleleri oluşturarak mahallelerin savunulması dahil bizim faşizme karşı aktif savunma dediğimiz değişik mücadele yöntemleri dahil bütün alanlarda bulundum. 1980 Eylül’ü yaklaşırken Malatya’da faşizm egemen olmak üzereydi. Faşizme karşı yürüttüğümüz mücadelede çerçevesinde Malatya’ya gittim. 1985’te İstanbul’da hareketin genel yapısını toparlama içindeyken yakalandım. İdamla yargılandım. 10 yıl ceza aldım. Şartlı salıverme nedeniyle ceza bizlerde 10 yıla düşmüştü ama Kürtler 125. maddeden 20 yıl ceza aldılar. Kürt olmanın da bir kat daha artan cezası vardı.
Cezaevinden 1995 yılında çıktım. Dünyada ve ülkede köklü değişimler yaşanmıştı. Cezaevi sonrasında da sol bir hareketin nasıl olması gerektiği konusunda tartışmalar yaşandı. AKP’nin hükümet olduğu ilk dönem sonrası ÖDP’nin içinde yer alan arkadaşlarla ile birlikte bize toplumsal mücadele üzerinden bir parti oluşturma teklifi yaptılar. ÖDP’nin toplumsal kesimde kendini yenilemesi çabasında olacaklarını söylediler. Ben de doğrudan demokrasiyi, doğrudan toplumun yer aldığı, politikaların birlikte oluşturulduğu bir süreci istiyordum, bu nedenle kabul ettim. Ancak sonrası süreçlerde ÖDP’de toplumsal, sınıfsal çalışmalar önermemize rağmen istediğimiz düzeyde gitmediğini gördüm.”
ANA GERİLLA BİRLİĞİ?
Ana Gerilla Birliği, Devrimci Yol tarafından 1980 darbesi sonrasında, kendiliğinden başlayan kıra çekiliş hareketinin organize edilmesi ile 1982 yılında başlatılan kır gerillası faaliyetlerindeki çekirdek gruptur.
Doğu Karadeniz’den Akdeniz’e çizilen bir çizgide sürekli hareket eden Ana Gerilla Birliği, Mahmut Memduh Uyan tarafından komuta edilen bir askeri örgütlenmeydi.
Ana Gerilla Birliği bünyesinde yer alan Devrimci Yolcuların hiç birinin kır gerillası için eğitimi ve tecrübesi olmadığı gibi örgütün de devrimci savaşı kır gerillası ile yürütmek gibi bir hedefi yoktu. 12 Eylül 1980’de askerî darbenin ardından özellikle Karadeniz bölgesindeki DEV-YOL kadroları, Nokta Operasyonu ile Fatsa’da yaşananları da değerlendirerek ‘kendiliğinden’ bir karar ile kırsal alanlara çekildiler.
Burada kısıtlı imkanlar ile gerilla ekipleri oluşturan bu kadrolar 1982 yılında alınan karar doğrultusunda birleştirildi. Özellikle Filistin’de askeri eğitim alan kadroların katılımı ile Ordu, Sivas, Malatya, Adıyaman gibi illerin kırsal bölgelerinde faaliyet gösteren bir yapıya kavuştu.[1]
Ana Gerilla Birliği’nin faaliyet gösterdiği süre boyunca yeni katılım ve kayıplar ile toplam mensubunun sayısı daha fazla olmakla birlikte, genelde 15-17 kişilik bir kadroya sahip olduğu bilinmektedir.
Ana Gerilla Birliği’nin altında birkaç Bölge Gerilla Birliği oluşturulması hedeflenmiş, Yerel Siyasi Birimler adı ile örgütlenen ve onbeş köy ya da birkaç ilçe çapında hareket eden illegal yapılar inşa edilmiştir.[2]
Devrimci Yol örgütünün özellikle 12 Eylül sonrasında yurt dışına kaçan kadroları içerisinde yaşanan tartışmalar sonrasında, kır gerillası faaliyetlerinin sona erdirilmesi kararı alındı.
