Teröristiyle ‘dolaylı’ görüşmek barış getirdi

Kuzey İrlanda’da bölgenin İngiltere’ye bağlı kalmasını savunan Demokratik Birlik Partisi’nin lideri Ian Paisley ile IRA’nın siyasi kanadı olarak görülen Sinn Fein’in lideri Gerry Adams’ın ilk kez yüz yüze görüşmeleri ve iktidarı paylaşacakları özerk yönetimin 8 Mayıs’ta kurulmasını kararlaştırmaları İngiltere basınında geniş yer buldu…


The Times gazetesi “Eski düşmanlar ortak bir geleceği paylaşma konusunda anlaştı” manşetiyle şu değerlendirmeyi yaptı:


“Ian Paisley’nin ağzından kimsenin çikmasini beklemediği sözler dün ögle saatlerinde duyuldu: “Sinn Fein’le anlaştık.” dedi. Kuzey İrlanda’nın bu iki liderinin aynı masa etrafında oturmalarını, karşilıklı birbirlerinin ne diyeceklerini saygıyla dinlemelerini bir sürpriz olarak nitelendirmek hafif kalır. Ortada elektrikli bir hava vardı. Kimse kızgın ya da üzgün değildi. Yüzlerde huzurlu bir tebessüm vardı. Sanki bir anda sırtlarından ağır bir yük kalkmış gibilerdi.”


The Guardian gazetesi ise başyazısında şu yorumda bulundu:


“Dün sanki Kuzey İrlanda 19’uncu yüzyıldan birden 21’inci yüzyıla atlamış ve 20’inci yüzyılda yaşanan tüm olayları pas geçmiş gibi görünüyordu. Ancak deneyimler ve tarafların kim oldukları düşünülünce, temkinli olmakta fayda var. Dün yaşananların karşilıklı alınacak risklerin bir sonu olduğunu düşünmek sadece saflık olur. Ağız dalaşları ve tartışmalar yine bolca olacak, sabırları zorlayacaktır.”


The Independent gazetesi ise, İngiltere Başbakanı Tony Blair’in görevden ayrılmadan önce Kuzey İrlanda meselesini çözecek tarihi bir anlaşma imzalanmasını istediğini ve böylece geride siyasi bir miras bırakmayı umduğunu yazdı. Gazete Blair’in “Bu Kuzey İrlanda halkı, İngiltere halkı ve adaların tarihi için çok önemli bir gün. Son 10 yıldır yaptığımız her şey aslında bu an için bir hazırlıktı” sözlerini aktardı.


The Daily Telegraph gazetesi de başyazılarından birini bu konuya ayırarak şu değerlendirmeyi yaptı:


“Kuzey İrlanda tarihi anları bir kenara atmayı alışkanlık haline getirdi şimdiye dek. Acı gerçek şu ki, bölge siyaset kurumu tarafından çok kereler yüz üstü bırakıldı. Şimdi bunu düzeltme şansı var. Eski başbakanlardan John Major tarafından başlatılan bu 13 yıllık süreç bölgeye barış getirdi ve barış her ne kadar mükemmel olmasa da, her zaman mezhepler arası gerginliklere yeğdir.”


BU SÜRECE NASIL GELİNDİ?


Birleşik Krallık’ı oluşturan 4 ülkeden biri olan Kuzey İrlanda; İngiltere, İskoçya ve Galler’den farklı olarak, Britanya Adasının hemen batısındaki İrlanda Adası’nda yer alır. Başkenti Belfast olan Kuzey İrlanda ile İngiltere’den bağımsızlığını kazanan İrlanda Cumhuriyeti’ni ayıran bu sınır 1920’de konuldu.


2004’de Kuzey İrlanda halkının  yüzde 59’luk bir kesiminin ülkenin Birleşik Krallik’a bağlı kalmasından yana olduğunu ortaya koydu. Protestan  “Unionists”ler (birlik İrlanda adasının kuzey yarısının İngiltere’ye bağlılığından sürmesini isterken katolik Sinn Fein taraftarları Birleşik İrlanda’dan yanadır.


1968-1994 yılları bu çatismalarin en yoğunlaştığı dönem olarak tarihte yerini aldı. İrlanda Kurtuluş Örgütü’nün (IRA) 1990’ların ortasında ateşkes ilan etmesi ve 2005’te kampanyalarına son verdiklerini açıklaması üzerine İrlanda’da kalıcı barış için süreç başlamış oldu. Aşağıda tarihlerde barış adına atılan adımlarla özerk yönetimde katolik ve proteston ortak iktidarına ortam hazırlandı.


– MAYIS 2005: Sinn Fein Britanya’daki seçimlerde Kuzey İrlanda’da 5 milletvekili çıkardı ve 2’nci parti oldu. Kraliyet yanlısı Büyük Birlik Partisi’nden başbakan David Trimble ise seçilemedi.
– MAYIS 2005: IRA’nın siyasi kanadı Sinn Fein’in lideri Gerry Adams, Başbakan Tony Blair’in üçüncü kabinesinde yer alan Kuzey İrlanda’dan Sorumlu Devlet Bakanı Peter Hain’den barış görüşmelerinde ilerleme sağlamısını istedi.
– TEMMUZ 2005: IRA, silahsızlarını bırakarak, amaçlarına siyasi yollardan ulaşmaya çalisacagini bildirdi. İRA’nın 31 yıllık silahlı mücadelesi bugün TSİ 18.00’den itibaren sonlanıyor. İngiltere hükümeti, bildiri öncesinde yürütülen pazarlıklar çerçevesinde 1993’te Belfast’ta 10 kişinin ölümünden sorumlu tutulan bir IRA militanını serbest bıraktı.
– EYLÜL 2005: Kuzey İrlanda’yı güneydeki İrlanda Cumhuriyeti ile birleştirmek için İngiliz güçleriyle savaşan İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (IRA) masadaki sözünü tuttu. IRA’nın ‘Gizli Silahları Teslim Raporu’ hükümete sunuldu…
– EKİM 2006: İngiltere ve İrlanda hükümetleri, Kuzey İrlanda’da iktidar paylaşimına dayalı özerk yönetim oluşturulmasına yönelik yeni bir yol haritası açıkladı.
– OCAK 2007:  Kuzey İrlanda’daki en büyük Katolik partisi Sinn Fein, polis teşkilatının meşruiyetini ilk kez kabul ederek, barış sürecinin önünde duran son büyük engeli kaldırdı.

801120cookie-checkTeröristiyle ‘dolaylı’ görüşmek barış getirdi

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.