Almanya’da haftalardan beri merakla beklenen Sosyal Demokrat Başbakanı Gerhard Schröder ile muhalefetteki Hristiyan Demokrat Parti (CDU) lideri ve başbakan adayı Angela Merkel’i milyonlarca seyirci önünde karşı karşıya getiren tartışma, genel seçimlere tam iki hafta kala Berlin’de gerçekleşti.
Tam 90 dakika boyunca dört televizyonun ünlü temsilcilerinin sorularına yanıt veren Schröder ve Merkel, dünya televizyonlarında bir ilki gerçekleştirerek ilk kez başbakanlık makamı için mücadele eden bir erkek ve bir kadın aday arasındaki siyasi rekabeti ekranlara taşıdılar.
Alman Radyo ve Televizyonlar Birliği ARD ile ikinci resmi televizyon kanalı ZDF’in yanı sıra özel televizyon kanallarından RTL ve Sat1 tarafından naklen yayınlanan tartışmanın büyük bölümünde, Almanya’daki işsizlik, vergi politikaları, sosyal güvenlik sistemindeki sorunlar ile enerji, eğitim ve çevre sorunları gündeme gelirken, dış politikada özellikle Merkel’in Türkiye’den başka bir konuya değinmekten kaçınması dikkat çekti.
SCHRÖDER ÖNDE
Tartışmada konuşma süreleri konusunda eşitlik, yaklaşık 38’şer dakikayla bozulmadı. Programın sona ermesinin ardından ise ARD’nin 1500 kişinin verdiği yanıtlardan derlenen bir kamuoyu araştırmasına göre, televizyon düellosunun galibi yüzde 33’e karşı 49 ile Schröder oldu.
Sempati, konuya hakimiyet, kendine güven, inandırıcılık açısından rakibine açık ara fark atan Schröder, sadece söylediklerini gerçekleşdirebilecek siyasi dayanak açısından yüzde 44 ile Merkel’i ancak bir puan geçebildi.
GÜNDEMDE TÜRKİYE
Daha çok vergi konusunda sert tartışmaların yaşandığı düelloda, Almanya’nın siyasi gündeminde sıkça yer alan Türkiye’nin AB üyeliği konusu da ele alındı. TSİ 21:30’da başlayan karşılıklı söz düellosunun 65. dakikasında “Katrina” kasırgasının başta New Orleans olmak üzere ABD’nin güney eyaletlerinde neden olduğu afette ABD Başkanı George W. Bush’a yöneltilen eleştirilerle ilgili bir soru üzerine Merkel, ABD yönetimini açıkça eleştirmek yerine, sözü dış politikadaki neredeyse tek gündem maddesi olan Türkiye’ye getirdi.
Türkiye’nin imtiyazlı ortaklıkla Avrupa’nın dış politik ve güvenlik stratejilerine bağlanması gerektiğini savunan Merkel, buna karşılık Türkiye’ye Avrupa iç pazarlarının sınırlandırılması ve yanı zamanda serbest dolaşımın söz konusu olmaması görüşünü vurguladı. Merkel, on yeni üye ve şartları yerine getirmeleri halinde üye adayları Bulgaristan ve Romanya’nın da dahil olmasıyla AB’nin genişleme kapasitesinin dolduğunu dile getirerek, bundan sonra AB’nin kendi içinde siyasi bütünlüğüne önem vermesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Buna karşılık Schröder de muhafazakarların Merkel yönetiminde Irak politikasındaki hatasını sürdürdüğünü öne sürdü ve AB açısından Türkiye’nin jeostratejik öneminin altını çizdi. Schröder, Türkiye’deki köktenci olmayan İslam’ın batı değerleriyle bağdaşmasının Avrupa’ya güvenlik politikaları açısından büyük fayda sağlayacağını sözlerine ekledi. Türkiye’nin İran, Irak ve Kafkaslar gibi istikrarsız bir coğrafyada istikrar faktörü olduğuna da dikkat çeken Schröder, serbest dolaşımın uzun yıllar Türkiye tarafından da kabul edildiğini açıkladı.
SON SÖZLER
Almanya’nın ABD, Rusya, Fransa, İngiltere gibi ülkelerle ilişkileri ve AB’nin geleceğiyle ilgili reform sürecine hiç değinilmeyen tartışmanın sonunda Schröder ve Merkel’e seçmenlerine söyleyecekleri son sözleri soruldu. Schröder, Irak’ta olduğu gibi “gereksiz” savaşlardan kaçınılması ve sorunların barışçı yollardan çözümlenmesi konusundaki kararlığını vurgulayarak, Almanya’ya güvenin sürmesi için iktidarda kalmak istediğini kaydetti.
Merkel ise içinde bulunduğu ekonomik durumdan mutlu olmayanların oylarını isterken, sınırları belirlenmiş bir Avrupa istediğini ifade etti ve Türkiye konusunu bir kez daha adını vermeden koz olarak kullanmaya çalıştı.
