Avrupa Konseyi’nin Anayasal konulardaki danışma organı Venedik Komisyonu, 16 Nisan’da yapılacak Anayasa değişikliği referandumu ile ilgili görüşünü açıkladı.
Komisyon’un hazırladığı rapor, Anayasa değişikliğinin kabul edilmesi halinde “tek adam rejimi”ne karşı uyarıyor.
Venedik Komisyonu’nun görüşlerinden oluşan rapor, Avrupa Konseyi’nin Parlamenter Meclisi’ndeki Gözlem Komitesi’nin talebi üzerine hazırlandığı belirtiliyor.
Komisyon, Anayasa değişiliklerinin kuvvetler ayrılığını ortadan kaldıracağını, bunun da “otoriter bir başkanlık sistemine” dönüşme riski taşıdığını söylüyor:
“Gerekli kuvvetler ayrılığı mekanizmasının ortadan kaldırılmasıyla değişiklikler, güçler ayrılığına dayanan demokratik başkanlık sistemine değil, otoriter bir başkanlık sistemine dönüşme riski taşıyor.”
‘Milletvekilleri hapishanedeyken onaylandı’
Raporda, Anayasa değişikliğinin yapılmak istendiği koşullar da eleştiriliyor.
Değişikliklerin HDP’li milletvekilleri hapishanedeyken Meclis’te onaylanmasına dikkat çekilen raporda ayrıca, oylama sırasında gizli oy kuralının ihlâl edildiği belirtilerek, bunun reform için desteğin gerçek olduğuna şüphe düşürdüğü söyleniyor.
Raporda, olağanüstü hâlin “Anayasal değişiklik gibi önemli bir oylama için uygun demokratik koşulları sağlamadığı” da kaydedildi.
Raporun sonuç kısmında Anayasa değişikliklerinin kabul edilmesi halinde bunun cumhurbaşkanına bakanlar ve üst düzey yetkilileri atama ve görevden alma yetkisi vereceği hatırlatılıyor. Kendi partisinin lideri olmasına izin vermenin cumhurbaşkanına yasama üzerinde usulsüz şekilde etki imkanı tanıyacağı da belirtiliyor.
Değişikliklerin Cumhurbaşkanına meclisi feshetme yetkisi de öngördüğü belirtilen raporda “Bu demokratik başkanlık sistemlerinde görülmemiş bir uygulama” deniyor.
Değişikliklerin yargı bağımsızlığını daha da zayıflatacağı da raporda belirtilen noktalar arasında.
Raporun tam metni 13 Mart’ta kamuoyuna açıklanacak.
