Avrupa Konseyi’nin anayasal konulardaki danışma organı olan Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu (Venedik Komisyonu) Türkiye’de OHAL’in uluslararası standartları ve Türkiye anayasasını çiğneyen bir hal aldığını açıkladı.
Cuma günü yaptığı açıklama ile Türkiye’nin tehlikeli bir silahlı komplo karşısında olağanüstü önlemler almaya hakkı olduğunu belirten komisyon, OHAL altında çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) hükümetin olağanüstü yetkileri geniş bir şekilde yorumlamasını eleştirdi.
Venedik Komisyonu’nun açıklamasın şu ifadeler yer aldı:
“Merkezi yönetimin seçilmemiş belediye başkanları, başkan yardımcıları ve belediye meclisi üyeleri ataması, yargı denetiminden bağımsız olarak yerel belediyeleri doğrudan kontrol etmesi bilhassa endişe verici.
“Dahası, OHAL döneminde çıkarılan KHK’lar geçici OHAL sürecini kapsamanın ötesinde, kalıcı yapısal değişiklikler getirmektedir.
“Yerel yönetimler demokratik bir toplumun ana temellerinden biridir. Bu yetkililerin yerel halk tarafından seçilmesi insanların siyasi süreçte söz sahibi olmasının anahtarıdır.
“Venedik Komisyonu’nun Türkiye’ye tavsiyeleri şunlardır:
‘Valilerin özel yetkileri yargı denetimine açılmalı’
“674 numaralı KHK’yla getirilen değişiklikler OHAL ile doğrudan ilişkili değildir, özellikle yerel yöneticilerin merkezden atanmasına yol açan bu değişiklikler geri çekilmelidir.
“674 numaralı KHK’yla getirilen değişikliklerin OHAL’in sonlanmasıyla sona ermesi sağlanmalıdır.
“Demokrasiyi etkileyen kalıcı yapısal değişiklikler KHK ile değil parlamentoda kapsamlı tartışmalar sonucunda yapılmalıdır.
“Terörle mücadele bağlamında valilere verilen özel yetkiler yargı denetimine açılmalıdır.
“Terörle ilişkili suçlamalarla görevden alınan yerel yöneticilerin suçsuz bulunmaları durumunda görevlerine geri iadesini sağlayacak bir çerçeve ve mekanizmalar geliştirilmelidir.”
Venedik Komisyonu, Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nin bu yıl 674 sayılı kararnamenin, Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Anlaşması’nı ihlal ettiği yönündeki kararını da hatırlattı.
Eylül 2016’da yayınlanan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) kapsamında 2’si il, 28 belediyeye kayyum atandığı duyurmuştu. Kayyum atanan belediyelerin başkanlarından 24’ü PKK-KCK ile, 4’ü de darbe girişimi soruşturma kapsamında Fethullah Gülen Cemaati’yle ilişkilendirilmişti.
