Cumhuriyet\u2019in hen\u00fcz tam olu\u015fmam\u0131\u015f olan taze kurumlar\u0131n\u0131 geli\u015ftirmek gerekiyordu. Birileri i\u015flerine \u00f6yle geldi\u011fi i\u00e7in sorunu yanl\u0131\u015f anlad\u0131lar. Bu kurumlar\u0131 korumak ve kollamak gerekiyor d\u00fc\u015f\u00fcncesiyle i\u015fe koyuldular: yap\u0131lmas\u0131 gereken onlar\u0131 ele ge\u00e7irmek diye d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcler ve \u00f6yle yapt\u0131lar. Bu kurumlar\u0131n hemen t\u00fcm\u00fc kurulduklar\u0131 gibi kald\u0131: ele ge\u00e7irilmi\u015flerdi ve canla ba\u015fla korunuyorlard\u0131. Asl\u0131nda onlar\u0131 geli\u015ftirecek bilin\u00e7 de yeterince olu\u015fmu\u015f de\u011fildi. Bu y\u00fczden bu kurumlar geli\u015fmeyen her \u015fey gibi a\u011f\u0131r a\u011f\u0131r gerilediler. N\u00fcfus art\u0131\u015f\u0131 ve bu art\u0131\u015fla gelen i\u00e7g\u00f6\u00e7 de bu gerilemeye kolayl\u0131k sa\u011flad\u0131. Yeni yeni kent kimli\u011fi kazanmakta olan geni\u015f yerle\u015fim alanlar\u0131 insan y\u0131\u011f\u0131naklar\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc. O durumda yeni yerle\u015fim olanaklar\u0131 yaratmak gerekiyordu. \u0130nsanlar kamunun topraklar\u0131n\u0131 ya\u011fmalayarak gecekondular kurdular ve \u0130stanbul ba\u015fta olmak \u00fczere b\u00fcy\u00fck kentlerde gecekondu semtleri olu\u015fturdular.<\/p>\n
Toplum ya\u015fam\u0131n\u0131n olgular\u0131n\u0131 yorumlamakta eksik kalan ilerici ayd\u0131nlar bu ya\u011fmac\u0131l\u0131\u011f\u0131 sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir halk devinimi olarak de\u011ferlendirdiler ve ona arka \u00e7\u0131kt\u0131lar. K\u00f6y ve k\u00fc\u00e7\u00fck kasaba k\u00fclt\u00fcr\u00fcn\u00fcn kentte yerle\u015fmesi demekti bu, hen\u00fcz olu\u015fmakta olan cumhuriyet k\u00fclt\u00fcr\u00fcn\u00fcn de k\u00f6k\u00fcn\u00fcn kaz\u0131nmas\u0131yd\u0131. B\u00f6ylece gecekondu k\u00fclt\u00fcr\u00fc kentlerin ruhunu ele ge\u00e7irerek kent k\u00fclt\u00fcr\u00fcn\u00fcn sonunu getirdi. Arabeskin do\u011fu\u015fu bu de\u011fi\u015fimin en \u00f6nemli belirtisidir. En az\u0131ndan b\u00fcy\u00fck kentlerde senfoni orkestralar\u0131 salonlar\u0131 s\u00fcsleyecek diye bekleyenler y\u00fcr\u00fcrl\u00fckteki her t\u00fcrl\u00fc m\u00fczi\u011fin bu arada alaturkan\u0131n gecekondu k\u00fclt\u00fcr\u00fcne kurban gitti\u011fini g\u00f6rd\u00fcler. Alaturkan\u0131n bozulmaya ba\u015flamas\u0131 onun \u201csanat m\u00fczi\u011fi\u201d ad\u0131 alt\u0131nda s\u00f6zde akademik bir k\u0131l\u0131fa sokulmas\u0131yla oldu: onu yetkinle\u015ftirdi\u011fini sanan kimseler onun do\u011fas\u0131n\u0131 yitirmesi i\u00e7in ne gerekiyorsa yapt\u0131lar. Bu arada yeni kentlilerin alt d\u00fczeyde k\u00fclt\u00fcr\u00fc her t\u00fcrl\u00fc m\u00fczi\u011fi piyasa sanat\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131n be\u011fenisiyle bulu\u015fturarak \u00e7ok \u00f6zel ve \u00e7ok acayip bir alaturkan\u0131n ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131na neden oldu.<\/p>\n
Gecekondu k\u00fclt\u00fcr\u00fc geli\u015fmekte olan edebiyat\u0131 da halkseverlik kisvesi alt\u0131nda k\u00f6y edebiyat\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrd\u00fc. Edebiyat\u0131n k\u00f6yl\u00fcle\u015fmesinde gene kendilerine ilerici diyen ve cumhuriyet de\u011ferlerinden yana g\u00f6r\u00fcnen okumu\u015flar\u0131n pay\u0131 b\u00fcy\u00fck oldu. Geri kalm\u0131\u015f k\u00fclt\u00fcr \u00e7evreleri b\u00fcy\u00fck bir heyecanla k\u00f6y\u00fc ke\u015ffediyor ve k\u00f6y k\u00fclt\u00fcr\u00fcn\u00fc sanatta ba\u015fat bir de\u011fer olarak belirliyordu. K\u00fclt\u00fcr donan\u0131mlar\u0131 zay\u0131f olanlar k\u00f6yl\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn edebiyat i\u00e7in verimli bir alan olu\u015fturamayaca\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcnmediler. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7ek anlamda geli\u015fmi\u015f bir kent k\u00fclt\u00fcr\u00fc cumhuriyetin getirdi\u011fi ayd\u0131nl\u0131k\u00e7\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131na kar\u015f\u0131n hen\u00fcz demokrasi bilincine ula\u015famam\u0131\u015f olan bir tak\u0131m \u00e7evrelere tehlikeli g\u00f6r\u00fcn\u00fcyordu. B\u00fct\u00fcn bu geli\u015fimler kurumlar\u0131 emanete alm\u0131\u015f kesimlerin katk\u0131s\u0131yla bir k\u00fclt\u00fcr gerilemesini hatta bir bilin\u00e7 bozulmas\u0131n\u0131 kendili\u011finden getirdi. Bu arada toplumsal d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm s\u00fcr\u00fcyor, yeni i\u00e7g\u00f6\u00e7 dalgalar\u0131 geliyor, yeni gecekondular kuruluyordu.<\/p>\n
Bu d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fcn siyasetteki sonu\u00e7lar\u0131 da bilimdeki felsefedeki sanattaki kadar a\u011f\u0131r ve ac\u0131l\u0131 oldu. Toplumsal yap\u0131n\u0131n alt\u0131nda sinsi sinsi zonklayan mandac\u0131 ruh cumhuriyet\u00e7ili\u011fi demokrasi d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131na do\u011fru ac\u0131mas\u0131zca geli\u015ftirirken d\u0131\u015fa ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n da ko\u015fullar\u0131n\u0131 olu\u015fturmaya ve gerek\u00e7elerini b\u00fct\u00fcn toplum katlar\u0131na benimsetmeye y\u00f6neldi. \u0130nsanlar a\u00e7\u0131k\u00e7a s\u00f6ylemeseler de genelde \u015fu g\u00f6r\u00fc\u015fteydiler: az demokrasi her zaman iyidir ve yararl\u0131d\u0131r, \u00e7ok demokrasi toplumun de\u011ferler dizgesini sarsar ve ahlak\u0131n\u0131 bozar. Siyaseti buna g\u00f6re programlayanlar buna g\u00f6re d\u0131\u015fa ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n hakl\u0131 g\u00f6r\u00fcnen nedenlerini de s\u00f6zde ortaya koymu\u015f oluyorlard\u0131: zamanlar k\u00f6t\u00fcyd\u00fc, iyiye gidiyoruz derken maazallah \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz\u00fc elden ka\u00e7\u0131rabilirdik. Kom\u00fcnizm tehlikesini ba\u015f\u0131m\u0131zdan savana kadar demokrasiden hatta \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizden \u00f6zveride bulunmam\u0131z gerekiyordu. Ancak cumhuriyetin taze kurumlar\u0131 olduklar\u0131 gibi kurumu\u015f kalm\u0131\u015flar, tazeliklerini yitirirken do\u011falar\u0131n\u0131 da yitirmi\u015flerdi. \u00d6zellikle e\u011fitim kurumlar\u0131n\u0131n durumu i\u00e7ler ac\u0131s\u0131yd\u0131. Her d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm yeni bir bozulmay\u0131 getirmi\u015f, her toparlanma \u00e7abas\u0131 g\u00fcvenleri sarsm\u0131\u015f, toplum hi\u00e7bir \u015fey \u00fcretemez duruma gelmi\u015fti.<\/p>\n
Bu olumsuz tablo kar\u015f\u0131s\u0131nda su\u00e7lular aranabilir, baz\u0131 kesimler hatta baz\u0131 toplum s\u0131n\u0131flar\u0131 bu durumdan sorumlu g\u00f6sterilebilir. D\u00fcnyan\u0131n en kolay i\u015flerinden biri toplumsal sorunlar i\u00e7in su\u00e7lu belirlemektir. Ancak bunun sorun \u00e7\u00f6zmekte bir yarar\u0131 bir etkisi olabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemeyiz. \u00d6ncelikle \u00f6nemli olan sorunlar\u0131 g\u00f6rebilmektir. Toplumlar\u0131n ya\u015fam\u0131nda olup bitenlerden toplumun b\u00fct\u00fcn bireyleri ve b\u00fct\u00fcn kurumlar\u0131 sorumludur. Su\u00e7lu aramaya harcanacak zaman\u0131n ve g\u00fcc\u00fcn \u00e7\u0131k\u0131\u015f yollar\u0131 aramakta kullan\u0131lmas\u0131 elbette daha do\u011fru olacakt\u0131r. Her \u015fey iyiden iyiye sarpa sarm\u0131\u015fken ve hi\u00e7bir \u00e7\u0131k\u0131\u015f yolu kalmam\u0131\u015f gibi g\u00f6r\u00fcn\u00fcrken ger\u00e7ek anlamda k\u00fclt\u00fcr adamlar\u0131n\u0131n \u00f6ng\u00f6r\u00fclerine, \u00f6zellikle de ger\u00e7ek uzmanlar\u0131n yap\u0131c\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flerine gereksinimimiz vard\u0131r.<\/p>\n
Cumhuriyet\u2019in hen\u00fcz tam olu\u015fmam\u0131\u015f olan taze kurumlar\u0131n\u0131 geli\u015ftirmek gerekiyordu. Birileri i\u015flerine \u00f6yle geldi\u011fi i\u00e7in sorunu yanl\u0131\u015f anlad\u0131lar. Bu kurumlar\u0131 korumak ve kollamak gerekiyor d\u00fc\u015f\u00fcncesiyle i\u015fe koyuldular: yap\u0131lmas\u0131 gereken onlar\u0131 ele ge\u00e7irmek diye d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcler ve \u00f6yle yapt\u0131lar. Bu kurumlar\u0131n hemen t\u00fcm\u00fc kurulduklar\u0131 gibi kald\u0131: ele ge\u00e7irilmi\u015flerdi ve canla ba\u015fla korunuyorlard\u0131. Asl\u0131nda onlar\u0131 geli\u015ftirecek bilin\u00e7 de yeterince […]<\/p>\n