{"id":223987,"date":"2018-10-28T09:40:43","date_gmt":"2018-10-28T09:40:43","guid":{"rendered":"http:\/\/acikgazete.com\/?p=223987"},"modified":"2018-10-28T09:40:43","modified_gmt":"2018-10-28T09:40:43","slug":"yerel-tohumlara-veda","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/acikgazete.com\/yerel-tohumlara-veda\/","title":{"rendered":"Yerel tohumlara veda!"},"content":{"rendered":"
Tar\u0131m ve Orman Bakanl\u0131\u011f\u0131\u2019n\u0131n haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131,\u00a019 Ekim\u2019de ise Resmi Gazete\u2019de yay\u0131mlanarak y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe giren \u2018<\/span>Yerel \u00c7e\u015fitlerin Kay\u0131t Alt\u0131na Al\u0131nmas\u0131, \u00dcretilmesi ve Pazarlanmas\u0131na Dair Y\u00f6netmelik\u2019, domatesten patl\u0131cana, fasulyeden nohuda, bu\u011fdaydan kavuna y\u00fczlerce yerel tohum \u00e7e\u015fidi i\u00e7in tart\u0131\u015fma yaratan d\u00fczenlemeler getiriyor.<\/p>\n BAKANLI\u011eA G\u00d6RE AMA\u00c7 \u2018GENET\u0130K EROZYONLARI ENGELLEMEK\u2019<\/b><\/p>\n T\u00fcrkiye\u2019de yeti\u015ftirilen tarla ve ba\u011f-bah\u00e7e bitkileri ile di\u011fer bitki t\u00fcrlerine ait yerel \u00e7e\u015fitlerinin genetik erozyonlar\u0131n\u0131 engellemek amac\u0131yla \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131\u011f\u0131 belirtilen y\u00f6netmeli\u011fin ama\u00e7lar\u0131, \u201ctohumluklar\u0131n\u0131n \u00e7o\u011falt\u0131m\u0131, pazarlanmas\u0131, yerinde idamesi ve s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir kullan\u0131m\u0131 ile ilgili kurallar getirerek, ticareti yap\u0131lacak yerel \u00e7e\u015fitlerin kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nmas\u0131, tohumluk \u00fcretimi ve tohumluklar\u0131n\u0131n piyasaya arz\u0131 ve bu konudaki denetimlere ili\u015fkin usul ve esaslar\u201d<\/b>\u00a0olarak belirlendi.<\/p>\n 15 YILDA BEL\u00c7\u0130KA B\u00dcY\u00dcKL\u00dc\u011e\u00dcNDE TARIM TOPRA\u011eI TERK ED\u0130LD\u0130<\/b><\/p>\n Ekim 2006 y\u0131l\u0131nda \u00e7\u0131kart\u0131lan ve yerel tohumlar\u0131n ticari olarak sat\u0131\u015f\u0131na yasaklama getiren 5553 say\u0131l\u0131 Tohumculuk Kanunu ile ilgili di\u011fer yasalara dayan\u0131larak haz\u0131rlanan y\u00f6netmelik, hatal\u0131 tar\u0131m politikalar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden son 15 y\u0131lda yakla\u015f\u0131k Bel\u00e7ika b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde (3 milyon hektar) tar\u0131m arazisini terk eden \u00fcreticilere yenilerinin eklenmesine neden olacak yapt\u0131r\u0131mlar i\u00e7eriyor.<\/p>\n YEREL TOHUMLARA \u00dcCRETL\u0130 KAYIT S\u0130STEM\u0130 GEL\u0130YOR<\/b><\/p>\n Buna g\u00f6re \u2018atal\u0131k\u2019 tohum olarak adland\u0131r\u0131lan ve her y\u0131l \u00fcretti\u011fi \u00fcr\u00fcnden ald\u0131\u011f\u0131 tohumlarla \u00fcretimini s\u00fcrd\u00fcrebilen k\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ift\u00e7iler bundan b\u00f6yle tohumlar\u0131n\u0131 yerel \u00e7e\u015fit listesine kaydettirmek zorunda kalacak. Tohumlar\u0131n\u0131 tarlas\u0131na ekmek isteyen \u00e7ift\u00e7ilerin kay\u0131t i\u015flemleri i\u00e7in ba\u015fvuru inceleme, tescil, \u00fcretim izni, genetik kaynaklar, laboratuar kontrolleri, etiket, yay\u0131n, belgelendirme, sertifikasyon ve standart tohum kayd\u0131 gibi bir\u00e7ok ba\u015fl\u0131k alt\u0131nda \u00fccret \u00f6demeleri gerekecek.<\/p>\n \u00dcRET\u0130M YAPMANIN YOLU YEREL \u00c7E\u015e\u0130T KAYIT KOM\u0130TENDEN GE\u00c7ECEK<\/b><\/p>\n Tar\u0131m ve Orman Bakanl\u0131\u011f\u0131\u2019n\u0131n yetkilendirdi\u011fi meslek kurulu\u015flar\u0131, \u00fcniversiteler ve yerel idareler arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla y\u00fcr\u00fct\u00fclecek olan yerel \u00e7e\u015fitlerin kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nmas\u0131 i\u015flemleri, Yerel \u00c7e\u015fit Kay\u0131t Komitesi taraf\u0131ndan sonu\u00e7land\u0131r\u0131lacak. \u00dcreticiler Bakanl\u0131k taraf\u0131ndan yay\u0131nlanan ba\u015fvuru formunu doldurarak, \u00fcretmek istedikleri \u00e7e\u015fidin tohum, yaprak vb. k\u0131s\u0131mlar\u0131n\u0131 detayl\u0131 bi\u00e7imde g\u00f6steren foto\u011fraflar e\u015fli\u011finde bulunduklar\u0131 b\u00f6lgedeki yetkili kurulu\u015flara ba\u015fvuracaklar. Ba\u015fvuru yapan \u00e7ift\u00e7iler tohumunun kay\u0131t alt\u0131na al\u0131n\u0131p al\u0131nmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ise ilgili kurulu\u015fun internetten yay\u0131nlamas\u0131yla \u00f6\u011frenebilecek.<\/p>\n MESLEK ODALARI VE \u00c7\u0130FT\u00c7\u0130 SEND\u0130KALARI Y\u00d6NETMEL\u0130\u011eE TEPK\u0130L\u0130<\/b><\/p>\n Ancak meslek odalar\u0131 ve \u00e7ift\u00e7i sendikalar\u0131 y\u00f6netmeli\u011fe tepkili. Konuyla ilgili bir a\u00e7\u0131klama yapan Ziraat M\u00fchendisleri Odas\u0131 (ZMO) \u0130stanbul \u015eube Ba\u015fkan\u0131 Ahmet Atal\u0131k, k\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ift\u00e7ilerin uzun y\u0131llar s\u00fcresince seleksiyon yoluyla \u0131slah ettikleri ve bulunduklar\u0131 y\u00f6reye uyum sa\u011flam\u0131\u015f k\u00fclt\u00fcr bitkisi olan yerel \u00e7e\u015fitlerin hastal\u0131k ve zararl\u0131lara kar\u015f\u0131 dayan\u0131kl\u0131 oldu\u011funa dikkat \u00e7ekerek, y\u00fcksek kalite \u00f6zelli\u011fi ta\u015f\u0131mas\u0131 y\u00f6n\u00fcnden de \u00f6nemli oldu\u011funu dile getirdi.<\/p>\n YEREL \u00c7E\u015e\u0130D\u0130 KAYIT ALTINA ALDIRMAYANA 10 B\u0130N TL PARA CEZASI<\/b><\/p>\n Tohumluk \u00fcretim ve ticareti ile ilgili d\u00fczenlemelerin, 2006 y\u0131l\u0131nda \u00e7\u0131kar\u0131lan 5553 say\u0131l\u0131 Tohumculuk Yasas\u0131 kapsam\u0131nda y\u00fcr\u00fct\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcne de\u011finen Atal\u0131k, \u015funlar\u0131 dile getirdi: \u201cTar\u0131msal bitki t\u00fcrleri \u00e7o\u011falt\u0131m materyaline ait \u00e7e\u015fitlerin ve genetik kaynaklar\u0131n kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nmas\u0131, tohumluklar\u0131n \u00fcretimi, sertifikasyonu, ticareti, piyasa denetimi ve kurumsal yap\u0131lar ile ilgili d\u00fczenlemeler bu Yasa kapsam\u0131nda kurallara ba\u011fland\u0131. \u00d6nemli bir istisna olarak, ticarete konu olmamak ve \u015fahsi ihtiya\u00e7 miktar\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 kalmak \u015fart\u0131yla \u00e7ift\u00e7iler aras\u0131nda yap\u0131lacak tohumluk de\u011fi\u015fimleri Yasa h\u00fck\u00fcmlerinin d\u0131\u015f\u0131nda tutuldu. \u00dclkemizde Tar\u0131m ve Orman Bakanl\u0131\u011f\u0131 taraf\u0131ndan kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015f \u00e7e\u015fitlerin ticaretine izin verilmektedir. Bu nedenle \u00e7ift\u00e7inin kendi geli\u015ftirdi\u011fi yerel \u00e7e\u015fidini kay\u0131t alt\u0131na ald\u0131rmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece sat\u0131\u015f\u0131n\u0131 yapmas\u0131 yasakt\u0131r. Uymayanlar hakk\u0131nda 10 bin TL para cezas\u0131 verilmektedir.\u201d<\/b><\/p>\n YEREL TOHUMLARIN KAYIT ALTINA ALINMA S\u00dcREC\u0130 NASIL \u0130\u015eLEYECEK<\/b><\/p>\n Haz\u0131rlanan yeni y\u00f6netmeli\u011fin Tohum Yasas\u0131 kapsam\u0131nda \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 kaydeden Atal\u0131k, a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131 \u015f\u00f6yle s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc: \u201cBundan b\u00f6yle yerel \u00e7e\u015fit tohumluklar\u0131n \u00e7o\u011falt\u0131m\u0131 ve ticareti, Yerel \u00c7e\u015fit Kay\u0131t Listesine kayd\u0131 ile m\u00fcmk\u00fcn olabilecek. Yerel \u00e7e\u015fitlerin kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nmas\u0131 i\u00e7in ilgili meslek kurulu\u015flar\u0131, sivil toplum \u00f6rg\u00fctleri, kamu ara\u015ft\u0131rma kurulu\u015flar\u0131, yerel idareler ve \u00fcniversitelerin Bakanl\u0131k \u0130l M\u00fcd\u00fcrl\u00fcklerine ba\u015fvuruda bulunmalar\u0131 gerekiyor. Burada \u00f6n kabul incelemesine tabi tutulacak olan ba\u015fvurular, uygun g\u00f6r\u00fclmeleri halinde Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez M\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcne, oradan da Yerel \u00c7e\u015fit Kay\u0131t Komitesine g\u00f6nderilecek. Yerel \u00e7e\u015fidin kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nmas\u0131 i\u015fi Komite taraf\u0131ndan yap\u0131lacak.Yerel \u00c7e\u015fit Kay\u0131t Komitesi; Bitkisel \u00dcretim Genel M\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez M\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, ilgili il m\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, Tar\u0131msal Ara\u015ft\u0131rmalar ve Politikalar Genel M\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, T\u00fcrkiye Tohumcular Birli\u011fi, ilgili alt birlik, T\u00fcrk Patent ve Marka Kurumu ve \u00fcniversitenin ilgili b\u00f6l\u00fcm\u00fcnden birer uzman\u0131n kat\u0131l\u0131m\u0131 ile olu\u015fturulacakt\u0131r.<\/b><\/p>\n \u00dcRET\u0130C\u0130LER HER YIL TOHUMLUK BEYANNAMES\u0130 VERECEK<\/b><\/p>\n Yerel \u00e7e\u015fidin do\u011fal olarak uyum sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve kendine \u00f6zg\u00fc karakterleri g\u00f6sterdi\u011fi co\u011frafi alan (men\u015fe b\u00f6lge) i\u00e7in kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nan yerel \u00e7e\u015fide ait tohumluklar ancak o b\u00f6lgede \u00fcretilebilecek. \u00dcretilen tohumluklar yaln\u0131zca men\u015fe b\u00f6lgesinde ticarete sunulabilecek ve tohumluk \u00fcretimi amac\u0131yla ekilip dikilebilecekler. Y\u00f6netmelik ile yerel \u00e7e\u015fitlerin \u00fcretimini yapacaklar\u0131n Tohumculuk Sekt\u00f6r\u00fcnde Yetkilendirme ve Denetleme Y\u00f6netmeli\u011fi \u00e7er\u00e7evesinde \u00fcretici\/yeti\u015ftirici belgesi alma zorunlulu\u011fu getirildi. \u00dcreticiler her y\u0131l yapacaklar\u0131 \u00fcretime dair bilgileri i\u00e7erir Tohumluk Beyannamesini il m\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcne verecekler. Tohumluk Kontrol\u00f6rlerinin yapt\u0131klar\u0131 denetimde \u00fcretilen yerel \u00e7e\u015fitlerin Milli \u00c7e\u015fit Listesi, Alt Liste, Standart Tohumluk \u00c7e\u015fit Listesi, Meyve ve Asma \u00c7e\u015fit Listesi, S\u00fcs Bitkileri \u00c7e\u015fit Listesi gibi kay\u0131t listelerinde yer alan bir \u00e7e\u015fit oldu\u011funun belirlenmesi halinde \u00fcreticiye Tohumculuk Yasas\u0131ndaki ceza h\u00fck\u00fcmleri uygulanacak.\u201d<\/b><\/p>\n \u2018BU Y\u00d6NETMEL\u0130KLE YEREL \u00c7E\u015e\u0130TLER\u0130N DEVAMLILI\u011eI M\u00dcMK\u00dcN DE\u011e\u0130L\u2019<\/b><\/p>\n Y\u00f6netmelik kapsam\u0131nda sunulan hizmetler ile onaylanan ve d\u00fczenlenen belgelerin \u00fccrete tabi olaca\u011f\u0131na da de\u011finen ZMO \u0130stanbul \u015eube Ba\u015fkan\u0131 Ahmet Atal\u0131k, \u201c\u00c7ift\u00e7ilerin yo\u011fun emek harcayarak geli\u015ftirmi\u015f olduklar\u0131 yerel \u00e7e\u015fitlerin kaybolmas\u0131n\u0131 \u00f6nlemek ve tar\u0131m\u0131n\u0131 tekrar yayg\u0131nla\u015ft\u0131rmak \u00fczere sivil toplum \u00f6rg\u00fctleri taraf\u0131ndan organize edilen \u2018Yerel Tohum Takas \u015eenlikleri\u2019 kapsam\u0131nda \u00fccretsiz olarak da\u011f\u0131t\u0131lan tohumluklar\u0131n \u00e7o\u011falt\u0131lmas\u0131n\u0131n bu y\u00f6netmelik h\u00fck\u00fcmleri d\u0131\u015f\u0131nda oldu\u011funa dair hi\u00e7bir h\u00fck\u00fcm yer almamaktad\u0131r. Tar\u0131m politikas\u0131, \u00fcretmek yerine ithalat odakl\u0131 kurgulanan, \u00e7ift\u00e7isinin h\u0131zla tar\u0131m alanlar\u0131n\u0131 ekmekten vazge\u00e7erek kentlere g\u00f6\u00e7 etti\u011fi, hayvan\u0131 ve onun yiyece\u011fi yemi dahi ithalat yoluyla kar\u015f\u0131layan bir \u00fclkede gerek \u00e7ift\u00e7ilerin gerekse g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck temelinde \u00e7al\u0131\u015fan sivil toplum \u00f6rg\u00fctlerinin bu y\u00f6netmelik h\u00fck\u00fcmleri \u00e7er\u00e7evesinde yerel \u00e7e\u015fitlerin devaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 sa\u011flayabilmeleri m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir<\/b>\u201d diye konu\u015ftu.<\/p>\n \u2018D\u00dcNYA TOHUM PAZARININ Y\u00dcZDE 65\u2019\u0130 D\u00d6RT \u015e\u0130RKET\u0130N EL\u0130NDE\u2019<\/b><\/p>\n Bug\u00fcn d\u00fcnyada tar\u0131mda kullan\u0131lan girdilerin en \u00f6nemlilerinden biri olan tohum pazar\u0131n\u0131n y\u00fczde 65\u2019inin sadece d\u00f6rt ulus\u00f6tesi \u015firketin elinde oldu\u011funu vurgulayan Atal\u0131k, \u201cayn\u0131 \u015fekilde tar\u0131m kimyasallar\u0131 pazar\u0131n\u0131n y\u00fczde 84\u2019\u00fc, g\u00fcbre pazar\u0131n\u0131n y\u00fczde 21\u2019i, hayvan sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 ilac\u0131 pazar\u0131n\u0131n y\u00fczde 56\u2019s\u0131, tar\u0131m makinalar\u0131 pazar\u0131n\u0131n y\u00fczde 54\u2019\u00fc yine d\u00f6rt ulus\u00f6tesi \u015firketin elindedir. Tah\u0131l ticaretinin y\u00fczde 90\u2019\u0131ndan fazlas\u0131n\u0131 yine d\u00f6rt ulus\u00f6tesi \u015firket ger\u00e7ekle\u015ftirmektedir. Yine sadece d\u00f6rt ulus\u00f6tesi \u015firket yiyecek ve i\u00e7ecek sekt\u00f6r\u00fcnde y\u00fczde 54 pazar pay\u0131na sahiptir. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc \u00fczere tar\u0131msal girdilerin pazar\u0131ndan \u00fcr\u00fcnlerin ticaretine ve pazarlanmas\u0131na kadar d\u00fcnyada sadece birka\u00e7 ulus\u00f6tesi \u015firketin egemenli\u011fi vard\u0131r. Di\u011fer bir deyi\u015fle d\u00fcnyadaki do\u011fal varl\u0131klar ulus\u00f6tesi \u015firketlerin egemenli\u011fi alt\u0131ndad\u0131r. Bu nedenle de gerek beslenme a\u00e7\u0131s\u0131ndan gerekse biyolojik \u00e7e\u015fitlilik a\u00e7\u0131s\u0131ndan h\u0131zl\u0131 bir gerileme s\u00f6z konusudur<\/b>\u201d g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc dile getirdi.<\/p>\n <\/p>\n MEVZUAT \u00dcRET\u0130M\u0130 KISITLAYICI DE\u011e\u0130L KOLAYLA\u015eTIRICI OLMALI<\/b><\/p>\n G\u00fcn\u00fcm\u00fczde bitkilerin ve hayvanlar\u0131n d\u00f6llenme sorunu, kurakl\u0131k, sel ve mevsim kaymas\u0131 \u015feklinde kendini hissettirmeye ba\u015flayan iklim de\u011fi\u015fikli\u011fi \u00e7er\u00e7evesinde; biyolojik \u00e7e\u015fitlili\u011fin ve yerel \u00e7e\u015fitlerin \u00f6neminin giderek daha da artt\u0131\u011f\u0131n\u0131n alt\u0131n\u0131 \u00e7izen Atal\u0131k, \u201cG\u0131da egemenli\u011fini hedefleyen bir tar\u0131m politikas\u0131 i\u00e7in biyolojik \u00e7e\u015fitlili\u011fin ve ba\u011flant\u0131l\u0131 olarak yerel \u00e7e\u015fitlerin koruyucusu ve geli\u015ftiricisi k\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ift\u00e7ilerin, \u00f6zellikle de gen\u00e7 \u00e7ift\u00e7ilerin s\u00f6zde de\u011fil \u00f6zde desteklenmesi, mevzuatlarda \u00e7ift\u00e7inin geli\u015ftirdi\u011fi \u00e7e\u015fitlerin \u00fcretim ve sat\u0131\u015f\u0131n\u0131 k\u0131s\u0131tlayan de\u011fil kolayla\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 h\u00fck\u00fcmlerin yer almas\u0131, biyolojik \u00e7e\u015fitlili\u011fin zenginle\u015fmesine g\u00f6n\u00fcl vermi\u015f sivil toplum \u00f6rg\u00fctlerinin desteklenmesi gelecek nesillerimizin refah\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nem arz etmektedir<\/b>\u201d ifadelerini kulland\u0131.<\/p>\n \u00c7\u0130FT\u00c7\u0130-SEN: \u2018UYGARLIK TOHUMLA BA\u015eLADI\u2019<\/b><\/p>\n \u00c7ift\u00e7i Sendikalar\u0131 Konfederasyonu (\u00c7ift\u00e7i-Sen) Y\u00f6netim Kurulu\u2019ndan yap\u0131lan yaz\u0131l\u0131 a\u00e7\u0131klamada ise \u0130nsanlar\u0131n, tohumu \u00fcretimde kullanmas\u0131yla tar\u0131m ve g\u0131da \u00fcretimin, ard\u0131ndan ise yerle\u015fik d\u00fczene ge\u00e7ilerek uygarl\u0131\u011f\u0131n ba\u015flad\u0131\u011f\u0131na dikkat \u00e7ekilerek, \u015f\u00f6yle denildi: \u201cO g\u00fcnden bu g\u00fcne \u00fcretici k\u00f6yl\u00fc ve ekoloji birlikteli\u011fiyle tohumlar\u00a0\u0131slah edilerek\u00a0geli\u015ftirildi. Geli\u015ftirilen bu tohumlar sayesinde k\u00f6yl\u00fcler \u00fcr\u00fcn \u00fcrettiler, \u00fcrettikleri \u00fcr\u00fcnler ile de insanlar\u0131 beslediler. \u0130nsanlar giyimlerini de tohumlardan elde ettikleri \u00fcr\u00fcnlerden sa\u011flad\u0131lar. Fakat 2006 y\u0131l\u0131nda AKP H\u00fck\u00fcmeti \u00e7\u0131kartt\u0131\u011f\u0131 5553 say\u0131l\u0131 Tohumculuk Kanunu ile tohumun kontrol\u00fcn\u00fc \u015firketlerinin birli\u011fi olan Tohumcular Birli\u011fi\u2019ne verdi.<\/b><\/p>\n \u2018TOHUMA SAH\u0130P OLAN GIDAYA SAH\u0130P OLUR\u2019<\/b><\/p>\n Herkes bilir ki, e\u011fer topra\u011fa tohum ekmezseniz, istedi\u011finiz kadar g\u00fcbre sa\u00e7\u0131n, ila\u00e7 at\u0131n, hi\u00e7 ama hi\u00e7 \u00fcr\u00fcn elde edemezsiniz.\u00a0Ama tohum ekerseniz\u00a0g\u00fcbre sa\u00e7masan\u0131z da, ila\u00e7 atmasan\u0131z da\u00a0\u00e7ok fazla olmasa da mutlaka\u00a0\u00fcr\u00fcn elde edebilirsiniz. \u0130\u015fte bu durumun somut ger\u00e7ekli\u011fi bize tohuma sahip olan\u0131n, tar\u0131m ve dolay\u0131s\u0131yla \u00fcr\u00fcne (g\u0131daya) sahip olaca\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steriyor.\u201d<\/b><\/p>\n \u2018K\u00d6YL\u00dcLER\u0130N TOHUM KONUSUNDA EVRENSEL HAKLARI VAR\u2019<\/b><\/p>\n K\u00f6yl\u00fclerin tohum konusunda evrensel haklar\u0131 oldu\u011funa vurgu yap\u0131lan \u00c7ift\u00e7i-Sen a\u00e7\u0131klamas\u0131nda, \u2018BM K\u00f6yl\u00fc Haklar\u0131 ve K\u00f6yde Ya\u015fayan Di\u011fer \u0130nsanlar\u0131n Haklar\u0131 Bildirgesi\u2019nin 19. maddesinde \u2018Tohum Hakk\u0131\u2019 ba\u015fl\u0131\u011f\u0131yla yer alan d\u00fczenlemeye at\u0131fta bulunularak \u015fu g\u00f6r\u00fc\u015flere yer verildi: \u201cK\u00f6yl\u00fclerin evrensel haklar\u0131n\u0131n tohumlar ilgili 19. maddesi bize AKP H\u00fck\u00fcmetinin 2006 y\u0131l\u0131nda \u00e7\u0131kartt\u0131\u011f\u0131 5553 say\u0131l\u0131 kanunun k\u00f6yl\u00fclerin tohum hakk\u0131ndaki haklar\u0131n\u0131 gasp etti\u011fini g\u00f6steriyor. Bu nedenle kanunun siyasi irade taraf\u0131ndan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 gerekmektedir. K\u00f6yl\u00fclerin tohum hakk\u0131ndaki haklar\u0131n\u0131 teslim etmek i\u00e7in kanunu kald\u0131rmak yerine Tar\u0131m ve Orman Bakanl\u0131\u011f\u0131 \u00e7\u0131kartt\u0131\u011f\u0131 y\u00f6netmelikle yerel tohumlar\u0131n k\u00f6yl\u00fcler taraf\u0131ndan kullan\u0131m\u0131n\u0131 ve eri\u015fimini daha da g\u00fc\u00e7le\u015ftiriyor. Ne \u00fccretleri \u00f6deyebilecek, ne de bu mevzuat\u0131 takip edip ger\u00e7ekle\u015ftirebilecek \u00e7ift\u00e7i bulunur. Yerel tohumlar bir \u00fclkenin hazinesi niteli\u011finde varl\u0131klard\u0131r.\u00a0Ayr\u0131ca T\u00fcrkiye co\u011frafyas\u0131 3 bini endemik toplam 13 bin bitki \u00e7e\u015fidine sahip olan adeta bir gen bankas\u0131d\u0131r. Biyo\u00e7e\u015fitlili\u011fi koruma ve geli\u015ftirme ve kay\u0131t alt\u0131na alma i\u015fi \u00f6ncelikle kamunun sorumlulu\u011funda olmal\u0131d\u0131r.<\/b><\/p>\n \u2018YEREL TOHUMLA \u00dcRET\u0130M YAPMAK OLANAKSIZLA\u015eIYOR\u2019<\/b><\/p>\n Y\u00f6netmelik, 5553 say\u0131l\u0131 Tohumculuk Kanunu\u2019yla ba\u015flayan tohumun k\u00f6yl\u00fclerden kopar\u0131lmas\u0131 ve \u015firketlere devir edilmesi s\u00fcrecini tamamlayan niteliktedir. \u00c7ift\u00e7ilerin yerel tohumlar ile \u00fcretim yapmas\u0131n\u0131 olanaks\u0131zla\u015ft\u0131rmaktad\u0131r. Y\u00f6netmelik geri \u00e7ekilmelidir. 5553 say\u0131l\u0131 Tohumculuk Kanunu da \u2018BM K\u00f6yl\u00fc Haklar\u0131 ve K\u00f6yde Ya\u015fayan Di\u011fer \u0130nsanlar\u0131n Haklar\u0131 Bildirgesi\u2019nin 19. Maddesine uygun bir \u015fekilde yeniden d\u00fczenlenmelidir. Yerel tohumlar, ad\u0131yla san\u0131yla belirlenmeli, \u2018y\u00f6resel isimleriyle\u2019 belirlenip kamu taraf\u0131ndan kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nmal\u0131d\u0131r. Kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nan bu yerel tohum \u00e7e\u015fitleri ortak varl\u0131k olarak tescil edilmelidir. Ortak varl\u0131klar\u0131n\u00a0hi\u00e7bir ko\u015fulda \u00f6zelle\u015ftirilmemesi i\u00e7in yasal g\u00fcvence sa\u011flanmal\u0131d\u0131r. B\u00f6ylece \u00fclkenin hi\u00e7bir ko\u015fulda dokunulamayacak modifiye edilemeyecek bir\u00a0yerel tohum envanteri ortaya \u00e7\u0131kart\u0131lm\u0131\u015f biyo\u00e7e\u015fitlilik korunmu\u015f olur.\u201d<\/b><\/p>\n BM K\u00d6YL\u00dc HAKLARI B\u0130LD\u0130RGES\u0130 NELER\u0130 KAPSIYOR?<\/b><\/p>\n