200’den fazla villada kimi işletmecilere göre 600- 800 arası yatakla turizmciliğe soyunan İngiliz girişimciler, haftalığı 1000 ila 2 bin sterlin olan lüks villaları internet üzerinden pazarlıyorlar. Kayıt dışı turizm girdisi yaratan sistemin müşterilerini ‘hayalet turist’ olarak tanımlayan yerli işletmeler büyük sıkıntıda.
Turizmde 20 yıl önce yıldızı parlayan Kalkan eski günlerini arıyor. Yabancılara konut satışından en çok etkilenen yerlerden biri olan beldede bulunan 2 bin konutun yarısından fazlasının yabancıların eline geçmesiyle birlikte turizmciler zor günler yaşıyor.
Kaş’ın 2500 nüfuslu Kalkan beldesi bundan on yıl önce turizmle yıldızı parlayan sayfiye kasabalarından biriydi. Dünyanın en güzel on butik otelinden birini de bünyesinde barındıran beldede turizmciler bir hayli dertli. Yabancılara konut satışından en fazla etkilenen yerlerin başında gelen Kalkan’ın, sakinliği ve doğal güzellikleri nedeniyle İngilizlerin akınına uğramasıyla birlikte beldede bulunan 2 bin konutun neredeyse yarıdan fazlası yabancıların eline geçmiş durumda. Çoğunluğunu İngilizlerin oluşturduğu yabancıların bir kısmının satın aldıkları konutları kiraya vermeleri nedeniyle beldedeki bir çok otel ve pansiyon kapanmış durumda. Bölgede oluşan villa turizminin; otel ve pansiyonların yanında lokantasından, taksicisine kadar bir çok işletmeyi olumsuz etkilediğini dile getiren belde esnafı yeterince denetlenmediğini söyledikleri yabancıların turizmde kayıt dışı ekonomi yarattıklarını söylüyor. Villa müşterisi olarak Kalkan’a gelen İngilizlerin bir çoğunun iyi bir yatırım olarak gördükleri ‘villa işletmeciliğine’ soyunmaları da turizmcilerin korkulu rüyası olmuş.
VİLLA TURİZMİ DENGEYİ BOZDU
Kalkan’da görüşlerini aldığımız işletmecilerden bazıları, beldede villa satın alan yabancıların ülkelerine döndükten sonra internet üzerinden villasını kiraya verdiğini bu yolla oluşturulan kayıt dışı villa turizminin bölgenin turizm dengesini bozduğunu dile getiriyor. Bölgede villa satın alan yabancıların yarattığı bir başka dengesizlik ise turizm sektöründeki nitelikli işgücünün alan değiştirmesi. Otel, restoran ve bar gibi işletmelerde nitelikli eleman olarak çalışan bölge gençlerinin yeni hayali bir villaya kapağı atmak. Villaların bakımı ve temizliğinde çalışan 300’e yakın insanın bulunduğu Kalkan’da hala direnen bazı otel işletmecileri çalıştıracak kalifiye eleman bulamamaktan şikayetçi.
OTELLER KONUTA DÖNÜŞTÜ
Kaş Kalkan ve Patara Otelciler Birliği ikinci başkanı Tamer Kızılkaya, kayıt dışı villa turizminin bölgedeki otelleri olumsuz etkilediğini ve bir çok otelin konuta dönüştüğünü ya da kapandığını söyledi. Yabancıların yarattığı talep patlamasına da değine Kızılkaya, dengesiz ve plansız yapılaşmadan dolayı bölgenin betonla boğuşur vaziyete geldiğini ve bunun da emlak fiyatlarının hızla düşmesine neden olduğunu dile getirdi. Kayıtlı işletmelerin sezonu kötü geçerken villaların doluluk oranı ise %90’larda olduğu belirtiliyor.
KAYIT DIŞI VİLLALAR
TÜRSAB Kaş Temsilcisi Osman Ayaz, özellikle Kalkan’da villa satın alan İngilizlerin yaptığı ticaretin sektörün yönünü değiştirdiğine işaret ediyor. Kalkan’da İngilizler tarafından kayıt dışı olarak işletilen ortalama 100-150 arası villa bulunduğunu ve bunların haftalık 1000 ila 2 bin Sterlin arasında değişen fiyatlarla kiralandığını anımsatan Ayaz, bunun da en az 500-600 yatak demek olduğunu söylüyor. Osman Ayaz’ın altını çizdiği bir başka konu ise otel gibi işletilen villaların mali denetimlerinin yeterince yapılamaması. Yasal boşluklar nedeniyle yalnızca özel görevlendirmeyle merkezden denetlenebilen yabancıların, yerel kurumlar tarafından da denetlenmesi gerektiğini dile getiren Ayaz, onlarca villanın yabancılar tarafından kiraya verildiği Kaş’ta yalnızca iki villanın vergi kaydı bulunduğunu açıkladı.
PEYNİR BİLE İNGİLTERE’DEN
Bölgedeki pek çok oteli etkileyen villa turizminden restoranlar da nasibini almış durumda. İngiliz müşterilerin tüketeceği peynirin bile İngiltere’den getirildiğini söyleyen TÜRSAB Kaş Temsilcisi Osman Ayaz, birlikte hareket etmekten hoşlanan İngilizler için villalarda restoran hizmeti bile verilmeye başlandığını dile getiriyor.
GÜVENLİK SORUNU
Bölgedeki tüm otellerin müşteri kayıtlarının merkezi sisteme geçtiğini anımsatan Osman Ayaz’a göre mali ve güvenlik yönünden sıkı bir denetim altında olan işletmelerin yanında yabancıların işlettiği villaların yeterince denetlenmemesi güvenlik açısından da büyük riskler taşıyor. Ayaz, “ bir PKK’lı ya da eroin kaçakçısının aylarca yabancılara ait denetlenmeyen villalarda kalabileceğine” dikkat çekiyor.
“ADI ‘TÜRK’ OLAN DÜŞMAN MI?”
Kalkan’da görüştüğümüz işletmecilerden biri olan Önder Elitez ise, yabancıların yarattığı olumsuzlukların yanında belediyenin de kendisiyle uğraştığı görüşünde. Kalkan’ın eski işletmecilerinden biri olduğunu dile getiren Önder Elitez, 1985’ten bu yana işlettiği ‘Kalkan Türk Evi’ adlı butik otelinin önünden yol geçirmek amacıyla işletmesinin su tesisatıyla tabelalarını yıkan ve sezon içinde sokağı inşaat atıklarıyla dolduran belediye başkanına kızgın. İşletmesinin önündeki molozlar nedeniyle aylardır müşteri alamadığını ve küçük otelini kapatma noktasına geldiğini söyleyen Önder Elitez, belediye başkanı Mustafa Şalvarlı’nın beldedeki kanalizasyon sistemiyle ilgili eleştirilerinden dolayı kendisini cezalandırmaya çalıştığını iddia ederken “ adı Türk olan yerlerin düşmanı mı bu adam?” diye soruyor. Antalya valisi Alaaddin Yüksel’e de derdini anlatan bir dilekçeyle başvurduğunu ancak olumlu bir yanıt alamadığını söyleyen Elitez, hem Kalkan’ın hem de kendisinin sorunlarının bir an önce çözümlenmesini istiyor.
FOTOĞRAF: Önder Elitez, sökülen tabelasıyla…
