Ankara’nın Beypazarı ilçesine bağlı Doğanyurt köyünde özel bir şirket tarafından açılmak istenen Kalker ocağı ve kırma eleme tesisi için 17 Nisan 2020 tarihinde verilen ÇED Gerekli Değildir Kararına karşı yöre halkı ve doğa koruma kuruluşları dava açmış, Ankara 18. İdare Mahkemesi de Şubat 2022’de ÇED kararını iptal etmişti. Yaban hayatı açısından oldukça zengin olan bölgede 20 milyon yılı aşan farklı türlerdeki ağaç fosillerine rastlanması da doğa tarihi açısından bu bölgeyi önemli kılıyor. Ancak bu bölgede beton hammaddesi üretmek isteyen firma Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yeni bir ÇED dosyası ile başvurdu. Bilim insanlarının ve çeşitli doğa koruma örgütlerinin karşı çıktığı proje için 23 Haziran’da ÇED toplantısı yapılacağı duyuruldu.
CEYLANLARLA TİFTİK KEÇİLERİNİN YAN YANA YAŞADIĞI KÖY
Ankara’nın Beypazarı ilçesine bağlı Doğanyurt köyü, İç Anadolu ile Batı Karadeniz bölgesi arasındaki doğal geçiş bölgesinde yer alıyor. Farklı iklim tiplerine ait bitki ve canlı türlerine ev sahipliği yapan bölgede ceylandan küçük akbabaya, vaşaktan ayıya nesli yok olma tehdidi altındaki birçok canlı türü yaşıyor. Doğanyurt köyü ve çevresinde yapılan bilimsel çalışmalarda, Anadolu’nun doğa tarihi açısından önemli olan 20 milyon yıllık çeşitli türlere ait silisleşmiş ağaç fosillerine rastlandı.
KORUNMASI GEREKEN MİRAS BETON ÜRETİMİNE KURBAN EDİLECEK
Doğanyurt ve çevresi, Osmanlı döneminde önemli bir ihraç ürünü olan ve Ankara’nın ünlü hanlarının baş ticari ürünleri arasında bulunan tiftik üretiminin yapıldığı son yerleşimlerden. Titfiği bir zamanlar altın değerinde olan Ankara keçisinin halen yetiştirildiği köylerden biri olan Doğanyurt köyü, birçok yönüyle korunması gereken bir kırsal yerleşim. Ancak bunca mirasın iç içe olduğu Doğanyurt’ta beton hammaddesi üretmek için açılmak istenen kalker ocağı projesinde ısrar sürüyor.
ISRAR EDİLEN PROJE İÇİN 23 HAZİRAN’DA ÇED TOPLANTISI YAPILACAK
Mahkemenin ÇED Gerekli Değildir kararını iptal ettiği proje için yeniden ÇED süreci başlatılması tepki çekti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 23 Haziran 2022 tarihinde halkı proje hakkında bilgilendirmek, görüş ve öneriler almak amacıyla ÇED (Halkın Katılımı) Toplantısı düzenleneceğini duyurdu.
MERA VE ORMAN NİTELİĞİNDEKİ ARAZİDE ÜRETİM ALANI ARTIRILDI
Proje sahibi Yusuf Ağa Madencilik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında (ÇED Raporu) yer verilen bilgilere göre daha önce yaklaşık 16 hektarlık alanda yapılması planlanan üretim alanının 37,68 hektara çıkarıldığı kaydediliyor. Açık ocak işletmeciliği yöntemi ile delme ve patlatma işlemlerinin uygulanacağı belirtilen tesiste, yılda 1 milyon 500 bin ton malzeme üretilmesi planlanıyor. ÇED raporunda yer verilen bilgilere göre taş ocağında üretilecek malzemenin hedef pazarının Beypazarı ilçesindeki inşaat sektörü olduğu belirtiliyor. Proje alanının bir kısmı mera, bir kısmı ise çam ağaçlarıyla kaplı devlet ormanı niteliğinde.
MAHKEME ÇED KARARINI HUKUKA AYKIRI BULMUŞTU
Ankara 18. İdare Mahkemesi’nin iptal kararında, projenin uygulanacağı alanın bitki ve hayvan türleri açısından zengin biyoçeşitlilik unsurları içerdiğine dikkat çekilerek, “Bitki ve hayvan türleri açısından ulusal ve uluslararası düzeydeki sözleşme ve eklere giren yüksek koruma statüsüne sahip türler içermesi, yaklaşık 20 milyon yıl öncesine giden çok sayıda farklı türe sahip silisleşmiş ağaç fosillerinin ruhsat sahası içerisinde yer alması, söz konusu alanda kurulması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi ile ilgili olarak yapılacak patlatmalarla ortaya çıkacak olan ses kirliliği, toz parçacıkları ve meydana gelebilecek sarsıntı nedeniyle, dava konusu alan içerinde bulunan yaban hayatındaki hem memeliler hem de kuşlar için tehlike arz edeceği, bu nedenle bahsi geçen canlıların barınma, üreme, beslenme ve konaklama alanlarında kayıpların yaşanmasına yol açacağı, tüm bu hususlar dikkate alındığında, dava konusu projenin uygulanması için ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı’nın alınması gerektiği sonucuna varıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemektedir” ifadelerine yer verilmişti.
DOĞANYURT’TA BULUNAN AĞAÇ FOSİLLERİ 18-23 MİLYON YILLIK
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman Botaniği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ünal Akkemik tarafından yapılan bilimsel araştırmalarda, Doğanyurt köyünde 18 ila 23 milyon yıl öncesine ait çeşitli ağaç fosilleri bulunmuştu. Geçmişte volkanik bir bölgede bulunan Doğanyurt köyünde yapılan araştırmada bataklık servisi, çam, akçaağaç, erguvan, söğüt ve çitlembik gibi ağaç türlerine ait fosillere rastlanmıştı.
