Gözde TÜZER / EVRENSEL İstanbul – Türkiye’de gazeteciler özgürlüğünü yitirirken toplum haber alma hakkını, ülke de demokrasisini kaybediyor. TGS’nin verilerine göre şu anda cezaevinde 33 gazeteci bulunuyor.
Türkiye’de gazeteciler yazdıkları veya söyledikleri nedeniyle cezaevinde tutuluyor. Gazeteciler özgürlüğünü yitirirken toplum haber alma hakkını, ülke de demokrasisini kaybediyor. Ve bu bayramda da gazeteciler bayrama cezaevinde giriyor. Türkiye Gazeteciler Sendikasının verilerine göre şu anda cezaevinde 33 gazeteci bulunuyor. En son TELE 1 TV Genel Yayın Yönetmeni Gazeteci Merdan Yanardağ tutuklandı. Yanardağ, programda Abdullah Öcalan’a uygulanan tecridin hukukta hiçbir yeri olmadığını söylemiş ve hedef gösterilmişti. Ardından mahkemece “Terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla tutuklandı.
ŞİİRLER ‘SUÇ’ SAYILDI
Cezaevindeki gazeteciler arasında geçtiğimiz gün iddianamesi kabul edilen Gazeteci Abdurrahman Gök de bulunuyor. Gök’ün iddianamesinde Kobanê Direniş Güncesi ve Uçurum Çiçekleri, Selahattin Demirtaş’ın Devran ve Leyla kitaplarının Kürtçe çevirisi, Mezopotamya Ajansında yer alan “Dağ-ı Devran: Tutkulu bir yolculuğa davet” başlıklı haber suçlama konusu yapılmıştı.
15 GAZETECİNİN DAVASI 11 TEMMUZ’DA
Ayrıca 16 Haziran 2022 tarihinde tutuklanan Gazeteciler Serdar Altan, Aziz Oruç, Mehmet Ali Ertaş, Zeynel Abidin Bulut, Ömer Çelik, Mazlum Doğan Güler, İbrahim Koyuncu, Neşe Toprak, Elif Üngür, Abdurrahman Öncü, Suat Doğuhan, Remziye Temel, Ramazan Geciken, Lezgin Akdeniz ve Mehmet Şahin de cezaevinde. Gazetecilerin davası 11 Temmuz’da görülecek.
SEDAT YILMAZ VE DİCLE MÜFTÜOĞLU CEZAEVİNDE
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nden 1 gün önce tutuklanan Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eş Başkanı Dicle Müftüoğlu ve Mezopotamya Ajansı (MA) Editörü Sedat Yılmaz da cezaevinde. Gazetecilere polis sorgusunda gazetecilik faaliyetleri sorulmuştu.
Basın meslek örgütleri Türkiye’de her geçen gün cezaevindeki gazeteci sayısının arttığını belirtiyor. Merdan Yanardağ’ın tutuklanmasının tüm gazetecilere bir gözdağı olduğunu vurgulayan meslek örgütü temsilcileri “Tüm gazetecileri derhal serbest bırakın” diyor.
GAZETECİLİK DIŞINDA HİÇBİR ŞEY YOK
Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Gökhan Durmuş bugün 34 gazetecinin ailelerinden, arkadaşlarından uzakta dört duvar arasında bayramı karşıladığını belirterek “Gazetecilik faaliyeti dışında hiçbir şey yapmamış olmalarına rağmen bayramları, hayatları çalınan tüm gazetecilerin derhal serbest bırakılmasını istiyoruz. Başta cezaevlerinde olanlar olmak üzere tüm gazetecilerin bayramını kutluyorum” dedi.
“GAZETECİLER BOYUN EĞMEYECEKTİR”
Merdan Yanardağ’ın tutuklanmasının mahkemelerin yasalarına göre değil kamuoyunda oluşturulan algıya, iktidarın talimatlarına göre karar verildiğini gösterdiğini belirten Durmuş “Yanardağ’ın bir yayınında söylediği tamamen ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gereken sözleri çarpıtılarak terör propagandasına dönüştürüldü ve tutuklama gerekçesi yapıldı” ifadelerini kullandı.
Merdan Yanardağ’ın hayatı boyunca gazetecilik dışında bir şey yapmadığını, bu mesleğin önemli isimlerinden birisi olduğunu vurgulayan Durmuş “Bu şekilde tutuklanması haber peşinde koşan tüm gazetecilere bir gözdağıdır. Ne Merdan Yanardağ ne de gerçeğin peşinde koşan diğer gazeteciler bu baskılara boyun eğmeyecektir” dedi.
“HABERLER SUÇMUŞ GİBİ GÖSTERİLİYOR”
Türkiye’de cezaevindeki gazeteci sayısının her geçen gün arttığına dikkat çeken DİSK Basın İş Başkanı Faruk Eren ise “Özellikle Kürt gazetecilere yönelik bir baskı söz konusu, bunu çıkan iddianamelerde de görüyoruz. Örneğin geçtiğimiz günlerde Abdurrahman Gök’ün iddianamesini gördük. Yaptığı haberler suçmuş gibi gösteriliyor” ifadelerine yer verdi.
İktidarın neredeyse yok ettiği, iyice sınırlandırdığı basın ve ifade özgürlüğünü tamamen bitirmeye çalıştığını vurgulayan Eren şunları söyledi: “Sadece kendi söylediklerinin yazılıp, çizilmesini, görülmesini istiyor. Yani gerçeğin sadece kendi gösterdiği gibi görülmesini istiyor. Bu yüzden gazetecileri baskı altına alıyor. Şimdiye kadar bunun için çok çalıştı ama başaramadı. Yine başaramayacaktır.”
“BU SÖZLER BASIN VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA”
Eren, Yanardağ’ın tutuklanmasının birkaç boyutu olduğunu belirterek yaşananları şöyle anlattı: “Birincisi Merdan Yanardağ’ın sözleri bir insan hakları savunusu. Sonuçta tecritle ilgili sözler… İkincisi bu sözler basın ve ifade özgürlüğü kapsamında. Bırakın tutuklanmayı kovuşturmaya bile neden olabilecek sözler değil… Üçüncüsü ise çok tanınmış, bilinen bir gazeteci, çalıştığı yer belli, defalarca adliyelere girip ifade vermiş hatta cezaevinde de yatmış biri; bir polis baskınıyla gözaltına alınıyor. Çağırsalar gidip ifade verebilirdi. Ardından savcılığa çıkarılmıyor bir gece emniyette tutuluyor. Sabah adliyeye götürülüyor ve tüm gün orada tutuluyor. Tüm bunlar bir trol saldırısı ile başladı. Arkadaşımıza bir eziyet etme ve cezalandırma operasyonuydu bu.”
Tutuklanmaması gerektiğini ancak tutuklamaya artık şaşırmadıklarını belirten Eren “Elbette tutuklanmaması gerekiyordu ama yaratılan hava belliydi. Fahrettin Altun’un attığı tweeti gördük mesela. Kendisini hakim ve savcı yerine koymuş, ceza vermiş, doğrudan yargıya müdahale eden bir ifadeydi bu. Bu operasyon iktidara biat etmeyen tüm gazeteciler için bir gözdağı idi” dedi.
“BİR KİŞİYİ 2-3 CÜMLE İLE YARGILAYAMAZSINIZ”
Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkanı Kıvanç El, Merdan Yanardağ’ın sözlerinin ifade özgürlüğü kapsamında ele alınması gerektiğini belirterek “Bazı görüşler bazı kişileri rahatsız edebilir, radikal şeyler de söylenebilir. Bunlar sadece ifade özgürlüğüdür” dedi. Merdan Yanardağ’ın tutuklanmasının bir çarpıtma nedeniyle gerçekleştiğini, Yanardağ’ın görüşlerinin belli olduğunu ve sonrasında yaptığı programda da neyi kastettiğini açıkladığını vurgulayan Kıvanç El, “Burada çarpıtma olduğu çok açık. Siz 1 saat bir konu üzerine konuşuyorsunuz ve 3 dakikalık bir video çıkıyor. Sonrasında bu video sosyal medyada hedef haline getiriliyor. Bu da doğru değil ama hukukun sosyal medya üzerindeki 3 dakikalık bir video üzerinden hareket etmesi kabul edilemez. Hukuk bütünü inceler. Bir insanı tutuklayıp özgürlüğünü alıyorsanız bunu 2-3 cümle ile yargılayamazsınız” ifadelerini kullandı.
“HEDEF ALINAN GAZETECİLİKTİR”
Bu tutuklama ile hükümetin hem gazetecilere hem de televizyon kanallarına gözdağı verdiğini belirten Kıvanç El, şu ifadeleri kullandı: “Hükümet geçmişteki çözüm sürecine dair tartışmaları konuşturtmak istemiyor. Önümüzde yerel seçim var, bu konular konuşuldukça hükümet zarar görecek. Gazetecilere ve televizyon kanallarına ‘Eleştirmeyin, bu konuları konuşmayın’ mesajı veriliyor. Burada hedef alınan Merdan Yanardağ’ın 3 cümlesi değil gazetecilik faaliyeti ve mesleğidir”
El, Çağdaş Gazeteciler Derneği olarak hem Merdan Yanardağ’ın hem de tüm gazetecilerin yanında olmaya ve mücadele etmeye devam edeceklerini belirtti.
‘MUHALİF KESİMİ SİNDİRMEYE HİZMET EDİYOR’
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi ve Bianet Medya Özgürlüğü Raportörü Erol Önderoğlu ise “Siyasi içeriklerin şiddeti yüceltmedikçe suç oluşturmadığı gibi tartışmaları, yargının bağımlı hali dikkate alındığında Türkiye’de geçersiz olduğuna inanıyoruz. Gerçek şu ki, temel değerlerle alay eden, Cumhurbaşkanı mecralarından benimsenmedikçe kişi özgürlüğü yönünde irade göstermeye yanaşmayan bir mekanizma var” dedi.
Muhalif söylemlerin ve kamuoyu önündeki gazetecilerin karşılaştığı işlem ve baskıların hiç bu kadar siyasi ihtirasları doğrudan besleyecek bir pratiğe büründüğünü anımsamadığını belirten Önderoğlu “200’ü aşkın medya temsilcisinin çok uzun süredir her üç ayda ve çoğunlukla da terörle mücadele mevzuatından keyfi şekilde yargılanması, Türkiye’nin darbe girişimden sonra yeniden en çok gazeteci tutuklayanlar arasına katılması talihsizlikten olmasa gerek” ifadelerini kullandı.
Önderoğlu şöyle devam etti: “Son dönemde Merdan Yanardağ’ın tutukluluğu gibi İsmail Saymaz, Abdurrahman Gök ve Mansur Çelik’e açılan davalar gazetecileri kamuoyundan silmeye ve muhalif toplum kesimlerini sindirmeye hizmet ediyor.”
