Anayasa oylamalarının en renkli anları, 12 Eylül darbesiyle ilgili maddede yaşandı.
12 Eylül askeri darbesini yapanlara yargı yolunun açılmasını engelleyen Anayasa’nın geçici 15. maddesi, 30 yıl önce idam edilenlerin isimlerinin anıldığı, sağ – sol ayrımı yapılmadan asılanların hepsinden özür dilendiği bir oturum sonrası yapılan oylamayla kaldırıldı.
Milliyet Gazetesi’nden Mansur Çelik’in haberine göre; TBMM Genel Kurulu’nda önceki gece yarısı başlayan ve dün sabah 04.00’e kadar süren çalışmalar sırasında tansiyon zaman zaman yükseldi.
MHP adına, 12 Eylül darbesi sonrası Mithat Koçulu’yu öldürdüğü gerekçesiyle bir dönem cezaevinde yatan İstanbul Milletvekili Atila Kaya konuştu. Kaya “O zaman ‘asmayalım da besleyelim mi’ deniliyordu. Biz 12 Eylül’ün astıklarındanız, iktidar ise beslediklerinden. Ömrümün en güzel yıllarını 12 Eylül zindanlarında geçirdim. Varlığını 12 Eylül’e borçlu olan iktidardır. 27 Nisan e-muhtırasını yazanla Dolmabahçe’de oturup saatlerce kim konuşup uzlaşma aradı” dedi.
Erbakan gafı
Ak Parti Milletvekili Ayşenur Bahçekapılı’nın yaptığı konuşmanın ardından bazı MHP’liler ayağa kalkıp itiraz ederken, Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ekici “İşkence görenlere, asılanlara yazık” diyerek Ak Parti sıralarına yürümek istedi. MHP’li Oktay Vural da “Bir insanda namus olacak. Bir gün acı çekmediniz siz. Sizi gidi 28 Şubatçılar sizi” dedi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da şöyle konuştu:
“Görevini ihmal ederek Türkiye’yi 12 Eylül’e götürenler faturayı siyasilere çıkarmaya çalıştılar. İşlemediğim suçların savunması için 12 ay bekleyerek, siyasi parti liderleriyle aynı mekânı paylaştım. Rahmetli (Alparslan) Türkeş’le satranç oynadım, rahmetli (Necmettin) Erbakan’la çok sohbet ettim, rahmetli (Bülent) Ecevit’le dostluk ettim. (Süleyman) Demirel’le dostluklarımız gelişti.” Günay, daha sonra yaptığı hatayı fark ederek Erbakan’a uzun ömürler diledi.
Günay, CHP’li Şevket Köse’nin “Dönek deyince ne anlıyorsunuz” sorusuna “Sosyal demokrasi, sosyal adalet, milli irade gibi kavramları kullanıp da sonra milli iradenin seçtikleriyle baş edemeyeceklerini gördükleri zaman postal sesinden umut bekleyen demokrasi düşmanlarını anlıyorum” karşılığını verdi.
Zaman aşımını niye beklediniz?
BDP’li Hasip Kaplan da, “97 yaşındaki Kenan Evren’i yargılayacaksınız. İyi, güzel, ama 8 senedir iktidarsınız, müruru zaman (zaman aşımı) dolduktan sonra niye getiriyorsunuz bu yasayı” dedi.
Kaplan’ın, insanlığa karşı işlenen suçlarda zaman aşımının kesilmesine ilişkin önergesi Ak Parti oylarıyla reddedildi. Kaplan konuşmasının sonunda da başını öne eğerek “Bütün 12 Eylül mağdurlarının önünde eğiliyorum ve hepsinden özür diliyorum, özür diliyorum, özür diliyorum” sözlerini sarfetti.
Darbeyle aynı saatlerde kalktı
Yapılan oylamada 70 ret ve bir boşa karşılık 336 oyla söz konusu düzenleme kabul edildi. Geçici 15. maddenin yürürlükten kaldırılmasıyla birlikte; 12 Eylül dönemindeki Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ile bu dönemde kurulan hükümetler ve Danışma Meclisi’nde görev yapanların “yargılama dokunulmazlığı” kaldırılıyor. Bu arada, 12 Eylül darbesi sabah 03.00’te ilan edilirken, aynı saatte en ateşli tartışmaların yaşandığı görüşmelerin 04.00’te sona ermesi dikkati çekti.
CHP’den Bakan Günay’a protesto
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay kürsüde konuşmasını yaparken, CHP’ye mensup bazı milletvekilleri sırtlarını dönerek protesto etti.
İdam edilenleri tek tek saydı
Ak Parti’nin sosyal demokrat kökenli Grup Başkan Vekili Ayşenur Bahçekapılı dünkü oturumda yaptığı konuşmada 12 Eylül sonrası asılarak idam edilen sağ ve sol görüşlülerin isimlerini tek tek saydıktan sonra “Selam olsun onlara” dedi
Bahçekapılı, 12 Eylül sonrasında Devrimci Sol davasında idamla yargılanan ve Metris Cezaevi’nde 8 yıl yakın kalan şair Nevzat Çelik’in “Suda seken hayat” adlı şiirinden de dizeler okurken, büyük acıların yaşandığı cezaevlerinin isimlerini de sıraladı. Bahçekapılı şöyle konuştu:
“Asmasak da beslesek mi?’ diyerek 17 yaşındaki Erdal Eren’i idam ettiler. Gelin burada kabul oyu vererek Diyarbakır’da, Ulucanlar’da, Metris’te gençliklerini bırakanları selamlayalım. Vereceğim oyla bir nebze olsun vicdanımı hafifleteceğim, ancak oy kullanmayanların veya ret oyu kullananların vicdanlarındaki yük ağır bir zincir olarak daima boyunlarında kalacaktır.”
Tebrik yağdı
Ak Parti Grup Başkan Vekili Ayşenur Bahçekapılı konuşmasını yapıp kürsüden indikten sonra partisine mensup milletvekilleriyle bakanlar tarafından tebrik edildi. Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu, Bahçekapılı’yı sarılarak kutladı.
Nevzat Çelik’in iki şiirini okudu
Ak Partili Bahçekapılı kürsüde, Çelik’in “Suda seken hayat” ve “Şafak Türküsü” şiirlerinden dizeler okudu. Bahçekapılı daha sonra, 12 Eylül’de idam edilen sağ görüşlü Mustafa Pehlivanoğlu, Cevdet Karakaş, İsmet Şahin, Fikri Arıkan, Cengiz Baktemur, Ali Bülent Okran, Halil Esendağ ve Selçuk Duracık ile sol görüşlü Erdal Eren, Veysel Güney, Ahmet Saner, Kadir Tandoğan, Mustafa Özenç, Seyit Konuk, Necdet Adalı, Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan, Mehmet Kambur, Hıdır Aslan, İbrahim Erdem, Necati Vardar ve Serdar Soyergin’i saydı. Bu isimlerden Erdal Eren yaşı büyütülerek idam edilmiş, Necdet Adalı da darbe sonrası asılan ilk kişi olmuştu.
Suda Seken Hayat
bindokuzyüzaltmış doğumlular
yıldız kanatlı birer kuştular
doğru uçtular yanlış uçtular
bıkmadan usanmadan uçtular
bindokuzyüzaltmış doğumlular
yıldız kanatlı birer kuştular
Şafak Türküsü
Beni burada arama anne
Kapıda adımı sorma
Saçlarına yıldız düşmüş
Koparma anne… Ağlama
Kaç zamandır yüzüm tıraşlı
Gözlerim şafak bekledim
Uzarken ellerim kulağım kirişte
Ölümü özledim anne
Yaşamak isterken delice
