Yumurta eklemek yaptığımız yiyeceklerin besin değerini artırmak için pratik lezzetli ve ucuz bir yoldur da… Kaç kişi kavrulmuş sebzelerin üzerine yumurta kırılmasından hoşlanmaz ki… Benim favorim ıspanaklı yumurtadır…
Acemiler kadar ustalar için de köfte ve mücver gibi yemeklerde çimento harcı yerine geçer. Her ne kadar yararlı ve zararları üzerine tartışılsa da mutfakların vazgeçilmezidir.
Yüksek protein içeriği nedeniyle beslenmede önemli bir yer tutar. Vücut proteinine dönüşme bakımından yumurta yüzde yüze yakın bir değere sahiptir. Mineral ve vitamin bakımından zengin olması yanında kalori değerinin düşük olması ve doygunluk hissi vermesi nedeniyle kilo sorunu olanlara çekinmeden tavsiye edilebilir. Sindirimi çok kolaydır.
En pratik ve ucuz yemeklerden sayılan yumurta, pek çok lüks restoran mönüsünde de karşımıza çıkar. Kahvaltıların tartışılmaz kraliçesidir.
Pişirilme yöntemlerinde herkesin kendi yöntemi ya da sırrı vardır. İlginç ama en çok tartışılan da basit gibi görünen yumurta haşlama yöntemidir.
Bazıları; “rafadan yumurta yapmak için oda sıcaklığında beklemiş yumurtayı kaynayan suya atarak 3-4 dakika, kayısı için 5-6 dakika, katı için de 10 dakika tutmak yeterli” görür… Kimileri ise içine bir kaşık tuz eklenmiş soğuk su da kaynatmanın daha iyi olduğunu savunur.
Yağda yumurta için de pek çok pişirme yöntemi vardır. Ben Ahu Tuğba’nın tarifini kullanıyorum. Evet bir yemek programına konuk olan Tuğba, sadece yağda yumurta pişirebildiğini söylemiş ve kendi yöntemini anlatmıştı. Buna göre, tabanı ince olmayan bir tava ya da sahana (bakır ya da teflon tava daha uygun denilebilir) yine tercihinize göre zeytinyağı ya da tereyağı konulup orta ateşte ısıtınız. Yumurtayı bir kaseye kırın. Yumurtanın yarım kabuğu ile tavaya su ekleyin. Yağlı su fokurdamaya başlayınca yavaşça yumurtayı içine aktarın. Merak etmeyin yumurtanızın beyazı tam olarak pişinceye kadar su buharlaşacaktır. Size de yağı ve yumurtanın altı yanmamış beyazı tam pişmiş ve sarı yumuşak bir yumurta kalacaktır.
BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?
• Buzdolabında bir hafta bekletilmiş yumurta, oda ısısında bir gün bekletilmiş yumurtadan daha tazedir.
• Yumurta uzun süre bekletilirse su ve karbordioksit kaybı nedeniyle ağırlığı azalır.
• Yumurta % 10 tuzlu suya (yarim litre suya 60 gr tuz) atılacak olursa taze yumurta dibe çökerken, bayat yumurta yüzeyde kalır.
• Yumurtanin tazeligi en iyi kırıldığında anlaşılır. Taze yumurta kırıldığında yumurta akı ve sarısı tamamıyla yayılmaz ve birbirine karışmaz. Yumurta sarısı yüksek görünümdedir.
• Yumurta satın alınırken; marketlerde serin ortamda muhafaza ediliyor olmasına dikkat edilmelidir.
• Yumurtanin kabugu temiz, düzgün görünüşlü,az pürüzlü olmalıdır. Çatlak ve kırık yumurtalar satın alınmamalıdır. Bu yumurtalar tazeliğini daha çabuk kaybedip, bozulur. Mikroorganizmaların üremezi için uygun bir ortam oluşturulurlar.
• Ev sartlarında yumurta buzdolabında (0-5oC), çabuk bozulmasını önlemek için alınan orijinal karton kutusu içerisinde, yıkanmadan saklanmalıdır. Yıkandığı takdirde dogal koruyucu tabakasını kaybeder. Bu nedenle yumurta kullanılacagı zaman yıkanmalıdır.
• Yumurta buzdolabında; peynir, soğan, balık gibi güçlü kokusu olan besinlerin yakınında saklanmamalıdır. Çünkü yumurtanın kabugu gözeneklidir ve yumurta güçlü kokuları emebilmektedir.
• Yumurtaların,kaliteli olma özelligini kaybetmeden 4-5 hafta içerisinde tüketilmesi gerekir.
.Kek yapmak icin Kullanılacak miktar kadar yumurta buzdolabından dışarıya çıkartılmalıdır.
.Yumurta içeren ve yumurtadan zengin yiyecekler hazırlanması sürelerinin haricinde iki saatten fazla buzdolabının dışında tutulmamalıdır.
SALMONELLA
Salmonellosis, salmonella denen bakteriden kaynaklanan bir enfeksiyondur. Salmonella şu tip hastalıklara neden olabilir:
• Gıda zehirlenmesi (Gastroenterit)
• Kan zehirlenmesi (bacterimia)
• Tifo (dünyanin az gelismiş bölümlerinde yaygın olan öldürücü bir hastalık)
Yumurta içeren bütün tarifelere pişirilme işlemi uygulanmalıdır. Çig yumurtanın hem sindirimi güçtür hem de mikroorganizmaların bulaşma riski vardır. Salmonella enfeksiyonları en çok rastlanılanıdır.
Tüm bu hastalıklara; yemeklerde, içme sularinda veya diger içeceklerde bulunan salmonella bakterisinin neden oldugu düsünülmektedir.
Salmonella küçük yastaki çocuklar, yaşlılar ya da zayif bağışıklık sistemi olanlar için çok tehlikeli olabilir
SOGANLI YUMURTA;
Malzemesi:
3 büyük boy beyaz soğan
3 yemek kaşığı sıvı yağ
1 çay kaşığı toz seker
Yarım çay bardağı su
2 yumurta
Tuz,isteğe bağlı kırmızı ya da karabiber.
Yapılışı:
Soganları piyazlık doğrayın.
Teflon tavaya sivi yağı dökün,soğanları kavurmaya başlayın.
Soğanlar biraz kavrulunca yarım çay bardağı su, 1 çay kaşığı toz şeker atıp ağır ağır pişirin.
Soğanlar pişince tuzunu atın ve yumurtaları kırın.
Eger karıştırmadan pişirecekseniz yumurtaların sarısının üzerine bir yemek kaşığı su dökün.
Kapak kapatarak pisirin, yumurtanın üzeri su ve kapak sayesinde bembeyaz olacaktır.
Yumurtaları karıştıracaksanız, yumurtayı baska bir kapta çırparak soganlara ekleyin.
Yumurtalar pişince, soganlı yumurtanız hazır.
