Wikileaks sitesinin yayınlayacağı belgeler içerisinde Türkiye ile ilgili olanlar çok önemli yer tutuyor. ABD Büyükelçiliği Türkiye ile ilgili 7 bin 918 belge yayınladı. Bu sayı ile Türkiye ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan sonra hakkında en çok belge yayınlanan ülke oldu.
Belgelerde, Amerikan diplomatik yazışmalarında, yabancı liderlerle ve dünyadaki nükleer ve terörist tehditlerle ilgili değerlendirmeler bulunuyor.
Belgeler, ABD’nin dünyadaki toplam 270 büyükelçilik ve konsolosluklarla 2004 yılından 2010’un Mart ayına kadarki günlük yazışmalarının içeriğini ortaya koyuyor.
ABD’nin gizli belgeleri Amerikan New York Times, İngiliz Guardian, Fransız Le Mond ve İspanyol El Pai gazeteleriyle Alman Der Spigel dergisinde eş zamanlı olarak yayımlandı.
“OLAĞANÜSTÜ TEHLİKELİ”
Belgelerde, Türkiye dahil Washington’ın müttefiki ülkeler ve liderlerine yönelik ağır eleştiriler yer alıyor.
Türkiye’nin ekseninin doğuya kaydığını iddia eden Amerikalı diplomatlar, Başbakan Erdoğan ve danışmanlarıyla ilgili olumsuz ifadeler kullanıyor.
Başbakan Erdoğan’ın danışmanları için ‘yetersiz’ ifadesi kullanılırken, Davutoğlu’na yönelik de ‘olağanüstü tehlikeli’ nitelemesi yapılıyor.
Amerika’nın Ankara Büyükelçiliği’yle yapılan yazışmalarda, Türkiye’nin ekseninin doğuya kaymasına ilişkin endişelere yer verilirken, AK Partililerin çoğunun İslami tarikatlara üye olduğu, Türkiye’nin İslam devleti olma yolunda ilerlediği iddia ediliyor.
“TÜRKİYE AB’YE ÜYE OLAMAZ”
Belgelerde AB – Türkiye ilişkilerine ilişkin şunlar ifade ediliyor:
“Türkiye AB’ye üye olamayacak.
AB almak istemiyor. Buna neden en başta nüfus ve din. Ayrıca, AB’nin Suriye, İran ve Irak ile sınır paylaşmaması durumu var. Bugüne kadar her zaman arada tampon bölge olmuştur ve bu da Türkiye’dir.
ABD, kamuoyu önünde Türkiye’ye AB desteğini devam ettirmeli. Bu, iki ülke arasındaki ilişkileri pekiştirmek için olumlu olacaktır. Bundan ABD hiçbir şey kaybetmez ve müttefik olarak Türkiye’yi yanına çekmeyi sürdürür.
AB olmadan Türkiye reform yapamazken, AB persfektifiği devam ettiği sürece gümrük birliği, enerji kavşağı gibi işbirlikleri de sürecektir…”
“ERDOĞAN’IN SALDIRI KÖPEĞİ”
WikiLeaks’ın sızdırdığı belgelere göre, 2004’ten 2008’e kadar Ankara’daki Amerikan elçiliği en çok AKP içinde iktidar kavgası, cemaat ilişkileri, partinin ve hükümetin önde gelenlerinin kişisel ve ideolojik profilleri, hataları gibi konularla ilgilendi. İlk belgelerde, eski büyükelçi Eric Edelman’ın imzası var.
Belgelerde Edelman, Erdoğan’ı aşırı gururlu, Allah tarafından seçilmiş olduğuna inanıyor, otoriter eğilimli, maço, kadınlara güvenmiyor sözleriyle tanımlıyor. O dönemde çevresinde bulunan bürokrat ve danışman kadrolarının, yetersiz ve cemaatçilik esasına göre seçilmiş olduğunu öne sürülüyor.
Daha sonraki belgelerde o kadrolar için, “çoğu Ankara dışında siyasetin nasıl işlediğini bilmiyor” deniliyor.
Amerikan elçisinin üzerinde durduğu bir diğer nokta, Abdullah Gül ile Recep Tayyip Erdoğan arasında bir çekişme olduğu iddiası. Notlarda, iki lider arasındaki rekabetin, uluslararası zirvelerde birbirini kötü duruma düşürmek noktasına bile vardığı iddia ediliyor.
Bülent Arınç, Erdoğan’ın potansiyel rakibi ve sorun kaynağı olarak gösteriliyor. Arınç hakkında Erdoğan’ın “kötü polisi” anlamına gelen “his attack dog – saldırı köpeği” tanımlaması kullanılmış.
RÜŞVETE KARIŞANLAR
Wikileaks’in yayınladığı belgeler arasında Erdoğan’ın İsviçre’de 8 hesabı olduğu iddia edildi. Ayrıca rüşvete en çok karıştığı savunulan Türk bakanların ismi de açıklandı.
Belgelerin içinde ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi Eric Edelman’ın AKP hükümetindeki yolsuzluk iddialarına dair geçtiği gizli belgeler de bulunuyor.
Ankara’dan 30 Aralık 2004 tarihinde geçilen belgenin 21. maddesinde Erdoğan’ın İsviçre Bankası’nda 8 ayrı hesabı olduğu iddia ediliyor.
21. maddede şu ifadeler yer alıyor:
“AKP iktidara yolsuzlukların kökünü kazıyacağını söyleyerek geldi. Halbuki AKP’lilerin bize anlattığına göre, partinin ulusal, bölgesel ve yerel seviyesinde ve bakanların aile üyeleri arasında çıkar çatışmaları ve ciddi yolsuzluklar var. İki ayrı kaynaktan edindiğimiz bilgiye göre, Erdoğan’ın İsviçre bankalarında sekiz ayrı hesabı var. Erdoğan’ın varlığının oğlunun düğününde gelen hediyeler ve dört çocuğunun okul masraflarını karşılıksız ödeyen Türk işadamından kaynaklandığını söylemesi ise çok yüzeysel”
Aynı belgenin 22. maddesinde ise yolsuzluğa en çok karışan bakanların İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen ve AKP eski İstanbul İl Başkanı Mehmet Müezzinoğlu olduğu iddia edildi.
