EMASYA PROTOKOLÜ?
Gündemdeki ‘Balyoz’ darbe planı iddiası, EMASYA protokolünü tekrar tartışmaya açtı. Peki tartışmaların odağında ise EMASYA Protokolü yer aldı.
Gündemdeki ’Balyoz’ darbe planı iddiası, EMASYA protokolünü tekrar tartışmaya açtı. Hükümet, 28 Şubat sürecinde, Genelkurmay Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan protokolü değiştirmek için harekete geçti.
’Balyoz’ darbe planı iddiası günlerdir gündemin birinci sırasını işgal ediyor.
Planının altında imzası olduğu öne sürülen emekli Orgeneral Çetin Doğan, planın kamuoyuna yansımasından sonra yaptığı açıklamada “Balyoz Güvenlik Harekat Planı”ndaki söz konusu konuşmaların “Emniyet Asayiş Yardımlaşma Protokolü” çerçevesinde yapıldığını açıklamıştı.
Açıklamalar ve plandaki bazı ifadeler eski bir tartışmayı yeniden alevlendirdi.
Kısa adı EMASYA olan “Emniyet-Asayiş-Yardımlaşma” Protokolü yeniden gündemde…
EMASYA Protokolü’ 28 Şubat sürecinde Genelkurmay Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında 7 Temmuz 1997’de imzalandı.
Protokolün altında İçişleri Bakanlığı adına dönemin Müsteşarı Teoman Ünüsan ile yine dönemin Genelkurmay Harekat Daire Başkanı Çetin Doğan’ın imzası var.
Olaylara Askerin Müdahale Etmesine İmkan Tanıyor
Olaylara askerin müdahale etmesine imkan tanıyan EMASYA Protokolü’nün 11 noktada “kanunlara aykırı olduğu” Bülent Ecevit hükümeti döneminde 2002 Nisan’ında yapılan Mülki İdare Şurası’nda ortaya konuldu.
Şura’da aralarında vali, emniyet müdürü, asker ve bürokrat 105 kişinin yer aldığı 2 numaralı komisyonun hazırladığı rapor, “Şura kararı” olarak yayınlandı.
“Yasa Sınırlarını Aşıyor”
Komisyon raporunda protokolün hem biçim yönünden, hem de yetki yönünden 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11’inci maddesine aykırı olduğu vurgulanıyor.
Valinin Görevini Üstleniyor
Şura kararında, protokolün taşra yönetim sistemine aykırı olduğu vurgulanıyor:
“Vali ve kaymakamların görev alanlarını daraltacak, takdir yetkilerini ortadan kaldıracak ve inisyatif kullanma güçlerini fiilen kısıtlayacak bir düzenlemenin getirilmesi aynı zamanda taşra yönetiminin esasını oluşturan ’il sistemi’ne de aykırıdır…. Mülki idare amirliğinin asayiş hizmetlerine ilişkin yetki ve sorumluluk düzeninin bütünlüğünü bozmaktadır.”
“İl İdaresi Kanununa Aykırı”
Raporda, açıkça protokolün yasaya uymadığı belirtiliyor:
“Protokol’ün 9. maddesi EMASYA komutanlıklarının, mülki amirlerin yardım talebi olmaksızın olaylara müdahale edebilmesine imkan vermekte. Bu madde 5442 sayılı yasaya “şekil, yetki, konu ve maksat” yönlerinden aykırı düşmekte.”
Çalışma Yapıldığı Haberi Çiçek’ten…
EMASYA Protokolü ile ilgili çalışma yapıldığı haberi ilk olarak Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’ten geldi.
İçişleri Bakanı Beşir Atalay da Uluslararası Demokrasi Kongresi’nde protokol ile ilgili çalışma yapıldığı haberini doğruladı.
EMASYA Protokolü Hiç Uygulamaya Konuldu mu?
Basına yansıyan haberlere göre, 20 Kasım 2003’te İstanbul’da Beyoğlu’ndaki İngiliz Konsolosluğu ve Levent’teki HSBC Bankası bombalamalarının ardından EMASYA protokolü devreye sokulmak istendi.
Patlamalardan sonra askeri birliklerden herhangi bir talep olmamasına rağmen Taksim ve Levent’e askeri birlikler sevk edildi.
